Olimpiady szkolne (Polska)

Olimpiady szkolne – coroczne konkursy organizowane dla uczniów szkół w Polsce. Funkcjonują w oparciu o rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 stycznia 2002 r. w sprawie organizacji oraz sposobu przeprowadzania konkursów, turniejów i olimpiad^[1]. W olimpiadach mogą brać udział uczniowie szkół ponadpodstawowych.

Typy olimpiad

Wyróżnia się następujące typy olimpiad:

• olimpiady interdyscyplinarne – obejmujące elementy treści podstaw programowych różnych przedmiotów
• olimpiady przedmiotowe – obejmujące i poszerzające treści podstawy programowej jednego przedmiotu przewidzianego w ramowym planie nauczania
• olimpiady z przedmiotów dodatkowych – obejmujące wiedzę z przedmiotów, które mogą być nauczane jako przedmioty dodatkowe
• olimpiady tematyczne – związane z wybranym przedmiotem lub wybraną dziedziną wiedzy.

Struktura olimpiad

Olimpiady składają się najczęściej z trzech etapów:

• I etap – o zasięgu szkolnym lub rejonowym,
• II etap – o zasięgu wojewódzkim lub ponadwojewódzkim,
• III etap – o zasięgu ogólnopolskim.

Finaliści i laureaci

Finaliści i laureaci olimpiad znajdujących się na odpowiednim wykazie Ministerstwa Edukacji Narodowej uzyskują maksymalną liczbę punktów możliwych do zdobycia na poziomie rozszerzonym egzaminu maturalnego z odpowiedniego przedmiotu, a także w przypadku uczniów gimnazjum, z odpowiedniej części egzaminu gimnazjalnego. Finalistom i laureatom olimpiad przysługuje także celująca roczna ocena klasyfikacyjna z danego przedmiotu, otrzymują oni również szczególne uprawnienia przy rekrutacji do szkół wyższych.

Finaliści i laureaci szeregu olimpiad tematycznych, związanych z wybraną dziedziną wiedzy zawodowej, mogą zostać zwolnieni z etapu pisemnego egzaminu zawodowego.

Wykaz olimpiad

Olimpiady przedmiotowe uprawniające do zwolnienia z egzaminów finalistów i laureatów

Do olimpiad przedmiotowych przeprowadzanych z przedmiotu lub przedmiotów objętych egzaminem gimnazjalnym lub egzaminem maturalnym, uprawniających do zwolnienia finalistów i laureatów z przystąpienia do danego zakresu albo poziomu odpowiedniej części egzaminu gimnazjalnego lub egzaminu maturalnego z danego przedmiotu należą^[2]:

• Olimpiada Artystyczna – zwalnia z egzaminu maturalnego z historii muzyki oraz historii sztuki
• Olimpiada Biologiczna – zwalnia z egzaminu gimnazjalnego w zakresie przedmiotów przyrodniczych i egzaminu maturalnego z biologii
• Olimpiada Chemiczna – zwalnia z egzaminu gimnazjalnego w zakresie przedmiotów przyrodniczych i egzaminu maturalnego z chemii
• Olimpiada Filozoficzna – zwalnia z egzaminu maturalnego z filozofii
• Olimpiada Fizyczna – zwalnia z egzaminu gimnazjalnego w zakresie przedmiotów przyrodniczych i egzaminu maturalnego z fizyki
• Olimpiada Geograficzna – zwalnia z egzaminu gimnazjalnego w zakresie przedmiotów przyrodniczych i egzaminu maturalnego z geografii
• Olimpiada Historyczna Gimnazjalistów – zwalnia z egzaminu gimnazjalnego w zakresie historii i wiedzy o społeczeństwie
• Olimpiada Historyczna – zwalnia z egzaminu gimnazjalnego w zakresie historii i wiedzy o społeczeństwie oraz egzaminu maturalnego z historii
• Olimpiada Informatyczna – zwalnia z egzaminu maturalnego z informatyki
• Olimpiada Języka Angielskiego dla Gimnazjalistów – zwalnia z egzaminu gimnazjalnego z języka angielskiego
• Olimpiada Języka Angielskiego – zwalnia z egzaminu gimnazjalnego w zakresie języka angielskiego i egzaminu maturalnego z języka angielskiego
• Olimpiada Języka Białoruskiego – zwalnia z egzaminu maturalnego z języka białoruskiego
• Olimpiada Języka Francuskiego – zwalnia z egzaminu gimnazjalnego w zakresie języka francuskiego i egzaminu maturalnego z języka francuskiego
• Olimpiada Języka Łacińskiego – zwalnia z egzaminu maturalnego z języka łacińskiego i kultury antycznej
• Olimpiada Języka Niemieckiego – zwalnia z egzaminu gimnazjalnego i maturalnego z języka niemieckiego
• Olimpiada Języka Rosyjskiego – zwalnia z egzaminu gimnazjalnego w zakresie języka rosyjskiego i egzaminu maturalnego z języka rosyjskiego
• Olimpiada Literatury i Języka Polskiego – zwalnia z egzaminu gimnazjalnego w zakresie języka polskiego i egzaminu maturalnego z języka polskiego
• Olimpiada „Losy żołnierza i dzieje oręża polskiego” – zwalnia z egzaminu gimnazjalnego w zakresie historii i wiedzy o społeczeństwie oraz egzaminu maturalnego z historii
• Olimpiada Matematyczna Juniorów – zwalnia z egzaminu gimnazjalnego w zakresie matematyki
• Olimpiada Matematyczna – zwalnia z egzaminu gimnazjalnego i egzaminu maturalnego z matematyki
• Olimpiada Wiedzy o Polsce i Świecie Współczesnym – zwalnia z egzaminu gimnazjalnego w zakresie historii i wiedzy o społeczeństwie oraz egzaminu maturalnego z wiedzy o społeczeństwie.

