Ol’ Man River

Ol’ Man River – piosenka napisana przez Oscara Hammersteina II i Jerome’a Kerna do musicalu Show Boat z 1927. Opowiada ona smutną historię żyjących w biedzie i borykających się z licznymi problemami Afroamerykanów, odnosząc się do niekończącego się biegu rzeki Missisipi widzianego oczami pracownika tzw. showboat – statku w formie teatru podróżującego przede wszystkim wzdłuż rzek Ohio oraz Missisipi^[1]. Jest ona najpopularniejszym utworem pochodzącym z Show Boat.

W musicalu piosenka w całości wykonywana jest tylko raz przez pracownika showboat, Joego oraz męski chór. Następnie jest ona dwukrotnie wykonywana we fragmentach przez Joego, a w scenie finałowej śpiewana przez niego oraz cały chór.

W wydanej w 2003 książce Stardust Memories: The Biography of Twelve of America’s Most Popular Songs autorstwa Willa Friedwalda znajduje się rozdział poświęcony wyłącznie piosence „Ol’ Man River”.

Wersje

Po raz pierwszy „Ol’ Man River” wykonana została 27 grudnia 1927 przez Jules’a Bledsoe’a w oryginalnej wersji scenicznej Show Boat. Jednak najpopularniejszą wersję piosenki wykonał Paul Robeson w filmowej adaptacji Show Boat w 1936. Wielu artystów stworzyło własne wersje utworu, w tym m.in.: Bing Crosby, Frank Sinatra, Al Jolson, Ray Charles i The Beach Boys, przez co piosenka zyskała status amerykańskiego klasyka. William Warfield zaśpiewał „Ol’ Man River” w Statku komediantów, filmowej wersji Show Boat z 1951 roku. Wykonanie to również cieszyło się sporą popularnością, a ponadto stało się najbardziej rozpoznawalnym utworem Warfielda. Gitarzysta basowy grupy The Temptations, Melvin Franklin wykonywał piosenkę na większości koncertów, a sam utwór stał się dla niego charakterystyczny. Judy Garland nagrała utwór, a także wykonała go w swoim programie telewizyjnym w 1962.

Istnieją również wersje piosenki w językach hindi, bengalskim oraz assamskim, wykonywane przez Bhupena Hazarika, który poznał Paula Robesona podczas studiów na Columbia University. Assamski tytuł utworu to „Bistirno Parore”, bengalski „Bistirno Dupare”, a wersja hindi znana jest jako „Ganga Behti Ho Kyon”. Tekst utworu w tychże wykonaniach nie odnosi się do rzeki Missisipi, tylko do Brahmaputry w wersji assamskiej, a także do Gangesu w wersjach bengalskiej oraz hindi.

Parodie i odniesienia

• „Ol’ Man River” została sparodiowana przez Stana Freberga i Dawsa Butlera na antenie radia CBS w 1957. Tytuł utworu zmieniony został na „Elderly Man River”, a sama piosenka wykorzystana został jako paszkwil wobec zjawiska, które obecnie określa się mianem poprawności politycznej.
• W niezależnym filmie Kicking and Screaming z 1995 jedni z bohaterów: Grover oraz nowy student, stoją przed nocnym klubem, kiedy ten drugi zwraca się do Grovera „Old Man River”, ponieważ jest on cztery lata starszy.
• W odcinku „Simpsons Tall Tales” serialu animowanego The Simpsons doktor Julius Hibbert przedstawiony jest jako kapitan parowca śpiewający „Ol’ Man River”.
• W jednym z odcinków serialu Everybody Loves Raymond, Robert przyznaje, iż śpiewał „Ol’ Man River” w licealnym chórze.
• Piosenkarz Roberto Blanco z okazji swoich siedemdziesiątych urodzin wykonał utwór na żywo w telewizji.
• Australijska grupa popowa TISM w 1996 nagrała i wydała piosenkę poświęconą Riverowi Phoenixowi i jego śmierci, która nosiła tytuł „(He’ll Never Be An) Ol’ Man River”.
• W pierwszym odcinku brytyjskiego serialu Boys from the Blackstuff ubrany w rybacki strój Loggo idzie ulicą i śpiewa kilka wersów „Ol’ Man River”.
• W jednym z odcinków Family Guy Ashlee Simpson zaczyna nucić piosenkę, która z czasem przechodzi w „Ol’ Man River”.
• Politycznie niepoprawny kaczor Daffy pewnego razu niespodziewanie staje się czarnym niewolnikiem i w dialekcie wypowiada fragment utworu, „Tote dat barge! Lift dat bale!”.
• W bajce Snagglepuss tytułowy bohater bez większego powodu również wypowiada wers piosenki, jednak bez dialektu.
• W jednym z odcinków sitcomu Futurama Bender narzeka na ilość pracy jaką ma do wykonania, mówiąc „Yes Miss Leela, no Miss Leela, tote that space barge, lift that space pail”.
• Aktor Heath Ledger miał wytatuowany tytuł piosenki na swoim ramieniu.
• Podczas 76. ceremonii wręczenia nagród Akademii Billy Crystal sparodiował „Ol’ Man River” odnosząc się do filmu Mystic River oraz jego reżysera Clinta Eastwooda.

Przypisy