Olgierd Pożerski

Olgierd Pożerski

generał brygady
Data i miejsce urodzenia	8 grudnia 1880 Kursk, gubernia kurska Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	23 sierpnia 1930 Leśna k. Baranowicz, Polska
Przebieg służby
Lata służby	1901–1930
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie
Jednostki	VIII Brygada Artylerii 8 Dywizja Piechoty 18 Dywizja Piechoty Obóz Warowny „Wilno” Obszar Warowny „Wilno” 20 Dywizja Piechoty
Stanowiska	dowódca brygady artylerii dowódca dywizji piechoty komendant obozu warownego dowódca obszaru warownego dowódca dywizji piechoty
Główne wojny i bitwy	wojna rosyjsko-japońska I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia

Olgierd Pożerski (ur. 8 grudnia 1880^[1] w Kursku, zm. 23 sierpnia 1930 na poligonie Leśna) – generał brygady Wojska Polskiego.

Życiorys

Był synem Władysława Leona Pożerskiego h. Pomian (1852–1924)^[2], majora wojsk rosyjskich i Łucji z Misiewiczów^[3].

Ukończył szkołę kadetów w Połocku i uzyskał maturę w 1898. Następnie ukończył oficerską Michajłowską Szkołę Artylerii w Petersburgu i uzyskał w sierpniu 1900 stopień podporucznika. Od 1901 pełnił zawodową służbę w Armii Imperium Rosyjskiego. Był oficerem artylerii. Uczestnik wojny rosyjsko-japońskiej 1904–1905 i I wojny światowej na froncie niemieckim.

Od listopada 1918 w Wojsku Polskim, początkowo w Komisji do Opracowania Planów Organizacji Artylerii. Z dniem 28 listopada 1918 mianowany został dowódcą Twierdzy Zegrze i jednocześnie w Komisji Organizacyjno-Kwalifikacyjnej Artylerii. 15 maja 1919 został mianowany dowódcą VIII Brygady Artylerii^[4]. Czasowo pełnił również obowiązki dowódcy XVI Brygady Piechoty. Styczeń – marzec 1920 dowódca artylerii Grupy Operacyjnej gen. Józefa Lasockiego, kwiecień – maj 1920 inspektor wyszkolenia artylerii 1 Armii, maj – czerwiec 1920 dowódca artylerii Grupy Operacyjnej gen. J. Lasockiego, czerwiec – lipiec 1920 dowódca 8 Dywizji Piechoty, lipiec – sierpień 1920 dowódca artylerii Grupy Operacyjnej pułkownika Stanisława Burhardta-Bukackiego. W bitwie o Warszawę – sierpień 1920 dowódca artylerii odcinka Ząbki. Od sierpnia 1920 do stycznia 1921 dowodził 8 Dywizją Piechoty.

W styczniu 1921 objął stanowisko szefa artylerii i uzbrojenia Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 18. lokatą w korpusie oficerów artylerii^[5]. Od 15 listopada 1923 do 15 sierpnia 1924 był słuchaczem I Kursu w Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie. 31 marca 1924 Prezydent RP Stanisław Wojciechowski na wniosek Ministra Spraw Wojskowych, generała dywizji Władysława Sikorskiego awansował go na generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 17. lokatą w korpusie generałów^[6][7].

Z dniem 1 października 1924 został mianowany dowódcą 18 Dywizji Piechoty w Łomży^[8]. 1 lipca 1925 został wyznaczony na stanowisko komendanta Obozu Warownego „Wilno”^[9]. Po przeformowaniu dowództwa objął w nim stanowisko dowódcy Obszaru Warownego „Wilno”. 3 listopada 1926 Prezydent RP mianował go dowódcą 20 Dywizji Piechoty w Baranowiczach^[10]. Od października 1926 pełnił obowiązki dowódcy Obszaru Warownego „Wilno”, a następnie dowódcy 20 Dywizji Piechoty łączył z funkcją generała inspekcjonującego. 30 września 1926 zostały mu przydzielone pod względem inspekcji wielkie jednostki i oddziały stacjonujące na terenie Okręgu Korpusu Nr IX, w tym 9 Dywizja Piechoty i 9 Samodzielna Brygada Kawalerii^[11]. W 1927 ukończył kurs doskonalący dla wyższych dowódców w Wersalu. Zmarł 23 sierpnia 1930 w Obozie Ćwiczeń Leśna k. Baranowicz^[12]. 27 sierpnia 1930 został pochowany na Cmentarzu Bernardyńskim w Wilnie^[13].