Olimpiady tematyczne (zawodowe) uprawniające do zwolnienia z egzaminów finalistów i laureatów

Do olimpiad tematycznych (zawodowych) uprawniających do zwolnienia finalistów i laureatów z części pisemnej egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie należą^[3]:

• Olimpiada „Buduj z Pasją” – zwalnia z egzaminów dla zawodów: murarz tynkarz, monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie
• Olimpiada Elektryczna i Elektroniczna „Euroelektra” – zwalnia z egzaminów dla zawodów: technik elektryk, technik elektronik, technik telekomunikacji, technik teleinformatyk
• Olimpiada Innowacji Technicznych i Wynalazczości – zwalnia z egzaminów dla zawodów: technik budownictwa, technik budownictwa okrętowego, technik dróg i mostów kolejowych, technik ekonomista, technik elektronik, technik elektryk, technik mechanik, technik informatyk, technik teleinformatyk, technik geodeta, technik geolog, technik leśnik, technik mechanizacji rolnictwa, technik technologii chemicznej, technik telekomunikacji, technik transportu kolejowego, technik technologii żywności, technik żywienia i usług gastronomicznych, technik handlowiec, technik spedytor, technik elektroenergetyk transportu szynowego, technik włókiennik, technik technologii drewna, technik ochrony środowiska, technik architektury krajobrazu, technik mechatronik, technik analityk, technik drogownictwa, technik urządzeń sanitarnych, technik mechanik okrętowy, technik usług fryzjerskich, technik górnictwa odkrywkowego, technik logistyk, technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej, technik pojazdów samochodowych, technik cyfrowych procesów graficznych
• Olimpiada Logistyczna – zwalnia z egzaminów dla zawodów: technik logistyk, technik spedytor
• Olimpiada Spedycyjno-Logistyczna – zwalnia z egzaminów dla zawodów: technik logistyk, technik spedytor
• Olimpiada Statystyczna – zwalnia z egzaminu z kwalifikacji A.35 dla zawodu technik ekonomista
• Olimpiada Techniki Samochodowej – zwalnia z egzaminów dla zawodów: technik pojazdów samochodowych, mechanik pojazdów samochodowych, elektromechanik pojazdów samochodowych
• Olimpiada Wiedzy Ekonomicznej – zwalnia z egzaminów dla zawodów: technik ekonomista, technik handlowiec, technik rachunkowości, technik administracji, technik organizacji reklamy
• Olimpiada Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej – zwalnia z egzaminów dla zawodów: technik elektryk, technik elektroenergetyk transportu szynowego, technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej, technik elektronik, technik mechatronik, technik teleinformatyk, technik telekomunikacji, technik elektroniki i informatyki medycznej, technik informatyk
• Olimpiada Wiedzy Geodezyjnej i Kartograficznej – zwalnia z egzaminów dla zawodu technik geodeta
• Olimpiada Wiedzy Górniczej „O Złotą Lampkę” – zwalnia z egzaminów dla zawodu technik górnictwa podziemnego
• Olimpiada Wiedzy Hotelarskiej – zwalnia z egzaminów dla zawodu technik hotelarstwa
• Olimpiada Wiedzy i Umiejętności Budowlanych – zwalnia z egzaminów dla zawodów: technik budownictwa, technik drogownictwa, technik dróg i mostów kolejowych, technik renowacji elementów architektury
• Olimpiada Wiedzy i Umiejętności Handlowo-Menedżerskich – zwalnia z egzaminów dla zawodów: technik ekonomista, technik handlowiec, technik rachunkowości, technik administracji, technik księgarstwa, technik organizacji reklamy
• Olimpiada Wiedzy i Umiejętności Rolniczych – zwalnia z egzaminów dla zawodów: technik agrobiznesu, technik rolnik, technik ochrony środowiska, technik ogrodnik, technik leśnik, technik technologii żywności, technik żywienia i usług gastronomicznych, technik weterynarii, technik mechanizacji rolnictwa, technik mechanizacji rolnictwa i agrotroniki, technik hodowca koni, technik inżynierii środowiska i melioracji, technik architektury krajobrazu
• Olimpiada Wiedzy i Umiejętności z Zakresu Projektowania i Wytwarzania Odzieży – zwalnia z egzaminów dla zawodów: technik technologii odzieży, technik przemysłu mody
• Olimpiada Wiedzy o Mleku i Mleczarstwie – zwalnia z egzaminów dla zawodów: technik technologii żywności, technik przetwórstwa mleczarskiego
• Olimpiada Wiedzy o Turystyce – zwalnia z egzaminów dla zawodu technik obsługi turystycznej
• Olimpiada Wiedzy o Żywieniu i Żywności – zwalnia z egzaminów dla zawodów: technik żywienia i usług gastronomicznych, technik hotelarstwa, kelner, technik technologii żywności, technik przetwórstwa mleczarskiego
• Olimpiada Wiedzy o Żywności – zwalnia z egzaminów dla zawodów: technik technologii żywności, technik żywienia i usług gastronomicznych
• Olimpiada Wiedzy Technicznej – zwalnia z egzaminów dla zawodów: technik budownictwa, technik budownictwa okrętowego, technik dróg i mostów kolejowych, technik elektronik, technik elektryk, technik mechanik, technik mechanizacji rolnictwa, technik mechanizacji rolnictwa i agrotroniki, technik telekomunikacji, technik automatyk sterowania ruchem kolejowym, technik elektroenergetyk transportu szynowego, technik budownictwa wodnego, technik mechatronik, technik pojazdów samochodowych, technik mechanik okrętowy, technik mechanik lotniczy, technik elektroniki i informatyki medycznej, technik teleinformatyk, technik automatyk, technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej.

