Olszyna (województwo śląskie)

Artykuł50°43′1″N 18°53′25″E
- błąd39 m
WD50°43'N, 18°53'E, 50°39'N, 18°52'E
- błąd2318 m
Odległość518 m
Olszyna
wieś
Ilustracja
Centrum wsi z kościołem
Państwo Polska
Województwo śląskie
Powiatlubliniecki
GminaHerby
Liczba ludności (2008)773
Strefa numeracyjna34
Kod pocztowy42-284
Tablice rejestracyjneSLU
SIMC0132492
Położenie na mapie gminy Herby
Mapa konturowa gminy Herby, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Olszyna”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Olszyna”
Położenie na mapie powiatu lublinieckiego
Mapa konturowa powiatu lublinieckiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Olszyna”
Ziemia50°43′01″N 18°53′25″E/50,716944 18,890278
Strona internetowa

Olszyna (niem. Ollschin[1]) – wieś w sołecka w województwie śląskim, w powiecie lublinieckim, w gminie Herby.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie częstochowskim.

Położenie geograficzne

Olszyna położona jest na obszarze Śląska Białego, w północnej części Górnego Śląska. Według podziału ze względu na obszary kulturowe, leży ona na terenie ziemi lublinieckiej.

Ze względu na położenie geomorfologiczne Olszyna leży na Wyżynie Śląsko-Krakowskiej na obszarze makroregionu Wyżyny Woźnicko-Wieluńskiej, w obrębie Garbu Herbskiego.

Ponadto cały obszar miejscowości w roku 1998 włączony został w obręb nowo powstałego Parku Krajobrazowego Lasy nad Górną Liswartą. W miejscowości znajdują się zabytkowy głaz narzutowy "Diabelski kamień" oraz pomnikowy jawor w centrum miejscowości. W okolicy miejscowości znajduje się także staw, zasilany przez potok Olszynkę.

Miejscowość, wraz z sąsiednią wsią Kalina okalają lasy sosnowe, na wschód od miejscowości znajdują się pozostałości po byłej granicy prusko-rosyjskiej.

Historia

"Diabelski kamień" – zabytkowy głaz narzutowy

Nie jest znana wczesna historia miejscowości, zakłada się, że istniała już w XIII wieku. W kronikach parafii Sadów znajduje się wzmianka dotycząca opisu Olszyny sprzed 200 lat (pod koniec XVIII w.), w której wieś przedstawiana jest jako kiedyś tętniące życiem, a teraz odizolowane od świata, nieurodzajne miejsce.

W XVII wieku miejscowość należała do Fryderyka von Szymańskiego, a kolejnymi właścicielami byli Anna-Elżbieta von Priselwic, Anna-Helena von Paczyński, Zofia von Kalkruth, Franciszek von Grotowski. Franciszek von Grotowski w roku 1780 sprzedał Olszynę rezydującemu w Koszęcinie Karolowi Henrykowi von Sobkowi, a później od 1804 roku, miejscowość ta należała do rodu Hohenlohe aż do roku 1945.

W 1801 roku w Olszynie wybudowana została pierwsza szkoła. W tym wieku jej mieszkańcy częściowo zajmowali się wypalaniem węgla drzewnego i wydobywaniem rudy żelaza w okolicznych lasach. W połowie XIX wieku Olszyna była już sporą wsią i liczyła ponad 600 mieszkańców.

Do II poł. XIX wieku w miejscowości znajdowała się murowana kaplica z dzwonem, która została rozebrana w 1873 roku. Na jej miejsce postawiono duży głaz narzutowy, który miał chronić przed plądrowaniem grobowców znajdujących się pod nią. W 1888 roku wybudowany został kościół filialny pw. Najświętszej Marii Panny. Parafię pw. Wniebowzięcia NMP erygowano w 1926 roku, w 1908 roku istniała tutaj lokacja. W pobliżu kościoła znajduje się cmentarz parafialny. Obecnie trwa rozbudowa kościoła parafialnego.

Przed II wojną światową Olszyna była samodzielną gminą, obecnie do sołectwa Olszyna należy także znajdujący się opodal przysiółek Czołka.

3 października 1944 roku niemiecki pluton egzekucyjny przywiózł tutaj 11 Polaków i dokonał na oczach mieszkańców mordu przez powieszenie, po czym ciała zostały zabrane i wywiezione. W remizie strażackiej, która została postawiona w miejscu egzekucji, znajduje się tablica upamiętniająca to wydarzenie.

W 1972 wybudowana została nowa szkoła podstawowa.

W miejscowości znajduje się także klub sportowy Rozwój Olszyna, którego piłkarze grali w A klasie, w grupie Lubliniec.

Rozwój Olszyna

LKS "Rozwój" Olszyna został założony 23 czerwca 1967. Jednym z inicjatorów był Smolin Paweł, późniejszy wieloletni prezes klubu. Jego początkowa nazwa to LZS Olszyna-Kalina. Na początku powstały 2 sekcje sportowe: piłka nożna oraz siatkówka.

W lipcu 1967 drużynę piłkarską zgłoszono do ligi wiejskiej. Przez kolejne lata zespół systematycznie awansował w hierarchii ligowej - od ligi wiejskiej, przez klasę C i B do klasy A w latach 70. Do klasy A drużyna awansowała także w roku 1984. W tym też roku na nadzwyczajnym zebraniu przekształcono Ludowy Zespół Sportowy Olszyna-Kalina na Ludowy Klub Sportowy "Rozwój" Olszyna oraz zakupiono autobus klubowy.

26/27 lipca 2003 otwarto nowe boisko na ul. Jałowcowej w 35 lecie klubu. Podczas otwarcia rozegrany został mecz pomiędzy "Rozwojem" Olszyna a byłymi gwiazdami drużyn śląskich grających w I lidze. W drużynie gości wystąpili m.in: Andrzej Radek, Marian Janoszka, Janusz Kościelny, Jan Pietryga, Eugeniusz Wyląg oraz Marek Koniarek - król strzelców ligi polskiej, kilkukrotny reprezentant Polski.

Galeria

Bibliografia

  • Jan Myrcik Olszyna. Rys historyczny. Dzieje Oświaty. Życie parafialne, 1998
  • Kronika Ludowego Klubu Sportowego Rozwój Olszyna

Przypisy

  1. Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Lublinitz (Loben), www.verwaltungsgeschichte.de:80 [dostęp 2018-07-15] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-14].

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Lubliniec County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lubliniec County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.87 N
  • S: 50.48 N
  • W: 18.45 E
  • E: 19.13 E
Herby (gmina) location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Olszyna diabelski kamień 23.jpg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Przykuta (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0

Olszyna - village in Gmina Herby, Poland, Author: Przykuta 06:23, 27 April 2006 (UTC)

Date: April 2006
MOs810 WG 2018 8 Zaleczansko Slaski (Olszyna).jpg
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wieś Olszyna w woj. śląskim.
Olszyna staw 345.jpg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Przykuta (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0

Olszyna - village in Gmina Herby, Poland, picture in church Author: Przykuta 06:44, 27 April 2006 (UTC)

Date: April 2006
Olszyna obraz 345.jpg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Przykuta (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0

Olszyna - village in Gmina Herby, Poland, picture in church Author: Przykuta 06:28, 27 April 2006 (UTC)

Date: April 2006
Olszyna diabelski krąg 23.jpg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Przykuta (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0

Olszyna - village in Gmina Herby, Poland, "Diabelski kamień" in the middle of ring of rocks Author: Przykuta 06:55, 27 April 2006 (UTC)

Date: April 2006