Oktawiusz Jurewicz

Oktawiusz Jurewicz
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

30 kwietnia 1926
Białystok

Data śmierci

28 kwietnia 2016

profesor nauk humanistycznych
Specjalność: bizantynolog, neogrecysta
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Doktorat

1958
UW

Habilitacja

1962
UW

Profesura

1971

dziekan Wydziału Filologicznego UW (1966–1973)
Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal 40-lecia Polski Ludowej Medal 10-lecia Polski Ludowej Medal Komisji Edukacji Narodowej Krzyż Złoty Orderu Honoru (Grecja)
Grób Oktawiusza Jurewicza na cmentarzu Bródnowskim

Oktawiusz Jurewicz (ur. 30 kwietnia 1926 w Białymstoku, zm. 28 kwietnia 2016[1]) – polski filolog klasyczny, historyk, bizantynista, profesor nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki Uniwersytetu Warszawskiego.

Życiorys

Absolwent filologii klasycznej UW (1950). Doktorat (1958) i habilitacja (1962) tamże[2]. Profesor nadzwyczajny w 1971, zwyczajny w 1986 Uniwersytetu Warszawskiego. Dyrektor Instytutu Filologii Klasycznej UW w latach 1971-1996, kierownik Zakładu Filologii Greckiej, Bizantyńskiej i Nowogreckiej w Instytucie Filologii Klasycznej w latach 1963-1966, prodziekan i następnie dziekan Wydziału Filologicznego UW 1966-1973. W latach 1973-1979 pracował na stanowisku profesora (professeur associé) Uniwersytetu Paris IV-Sorbonne i jednocześnie dyrektora Centre de Civilisation Polonaise tegoż uniwersytetu. Założył i redagował czasopismo naukowe „Les Cahiers Franco-Polonais” (roczniki 1977-1983)[3]. Odbył wiele stażów naukowych m.in. na uniwersytetach w Belgradzie, Berlinie, Budapeszcie, Kolonii, Monachium, Moskwie i Paryżu. Autor ok. 100 prac, artykułów i książek wydanych w językach polskim, niemieckim i włoskim oraz szeregu przekładów źródeł historycznych greckich na język ojczysty. Wykształcił kilkunastu magistrów, był promotorem trzech doktorów nauk humanistycznych, recenzował 14 prac doktorskich różnych uniwersytetów i 6 prac habilitacyjnych.

Był członkiem PPS, później PZPR w latach 1948–1989, a także ZNP od 1954[4].

Zmarł 28 kwietnia 2016. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 6 maja 2016 w kościele pw. Świętego Wincentego à Paulo w Warszawie. Został pochowany na cmentarzu Bródnowskim (kw. 30B-3-16).

Członkostwo w korporacjach naukowych

  • członek zwyczajny Towarzystwa Naukowego Warszawskiego
  • członek korespondent Polskiej Akademii Umiejętności
  • członek Polskiego Towarzystwa Filologicznego
  • członek i członek honorowy Komitetu Nauk o Kulturze Antycznej PAN
  • członek Komisji Bizantynologicznej Komitetu Nauk o Kulturze Antycznej i jej przewodniczący do 2000 (później członek honorowy)
  • członek Polskiej Akademii Umiejętności
  • członek Towarzystwa Historycznego Mommsengesellschaft

Nagrody i wyróżnienia

7 Nagród Rektora Uniwersytetu Warszawskiego, 3 Nagrody Ministra za twórczość naukową i organizacyjną, Nagroda Wydawnictw Katolickich Feniks 2000 za Bibliotekę Focjusza (przekład z komentarzem filologiczno-historycznym).

Odznaczenia: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Medal 40-lecia Polski Ludowej, Medal 10-lecia Polski Ludowej, Medal KEN[4], grecki Krzyż Złoty Orderu Honoru (Chrysós Staurós tou Tágmatos tes Times)[5].

