Olimpiada Biologiczna
Olimpiada Biologiczna – przedmiotowa olimpiada szkolna z zakresu biologii, przeznaczona dla zainteresowanych biologią uczniów szkół ponadgimnazjalnych i szkół ponadpodstawowych, a także szczególnie uzdolnionych uczniów szkół podstawowych. Organizatorem konkursu jest Komitet Główny Olimpiady Biologicznej działający przy Zarządzie Głównym Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika. W skład struktur Komitetu Głównego Olimpiady Biologicznej wchodzi 10 Komitetów Okręgowych, zlokalizowanych w miastach uniwersyteckich na terenie całego kraju.
Podstawowym celem Olimpiady Biologicznej jest wspieranie uczniów o zainteresowaniach przyrodniczych oraz ich opiekunów – nauczycieli biologii. Olimpiada Biologiczna stara się rozbudzić i rozwinąć pasję przyrodniczą Uczestników zawodów, a także stworzyć im możliwość współzawodnictwa z rówieśnikami w celu uzyskania celującego wyniku na egzaminie maturalnym, co w dalszej perspektywie ułatwi im podjęcie studiów na kierunkach przyrodniczych. Laureaci i finaliści zawodów zdobywają 100% punktów z egzaminu maturalnego z biologii w zakresie rozszerzonym, a czworo najlepszych wchodzi w skład reprezentacji Polski podczas Międzynarodowej Olimpiady Biologicznej (International Biology Olympiad; IBO ). W tym miejscu warto wspomnieć, iż Polska jest jednym z krajów założycielskich Międzynarodowej Olimpiady Biologicznej, która swą działalność rozpoczęła w 1990 roku.
Historia krajowej Olimpiady Biologicznej sięga 1971 roku, kiedy to zawody odbyły się po raz pierwszy. Od tego czasu wprowadzono wiele zmian, a począwszy od roku szkolnego 2016/2017 obowiązuje nowa formuła Olimpiady Biologicznej. Począwszy od 2011 roku laureaci Olimpiady Biologicznej zapraszani są do udziału w letnim obozie Wioska olimpijska organizowanym przez Stowarzyszenie Naukowe Collegium Invisibile pod patronatem rektorów uniwersytetów Jagiellońskiego oraz Warszawskiego wspierane przez Krajowy Fundusz na Rzecz Dzieci.
Przebieg poszczególnych etapów
Olimpiada biologiczna składa się z 3 etapów: eliminacji szkolnych (zawodów I stopnia), eliminacji okręgowych (zawodów II stopnia) i eliminacji centralnych (zawodów III stopnia):
- eliminacje szkolne odbywają się w październiku i są poprzedzone rejestracją Uczestnika w systemie elektronicznym przez Dyrektora Szkoły, do której Uczestnik uczęszcza, wraz z deklaracją tematu pracy badawczej. Zakres wiedzy i umiejętności na tym etapie zawodów jest zgodny podstawą programową przedmiotu biologia dla IV etapu edukacyjnego na poziomie rozszerzonym. Podobnie jak na egzaminie maturalnym Uczestnika obowiązuje także zakres wiedzy i umiejętności z III etapu edukacyjnego oraz poziomu podstawowego IV etapu edukacyjnego. Eliminacje polegają na rozwiązaniu egzaminu pisemnego, jednakowego dla wszystkich uczniów w całym kraju. W oparciu o wyniki tego egzaminu tworzona jest lista rankingowa i kwalifikacja do kolejnego etapu zawodów.
- eliminacje okręgowe odbywają się w styczniu i są poprzedzone przesłaniem gotowej pracy badawczej Uczestnika za pośrednictwem systemu elektronicznego (warunek formalny przystąpienia do zawodów). Podobnie jak na wcześniejszym etapie zawodów zakres wiedzy i umiejętności określa podstawa programowa przedmiotu biologia dla III i IV etapu edukacyjnego. Zawody organizowane są przez odpowiednie Komitety Okręgowe (w 10 miastach Polski) i polegają na rozwiązaniu egzaminu pisemnego, jednakowego dla wszystkich Uczestników. W oparciu o wyniki tego egzaminu tworzona jest lista rankingowa i kwalifikacja do kolejnego etapu zawodów.
- eliminacje centralne odbywają się w przeciągu 3 dni w kwietniu w Warszawie i obejmują: krótki egzamin pisemny, którego zakres treści może wykraczać poza podstawę programową przedmiotu biologia; egzamin praktyczny polegający na wykonaniu określonych zadań w czterech pracowniach (botanicznej, zoologicznej, statystyczno-filogenetycznej i biochemicznej) oraz obronę wcześniej wykonanej pracy badawczej przed Komisją ds. Prac Badawczych. Po przeprowadzeniu zawodów III stopnia, KGOB ustala listę rankingową Uczestników i ogłasza listę finalistów oraz laureatów. Lista rankingowa oparta jest na średniej ważonej punktów otrzymanych przez Uczestników we wszystkich trzech częściach zawodów centralnych, czyli z zadań praktycznych, egzaminu pisemnego i obrony pracy badawczej.
Szczegółowe zasady przeprowadzania zawodów określa Regulamin Ogólnopolskiej Olimpiady Biologicznej (wraz z załącznikami) dostępny na stronie internetowej Olimpiady Biologicznej. W dokumentach tych można znaleźć także wszystkie niezbędne informacje dotyczące przygotowania pracy badawczej. Najnowsze informacje umieszczane są w zakładce "Aktualności".