30 września 1930 Prezydent Rzeczypospolitej Ignacy Mościcki nadał mu pośmiertnie z dniem 1 września 1930 stopień generała dywizji^[14].

Bohater licznych anegdot i historyjek. Autor studiów wojskowo-historycznych i taktyki artylerii oraz wspomnień:

• Notatki artylerzysty z wojny światowej 1914–1917 roku:
  • cz. I, Przygotowanie się do wojny. Mobilizacja. Forteca Grodno, Przegląd Artyleryjski nr 4-5, Warszawa kwiecień-maj 1925 roku, s. 139–142,
  • cz. II, Marsz do Prus Wschodnich, Przegląd Artyleryjski nr 6, Warszawa czerwiec 1925 roku, s. 183–187,
  • cz. III, Przegląd Artyleryjski nr 7-8, Warszawa lipiec-sierpień 1925 roku, s. 237–242,
  • cz. IV, Bój pod Mariampolem. Pokłosie Prus Wschodnich. Wycofanie się za Niemen i powtórny marsz do Prus Wschodnich, Przegląd Artyleryjski nr 9, Warszawa wrzesień 1925 roku, s. 307–310,
  • cz. V, Bitwa pod Warszawą i pościg za Niemcami, Przegląd Artyleryjski nr 10, Warszawa październik 1925 roku, s. 363–367,
  • cz. VI, Okres formowania się i wypoczynku, Przegląd Artyleryjski nr 11-12, Warszawa listopad-grudzień 1925 roku, s. 412–416,
  • cz. VII, Na rzece Pilicy. Odwrót, Przegląd Artyleryjski nr 2-3, Warszawa luty-marzec 1926 roku, s. 220–237.
• Artyleria towarzysząca, Przegląd Artyleryjski nr 4-5, Warszawa kwiecień-maj 1925 roku, s. 119–121.
• VIII Brygada Artylerii w bitwie pod Warszawą 1920 roku, Przegląd Artyleryjski nr 1, Warszawa styczeń 1926 roku, s. 48–54.
• Zasady użycia artylerii, Przegląd Artyleryjski nr 12, Warszawa grudzień 1927 roku, s. 818–821.

Awanse

• podporucznik (Подпоручик) – 1900
• porucznik (Поручик) – 1903
• sztabskapitan (Штабс-Капитан) – 1907
• kapitan (Капитан) – 1915
• pułkownik (Полковник) – 1917
• generał brygady – 31 marca 1924 ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 17. lokatą (w 1924 – 15. lokata, a w 1928 – 8. lokata)
• generał dywizji – 1 września 1930 pośmiertnie

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (26 marca 1921)^[15]
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928)^[16]
• Krzyż Walecznych (czterokrotnie)^[17][18]
• Złoty Krzyż Zasługi (17 marca 1930)^[19]
• Krzyż Komandorski Orderu Gwiazdy Rumunii (Rumunia)^[3]
• Order Św. Anny z Mieczami II, III i IV kl. (Imperium Rosyjskie)^[3]
• Order Św. Stanisława z Mieczami II i III kl. (Imperium Rosyjskie)^[3]
• Order Św. Włodzimierza z Mieczami III i IV kl. (Imperium Rosyjskie)^[3]

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Mieczysław Wrzosek, Pożerski Olgierd, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXVIII, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1984–1985 r.
• Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
• Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.
• Henryk Piotr Kosk: Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny. T. 2 M-Ż. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2001. ISBN 83-87103-81-0.
• A. Wojtaszak – Generalicja Wojska Polskiego 1921–1926, Szczecin 2005, s. 509–510.
• S. Koper Życie prywatne elit drugiej Rzeczypospolitej Warszawa 2009, ISBN 978-83-11-12148-5, s. 18.