Wybrane publikacje[6]

Publikacje autorskie (książki i artykuły)

  • Filologia klasyczna w Związku Radzieckim w latach 1945-51, „Meander” 7 (1952), z. 4-5, s. 226-240.
  • Nowa organizacja nauczania łaciny w radzieckim szkolnictwie średnim, „Meander” 7 (1952), z. 10, s. 478-483.
  • (redakcja) Arystofanes. Materiały sesji naukowej Komitetu Nauk o Kulturze Antycznej PAN, zorganizowanej na apel Światowej Rady Pokoju w 2400 rocznicę urodzin poety 3-4 grudnia 1954 roku, red. Oktawiusz Jurewicz, Wrocław: Zakład im. Ossolińskich. Wydawnictwo PAN 1957.
  • Niewolnicy w komediach Plauta, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1958.
  • (współautorzy: Lidia Winniczuk, Janina Żuławska), Język łaciński dla lektoratów uniwersyteckich na wydz. filologicznym, historycznym, prawnym, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1959 (wiele wydań, wyd. 25 – 2004).
  • Renesans literatury bizantyjskiej w XII w., „Meander” 17 (1962), z. 9, s. 407-419.
  • Andronikos I Komnenos, Warszawa: PWN 1966 (przekład niemiecki: Amsterdam: A. M. Hakkert 1970).
  • (redakcja) Kazimierz Feliks Kumaniecki, Scripta minora, ed. Octavius Jurewicz, praefatio: V. Steffen, Academiae scientiarum Polonae Classis prima, Wratislaviae: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1967.
  • (współautor: Lidia Winniczuk) Starożytni Grecy i Rzymianie w życiu prywatnym i państwowym, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1968 (wyd. 2 – 1970, wyd. 3 – 1973).
  • Schizma wschodnia, Warszawa: „Książka i Wiedza”, seria „Światowid”, 1969.
  • Lenin w kręgu kultury antycznej, „Eos” 60 (1972), s. 166-178.
  • L'antiquité classique au cours 25 années de la République Populaire de Pologne, la dir. sc. Oktawiusz Jurewicz, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo PAN 1974.
  • Filologia nowogrecka w Polsce [w:] Bałkanistyka polska, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1974, s. 55-70.
  • Literatura bizantyńska [w:] Dzieje literatur europejskich, pod red. W. Floryana, Warszawa 1977, s. 137-188.
  • „Die Chronographie” des Michael Psellos als Quelle zur byzantinischen Kultur im Ausgang des 10 Jh., „Eos” 72 (1984), z. 2, s. 315-322 (Byzantinische Forschungen, Amsterdam 1992, s. 137-146).
  • Historia literatury bizantyńskiej, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1984 (wyd. 2 – 2007).
  • Gramatyka historyczna języka greckiego: fonetyka – fleksja, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1992 (wyd. 2 popr. i uzup. – 1999).
  • Słownik pisarzy świata, t. 1: Literatura antyczna: starogrecka, bizantyńska, nowogrecka, rzymska. Literatura afrykańska, opr. O. Jurewicz, S. Piłaszewicz, Warszawa 1994.
  • Słownik grecko-polski, na podstawie słownika Zygmunta Weclewskiego opr. Oktawiusz Jurewicz, t. 1-2, Warszawa: Wydawnictwo Szkolne PWN 2000-2001.
  • (redakcja) Encyklopedia kultury bizantyńskiej, pod red. nauk. Oktawiusza Jurewicza, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2002.

Przekłady

  • Anna Komnena, Aleksjada, t. 1-2, z języka greckiego przełożył, wstępem i przypisami opatrzył O. Jurewicz, Wrocław 1969-1972 (wyd. 2 – 2005).
  • Nikeforos Bryennios, Materiały historyczne, Z języka greckiego przełożył, wstępem i przypisami opatrzył O. Jurewicz, Wrocław 1972 (wyd. 2 – 2005).
  • Michał Psellos, Kronika czyli historia jednego stulecia Bizancjum, Z języka greckiego przełożył, wstępem i przypisami opatrzył O. Jurewicz, Wrocław 1985. [Biblioteka Przekładów z Kultury Antycznej t. 26] (wyd. 2 – 2005).
  • Focjusz, Biblioteka, t. 1-5, z języka greckiego przełożył, wstępem i przypisami opatrzył O. Jurewicz, Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax 1986–1999 (wyd. 2 – 2006).
  • Horatius Flaccus, Carmina et epodon librum continens, imprimendum curavit, variorum interpretum translationes vernaculas elegit, praefatione, vita poetae, arte metrica, annotationibus instruxit Octavius Jurewicz, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1986.
  • Horatius Flaccus, Sermones; Epistulas; Artem poeticam continens, imprimendum curavit, variorum interpretum translationes vernaculas elegit, annotationibus instruxit Octavius Jurewicz, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1988.
  • Kwintus Horacjusz Flakkus, Gawędy; Listy; Sztuka poetycka, tekst łac. do dr. przygotował wyboru przekładu dokonał, przedmową, życiorysem poety, wersyfikacją i komentarzem opatrzył Oktawiusz Jurewicz, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2000.
  • Kwintus Horacjusz Flakkus, Ody i epody, tekst łac. do dr. przygotował, wyboru przekładu dokonał, przedmową, życiorysem poety, wersyfikacją i komentarzem opatrzył Oktawiusz Jurewicz, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2000.

