Olczyski Potok

Olczyski Potok
Ilustracja
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Potok 5 rzędu
Długość9 km
Źródło
MiejsceWywierzysko Olczyskie
Wysokość

1067 m n.p.m.

Współrzędne

49°16′02,0″N 20°00′06,7″E/49,267222 20,001861

Ujście
Recypient

Zakopianka

MiejsceZakopane
Współrzędne

49°19′23″N 19°59′08″E/49,323056 19,985556

Położenie na mapie powiatu tatrzańskiego
Mapa konturowa powiatu tatrzańskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast w centrum znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko dolnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „źródło”, powyżej na lewo znajduje się również punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „źródło”, powyżej na lewo znajduje się również punkt z opisem „ujście”

Olczyski Potok – potok, dopływ Zakopianki[1]. Spływa Doliną Olczyską w polskich Tatrach Zachodnich. W dolnej części bywa też nazywany Olczanką, dawniej zaś nazywano go Olczą. Powstaje na wysokości 1067 m n.p.m. jako wypływ z potężnego Wywierzyska Olczyskiego o wydajności do 1000 l/s. Zaraz przy Olczyskim Wywierzysku dołącza do niego łożysko Suchego Potoku Olczyskiego, jest ono jednak zazwyczaj suche i wody płyną nim tylko po większych opadach czy gwałtownych roztopach[2].

Olczyski Potok spływa w północnym kierunku dnem wąskiej, wyciętej w skałach wapiennych Doliny Olczyskiej. Jego koryto wyżłobione jest w rumowisku skał wapiennych. Występują w nim pojedyncze głazy morenowe oraz całe ławice skalne. Spadek potoku do wylotu z Tatr wynosi około 4,7%. W miejscu, w którym potok opuszcza Tatry w Jaszczurówce, zasilany jest jeszcze wypływem termalnym. Woda w wypływie ma temperaturę 18,5 °C, co podnosi temperaturę wody w Olczyskim Potoku z 4 °C do 9 °C. Dawniej tym termalnym wypływem zasilany był basen kąpieliskowy. Przeprowadzone w 1959 r. badania wykazały, że w odległości około 120 m powyżej cieplicowych źródeł w korycie Olczyskiego Potoku jest ponor. Zabarwiona fluoresceiną woda potoku wypłynęła w otworze wiertniczym na głębokości 150 m oraz we wszystkich źródłach i ujęciach na terenie kąpieliska. W ten sposób wody Olczyskiego Potoku oziębiają wody termalne[3].

Olczyski Potok opuszcza Tatry na wysokości 900 m i wpływa na obszar Rowu Podtatrzańskiego. Jego koryto o zmiennej szerokości od 4 do 8 m wyżłobione jest w zniesionym z Tatr materiale akumulacyjnym, jedynie w niektórych miejscach odsłaniają się warstwy fliszowe. Średni spadek potoku na odcinku pozatatrzańskim wynosi około 2,9%[1]. Dalej potok spływa przez Olczę i na wysokości ok. 760 m w miejscu o współrzędnych 49°19′23″N 19°59′08″E/49,323056 19,985556 uchodzi do Zakopianki jako jej prawy dopływ. Ma długość 8,8 km[4]. Największymi jego dopływami są (alfabetycznie): Chłabowski Potok, Huciański Potok, Kadukowski Potok, Mrowcowiański Potok, Piszczorów Potok, Rybków Potok, Walkoszów Potok[1].

Zlewnia Olczyskiego Potoku ma powierzchnię 16,6 km², w tym w obrębie Tatr 4,8 km²[1].

Szlaki turystyczne

szlak turystyczny zielony dnem doliny, wzdłuż Olczyskiego Potoku, przez polanę Kopieniec do Toporowej Cyrhli. Czas przejścia: 2:35 h, ↓ 2:20 h
szlak turystyczny żółty z Olczyskiej Polany na Nosalową Przełęcz. Czas przejścia: 30 min, ↓ 25 min[5].

Przypisy

  1. a b c d Wykaz wód płynących Polski [dostęp 2015-11-04].
  2. Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
  3. Krystyna Wit-Jóźwik, Hydrografia Tatr Zachodnich. Objaśnienia do mapy hydrograficznej „Tatry Zachodnie”'' 1:50 000, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Geografii, 1960.
  4. Geoportal. Mapa lotnicza [dostęp 2022-04-02].
  5. Tatry. Zakopane i okolice. Mapa w skali 1:27 000, Warszawa: ExpressMap Polska, 2005, ISBN 83-88112-35-X.

Media użyte na tej stronie

Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
Lesser Poland Voivodeship Relief location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Wikimedia Community Logo.svg
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
POL Szlak zielony.svg
Zielony szlak turystyczny.
POL Szlak żółty.svg
Żółty szlak turystyczny.
Potok Olczyski.jpg
Autor: Krzysztof Dudzik (User:ToSter), Licencja: CC BY 3.0
Potok Olczyski w Dolinie Olczyskiej w Tatrach Zachodnich