Olbrycht Strumieński

Strona tytułowa dzieła Strumieńskiego O sprawie, sypaniu, wymierzaniu i rybieniu stawów" z 1573 roku reprint z 1897.

Olbrycht Strumieński (ur. w 1. poł. XVI w., Mysłowice na Śląsku, zm. przed 1609) – polski pisarz, autor pierwszego dzieła w języku polskim o hodowli ryb oraz inżynierii lądowej[1].

Życiorys

Strumieński urodził się w Mysłowicach na Śląsku, jednak data jego urodzin nie jest dokładnie znana. Początkowo uczył się w Mysłowicach w szkole parafialnej, która istniała od XV wieku i stała na bardzo wysokim poziomie. Jej uczniem był również inny śląski pisarz oraz hutnik Walenty Roździeński, autor jednego z pierwszych dzieł o hutnictwie Officina ferraria. Olbrycht Strumieński był urzędnikiem, zarządcą dóbr w Balicach koło Krakowa należących do wojewody krakowskiego oraz marszałka koronnego Jana Firleja, o czym sam napisał w przedmowie do swojego dzieła[2].

Dzieła

Srumieński był autorem książki wydanej w 1573 roku w oficynie Łazarza Andrysowicza pt. O sprawie, sypaniu, wymierzaniu i rybieniu stawów, także o przekopach, o ważeniu i prowadzeniu wody, którą oparł na własnej praktyce i doświadczeniu[2]. Oprócz problematyki hodowli ryb poruszała ona kwestie techniczne takie jak budowa grobli, młynów oraz przepustów wodnych. Dzieło to uznawane jest za pierwszy podręcznik budownictwa wodnego oraz inżynierii lądowej w języku polskim, a także za jedną z najbardziej kompletnych publikacji wydanych na ten temat w całej XVI-wiecznej Europie[1].

Dzieło przepisał i wydał w okresie późniejszym Stanisław Stroynowski pt. Opisanie porządku stawowego (1609). W 1897 tekst Strumieńskiego wydał Feliks Kucharzewski w serii „Biblioteka Pisarzów Polskich” wydawanej przez Akademię Umiejętności w Krakowie[3], który w przedmowie napisał o autorze i o jego pracy:

"... z prostotą i gruntownością, podał w swym dziełku wyniki własnej praktyki, dotyczące poziomowania, robót ziemnych, budowy stawów, grobel i upustów."

[4].

Przypisy

  1. ↑ a b Iłowiecki 1981 ↓, s. 58.
  2. ↑ a b Strumieński 1573 ↓.
  3. ↑ Kucharzewski Feliks, Olbrychta Strumieńskiego o sprawie, sypaniu, wymierzaniu i rybieniu stawów, wyd.1897, polona.pl [dostęp 2019-07-23].
  4. ↑ Kucharzewski 1897 ↓.

Bibliografia

  • Maciej Iłowiecki: Dzieje nauki polskiej. Warszawa: Interpress, 1981. ISBN 83-223-1876-6.
  • Olbrycht Strumieński: O sprawie, sypaniu, wymierzaniu i rybieniu stawów, także o przekopach, o ważeniu i prowadzeniu wody. Kraków: Łazarz Andrysowic, 1573.
  • Feliks Kucharzewski: Olbrychta Strumieńskiego "O sprawie, sypaniu, wymierzaniu i rybieniu stawów". Kraków: Akademia Umiejętności w Krakowie, 1897.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Strumieński O rybieniu stawów 1573.png
Strumieński O rybieniu stawów 1573