Przypisy

  1. ↑ prof. Oktawiusz Jurewicz. wyborcza.pl. [dostęp 2016-05-07].
  2. ↑ prof. zw. dr hab. Oktawiusz Jurewicz. al.uw.edu.pl. [dostęp 2016-05-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-21)].
  3. ↑ Michał Kozłowski, Profesor Oktawiusz Jurewicz (30 IV 1926 – 28 IV 2016), „Nowy Filomata” 20 (2016), nr 1, s. 3 [1]
  4. ↑ a b Kto jest kim w Polsce. Warszawa: Interpress, 1989, s. 481
  5. ↑ Rocznik Polskiej Akademii Umiejętności 1997, s. 13, 16
  6. ↑ Bibliografia delle opere di professore Ottavio Jurewicz [w:] Mélanges d’histoire byzantine offerts à Oktawiusz Jurewicz à l’occasion de Son soixante-dixième anniversaire, red. Waldemar Ceran, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 1998, s. 6-9; Bibliografia ważniejszych prac Oktawiusza Jurewicza za lata 1952-2015, oprac. Michał Kozłowski, „Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae” 26 (2016), z. 2, s. 157-165 [2]

Bibliografia

  • Waldemar Ceran, Historia i bibliografia rozumowana bizantynologii polskiej 1800-1998, t. 1–2, Łódź 2001. Seria: Byzantina Lodziensia VI.
  • Waldemar Ceran, Początki i etapy rozwoju bizantynologii polskiej, Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Instytut Historii 2005. Labarum 1.
  • Michał Kozłowski, Profesor Oktawiusz Jurewicz (30 IV 1926 – 28 IV 2016), „Nowy Filomata” 20 (2016), nr 1, s. 3-5 [3].
  • Michał Kozłowski, Oktawiusz Jurewicz (30 IV 1926 – 28 IV 2016), „Meander” 71 (2016), s. 3-7 [4].
  • Michał Kozłowski, Profesor Oktawiusz Jurewicz (30 IV 1926 – 28 IV 2016), „Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae” 26 (2016), z. 2, s. 153-157 [5].
  • Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny, red. Lubomir Mackiewicz, Anna Żołna, edycja 3, Warszawa: Wydawnictwo Interpress 1993, s. 264.
  • Mélanges d’histoire byzantine offerts à Oktawiusz Jurewicz à l’occasion de Son soixante-dixième anniversaire, red. Waldemar Ceran, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 1998. Seria: Byzantina Lodziensia III.
  • Gabriela Pianko, Filologia klasyczna w Polsce. Bibliografia za lata 1950-1954, Warszawa: PWN 1958.
  • Maciej Salamon, Józef Naumowicz, Profesor Oktawiusz Jurewicz (30 IV 1926 – 28 IV 2016), „Vox Patrum” 35 (2015) t. 63, s. 715-719.
  • Marek Starowieyski, Professore Ottavio Jurewicz [w:] Mélanges d’histoire byzantine offerts à Oktawiusz Jurewicz à l’occasion de Son soixante-dixième anniversaire, red. Waldemar Ceran, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 1998, s. 3-5.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

GRE Order of Honour Gold Cross BAR.png
Baretka Orderu Honoru - Złoty Krzyż
Grób Oktawiusza Jurewicza.jpg
Autor: Kordiann, Licencja: CC BY-SA 4.0
grób filologa klasycznego Oktawiusza Jurewicza na Cmentarzu Bródnowskim
POL Medal 40-lecia Polski Ludowej BAR.svg
Baretka: Medal 40-lecia Polski Ludowej