Olimpiady, które nie uprawniają do zwolnień z egzaminów

Do olimpiad, które nie uprawniają do zwolnień z egzaminów należą:

• Młodzieżowa Olimpiada Wiedzy o Społeczeństwie
• Olimpiada Informatyczna Gimnazjalistów
• Olimpiada Lingwistyki Matematycznej
• Olimpiada Medialna
• Olimpiada Mediewistyczna
• Olimpiada o Ubezpieczeniach Społecznych („Warto wiedzieć więcej o ubezpieczeniach społecznych”)
• Olimpiada Policyjna
• Olimpiada Prawosławnej Wiedzy Religijnej
• Olimpiada Przedsiębiorczości
• Olimpiada Solidarności
• Olimpiada Teologii Katolickiej
• Olimpiada Wiedzy Ekologicznej
• Olimpiada Wiedzy Historycznej
• Olimpiada Wiedzy o Bezpieczeństwie i Obronności
• Olimpiada Wiedzy o Biznesie i Innowacjach
• Olimpiada Wiedzy o Filmie i Komunikacji Społecznej
• Olimpiada Wiedzy o Mediach
• Olimpiada Wiedzy o Państwie i Prawie
• Olimpiada Wiedzy o Prawach Człowieka w Świecie Współczesnym
• Olimpiada Wiedzy o Prawie
• Olimpiada Wiedzy o Rodzinie
• Olimpiada Wiedzy o RP
• Olimpiada Wiedzy o Społeczeństwie
• Olimpiada Wiedzy o Unii Europejskiej „Gwiezdny Krąg”
• Olimpiada z Wiedzy o Planowaniu i Zarządzaniu Karierą Zawodową
• Olimpiada Znajomości Afryki
• Olimpiada Przedsiębiorczości i Zarządzania.

Olimpiady, które nie są już organizowane

Do olimpiad, które nie są już organizowane należą:

• Olimpiada Cyfrowa
• Olimpiada Innowacji Technicznych
• Olimpiada Języka Hiszpańskiego – zwalniała z egzaminu gimnazjalnego w zakresie języka hiszpańskiego i egzaminu maturalnego z języka hiszpańskiego
• Olimpiada „Losy Polaków na Wschodzie”
• Olimpiada Wiedzy o Bankach
• Olimpiada Bibliologiczna i Informatologiczna
• Olimpiada Wiedzy o Finansach – Banki w Akcji
• Olimpiada Wiedzy o Unii Europejskiej (pułtuska)
• Olimpiada Wiedzy o Unii Europejskiej (szczecińska)
• Olimpiada Wiedzy o Wynalazczości.

Przypisy

Bibliografia

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 stycznia 2002 r. w sprawie organizacji oraz sposobu przeprowadzania konkursów, turniejów i olimpiad (Dz.U. z 2020 r. poz. 1036)