Oksymetazolina
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wzór sumaryczny | C16H24N2O | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Masa molowa | 260,37 g/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Numer CAS | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
PubChem | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
DrugBank | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Podobne związki | ksylometazolina, tymazolina, metyzolina, fenoksazolina | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Klasyfikacja medyczna | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ATC | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Stosowanie w ciąży | kategoria C | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Oksymetazolina – organiczny związek chemiczny, hydroksylowa pochodna ksylometazoliny. Stosowana jako lek bezpośrednio aktywujący receptory α-adrenergiczne naczyń krwionośnych nosa i zatok przynosowych, przez co zmniejsza obrzęk i przekrwienie. Działanie pojawia się po kilku minutach i utrzymuje się kilka godzin.
Działanie
Stosowana miejscowo jest lekiem obkurczającym naczynia krwionośne nosa, przez co zmniejsza obrzęk i przekrwienie błony śluzowej. Po kilku minutach od aplikacji następuje udrożnienie nosa, znaczne ułatwienie choremu oddychania i zmniejsza się ilość wydzieliny.
Wskazania do stosowania
Leczenie pomocnicze:
- ostrego nieżytu nosa pochodzenia wirusowego lub alergicznego
- zapalenia zatok
- obrzęku błony śluzowej nosa w przebiegu przeziębienia, grypy, zapalenia trąbki słuchowej i ucha środkowego
- w diagnostyce w celu zmniejszenia obrzęku błon śluzowych.
Przeciwwskazania
- nadwrażliwość na oksymetazolinę
- przewlekłe zanikowe zapalenie błony śluzowej nosa
- jaskra z zamkniętym kątem przesączania
- pacjenci po zabiegach chirurgicznych prowadzonych przeznosowo (np. przezklinowe usunięcie przysadki) lub po innych zabiegach przebiegających z odsłonięciem opony twardej
- jednoczesne stosowanie inhibitorów MAO.
Środki ostrożności
- U pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, nadczynnością gruczołu tarczowego, chorobami serca, cukrzycą, rozrostem gruczołu krokowego stosować wyłącznie po konsultacji lekarza.
- Nie jest zalecane stosowanie u dzieci do ukończenia 6 roku życia.
- Niektóre preparaty dostępne w Polsce[4] zawierają chlorek benzalkoniowy jako środek konserwujący, co może powodować podrażnienie błony śluzowej nosa.
Interakcje
Jednoczesne stosowanie z inhibitorami MAO lub trójpierścieniowymi lekami przeciwdepresyjnymi może prowadzić do zwiększenia ciśnienia tętniczego.
Działania niepożądane
Miejscowe:
- podrażnienie i suchość błony śluzowej nosa
- uczucie pieczenia w nosie i gardle
- kichanie.
Bardzo rzadko występują objawy działania ogólnoustrojowego takie jak:
- nudności
- ból głowy
- osłabienie, zmęczenie, senność
- zaburzenia widzenia
- reakcje alergiczne
- kołatanie serca, przyspieszenie czynności serca, wzrost ciśnienia tętniczego.
Dawkowanie
Leków zawierających oksymetazolinę nie należy stosować dłużej niż 3–5 dni.
Preparaty o stężeniu 0,01% przeznaczone są do stosowania u niemowląt od 2 do 12 miesiąca życia: zwykle stosuje się 1-2 krople do każdego otworu nosowego 1-3 razy na dobę za pomocą nasączonego preparatem wacika.
Preparaty o stężeniu 0,025% przeznaczone są głównie dla dzieci od 2 do 7 lat: standardowo 2-3 krople do każdego otworu nosowego nie więcej niż 2 razy w ciągu doby.
Preparaty o stężeniu 0,05% przeznaczone są głównie dla dorosłych i dzieci od 7 lat: standardowo 2-3 krople do każdego otworu nosowego nie więcej niż 3 razy w ciągu doby.
Preparaty
Dostępne w Polsce preparaty proste[4]:
- Acatar – US Pharmacia Sp. z o.o. – aerozol do nosa, roztwór 0,5mg/ml; 1 butelka 15ml
- Afrin – Schering-Plough Europe – krople do oczu, roztwór 0,25mg/ml; 1 butelka 10ml
- Afrin – Schering-Plough Europe – aerozol do nosa, roztwór 0,5mg/ml; 1 butelka 20ml
- Nasivin 0,01% – Merck Selbstmedikation GmbH – krople do nosa, roztwór 0,1mg/g; 1 butelka 5ml
- Nasivin 0,025% – Merck Selbstmedikation GmbH – krople do nosa, roztwór 0,25mg/g; 1 butelka 10ml
- Nasivin 0,05% – Merck Selbstmedikation GmbH – aerozol lub krople do nosa, roztwór 0,5mg/g; 1 butelka 10ml
- Nasivin soft 0,01% – Merck Selbstmedikation GmbH – krople do nosa, roztwór 0,1mg/g; 1 butelka 5ml
- Nasivin soft 0,025% – Merck Selbstmedikation GmbH – aerozol do nosa, roztwór 0,25mg/g; 1 butelka 10 lub 15ml
- Nasivin soft 0,05% – Merck Selbstmedikation GmbH – aerozol do nosa, roztwór 0,5mg/g; 1 butelka 10 lub 15ml
- Nosox – Przedsiębiorstwo Produkcji Farmaceutycznej Hasco-Lek S.A. – krople do nosa, roztwór 0,01%; 1 butelka 5 lub 10ml
- Nosox – Przedsiębiorstwo Produkcji Farmaceutycznej Hasco-Lek S.A. – krople do nosa, roztwór 0,025%; 1 butelka 5, 10 lub 20ml
- Nosox – Przedsiębiorstwo Produkcji Farmaceutycznej Hasco-Lek S.A. – krople do nosa, roztwór 0,05%; 1 butelka 10, 20 lub 30ml
- Oxalin 0,025% – Warszawskie Zakłady Farmaceutyczne POLFA S.A. – krople lub żel do nosa 0,25mg/ml; 1 butelka 10ml
- Oxalin 0,05% – Warszawskie Zakłady Farmaceutyczne POLFA S.A. – krople lub żel do nosa 0,5mg/ml; 1 butelka 10ml
- Resoxym – ICN Polfa Rzeszów S.A. – krople do nosa 0,1, 0,25 lub 0,5mg/ml; 1 butelka 10ml
- Resoxym Plus – ICN Polfa Rzeszów S.A. – aerozol do nosa, roztwór 0,5mg/ml; 1 butelka 15ml
- Vicks Sinex Aloes i Eukaliptus – WICK Pharma Zweigniederlassung der Procter & Gamble GmbH – aerozol do nosa, roztwór 0,5mg/ml; 1 butelka 10 lub 15ml
Przypisy
- ↑ a b David R. Lide (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
- ↑ a b Oxymetazoline, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB00935 (ang.).
- ↑ a b Oxymetazoline, [w:] ChemIDplus [online], United States National Library of Medicine [dostęp 2011-12-27] (ang.).
- ↑ a b Obwieszczenie Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych z dnia 31 marca 2011 r. w sprawie ogłoszenia Urzędowego Wykazu Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. [dostęp 2011-12-26]. (pol.)
Bibliografia
- Pharmindex: kompendium leków. Warszawa: UBM Medica Polska, 2011, s. 1280. ISBN 978-83-62078-02-8.
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
Media użyte na tej stronie
The "fire diamond" as defined by NFPA 704. It is a blank template, so as to facilitate populating it using CSS.
The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.
Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for toxic substances
Strukturformel von Oxymetazolin