Oliver Tambo

Oliver Reginald Tambo

Oliver Tambo (1981)
Data i miejsce urodzenia	27 października 1917 Nkantolo (Mbizana)
Data i miejsce śmierci	24 kwietnia 1993 Johannesburg
Przewodniczący Afrykańskiego Kongresu Narodowego
Okres	od 1969 do 1991
Przynależność polityczna	ANC
Poprzednik	Albert John Luthuli
Następca	Nelson Mandela
Odznaczenia

Oliver Reginald Tambo (ur. 27 października 1917 w Nkantolo w gminie Mbizana, zm. 24 kwietnia 1993 w Johannesburgu) – południowoafrykański nauczyciel, działacz ruchu przeciw apartheidowi^[1].

Życiorys

Należał do plemienia Xhosa. W 1941, już po uzyskaniu bakalaureatu w University College of Fort Hare, razem z kilkoma innymi osobami, w tym Nelsonem Mandelą, został usunięty z uczelni za czynny udział w strajku studenckim. W 1942 powrócił do St Peters College, swojej szkoły średniej, tym razem jako nauczyciel fizyki i matematyki. Razem z Mandelą i Walterem Sisulu był założycielem ANC Youth League (Liga Młodzieży ANC) w 1944^[1]. Został jej pierwszym naczelnym sekretarzem, a od 1948 był członkiem jej zarządu na szczeblu państwowym. W 1955 został mianowany sekretarzem generalnym Afrykańskiego Kongresu Narodowego (ANC), po tym jak prawa publiczne Waltera Sisulu zostały ograniczone przez rząd rasistowski. W 1956 zaręczył się z Adelaide Frances Tsukudu, pielęgniarką pracującą w szpitalu Baragwanath, obecnie znanym jako Baragwanath Chris Hani Hospital. Ślub zaplanowano na grudzień 1956, jednak z powodu aresztowania Olivera niewiele brakowało, a data musiałaby zostać zmieniona. Po wpłaceniu kaucji, Tambo został uwolniony i zaślubiny mogły się odbyć. Później Adelaide Tambo została jedynym żywicielem rodziny, musiała pracować na dwie zmiany, żeby zarobić na utrzymanie dzieci o imionach: Thembi, Dan i Tselane. W 1958 Tambo wybrany został zastępcą przewodniczącego ANC, a w 1959 zawieszono jego prawa publiczne na pięć lat – z tego powodu wysłany został przez ANC za granicę w celu organizowania międzynarodowej koalicji do walki przeciwko apartheidowi. Uczestniczył w powołaniu South African United Front, który przyczynił się do usunięcia RPA z Commonwealthu w 1961^[1].

W 1967, po śmierci Alberta Luthuliego, został p.o. przewodniczącego ANC. Oficjalnie objął to stanowisko w 1969 po konferencji partii w Morogoro. W 1985 ponownie został wybrany na przewodniczącego ANC. Kontynuował swoją misję i stał się symbolem walki z rasizmem. W 1989 uległ udarowi mózgu i musiał poddać się intensywnej terapii. W grudniu 1990 powrócił do RPA po 30. latach spędzonych na wygnaniu w Zambii. Na pierwszym zjeździe ANC w RPA w lipcu 1991 został uznany za bohatera narodowego, który pomimo wielu trudności zjednoczył organizację i doprowadził ją do zwycięstwa. Nelson Mandela został wybrany przewodniczącym ANC, natomiast Oliver Tambo stał się „przewodniczącym narodowym” partii. Zmarł 24 kwietnia 1993 wskutek komplikacji po kolejnym udarze mózgu^[1].

W 2012 prezydent RPA nadał mu pośmiertnie Platynowy Order Mapungubwe.

Pamięć

• W 2002 na jego cześć został ustanowiony w RPA Order Towarzyszy O. R. Tambo.
• W 2005 partia ANC wyszła z inicjatywą zmiany nazwy lotniska „Johannesburg International Airport” na „O. R. Tambo International Airport”. Propozycja została zaakceptowana i lotnisko oficjalnie zmieniło nazwę podczas uroczystości zorganizowanej 27 października 2006.

Linki zewnętrzne

• Biografia O. R. Tambo na stronie ANC. anc.org.za. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-20)]. (pol.) [dostęp 2013-03-26]
• Biografia O. R. Tambo na stronie African Safari Travel Specialist (pol.) [dostęp 2012-05-27]

Przypisy