Onanizm albo dysertacja medyczna o chorobach wywoływanych przez masturbację

Strona tytułowa wydania z 1773

Onanizm albo dysertacja medyczna o chorobach wywoływanych przez masturbację (fr. L'onanisme ou Dissertation physique sur les maladies produites par masturbation) – traktat medyczny szwajcarskiego lekarza Samuela Auguste'a Tissota, w całości poświęcony masturbacji, wydany w Lozannie w 1760 roku[1].

Tissot był w ówczesnej Europie autorytetem medycznym, toteż jego traktat zyskał spory rozgłos w wielu krajach. Po raz pierwszy rozpatrywano w nim masturbację nie tylko z punktu widzenia moralności i religii, ale przede wszystkim jako zjawisko medyczne. Autor traktował masturbację niczym chorobę zakaźną, a popularność tego rodzaju praktyk porównywał do epidemii[1]. Tissot po raz pierwszy określił onanizm jako "zbrodnię"[2]. Według niego sperma jest źródłem siły życiowej, stąd jej nadmierna – sprzeczna z naturą – utrata powoduje niepowetowane szkody: spadek siły życiowej, osłabienie, otępienie, utratę pamięci, wzroku, nadmierną chudość (wyniszczenie organizmu) przez utratę apetytu, podagrę, reumatyzm, zanik rdzenia kręgowego, bóle głowy i wszelkiego rodzaju choroby psychiczne[3].

Jego traktat był wielokrotnie wznawiany (kilkanaście razy w XVIII w.) oraz przekładany – na język angielski (1766 roku, miał sześć wznowień do 1781 roku), niemiecki (do 1798 roku wydano osiem wznowień), włoski (w latach 1774-1792 – cztery wznowienia)[1].

Tezy Tissota o zgubnym wpływie masturbacji na organizm człowieka były przez długi czas bezkrytycznie powtarzane w kolejnych pracach poświęconych temu tematowi (np. w Niebezpieczeństwach onanizmu Jacques'a Louisa Doussin-Dubreuila z 1825 roku), a także w pracach Jeana-Jacques'a Rousseau (Nowa Heloiza, Wyznania, Emil) i Immanuela Kanta (Metafizyka moralności, Rozważania o wychowaniu), w których onanistę określano mianem samobójcy[2].

Zobacz też

  • Onania

Przypisy

  1. ↑ a b c Krzysztof Rutkowski: Posłowie tłumacza. W: Niebezpieczeństwa onanizmu. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2011, s. 149. ISBN 978-83-7453-029-3.
  2. ↑ a b Krzysztof Rutkowski: Posłowie tłumacza. W: Niebezpieczeństwa onanizmu. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2011, s. 150. ISBN 978-83-7453-029-3.
  3. ↑ P. Singy, Friction of the Genitals and Secularization of Morality [w:] Journal of the History of Sexuality, Volume 12 (2003):345-64. T. Laqueur, Solitary Sex (Zone Books, 2003)

Media użyte na tej stronie

Tissot onanisme1.jpg
First page of Simon-André Tissot book L'onanisme: dissertation sur les maladies produites par la masturbation - 264 pages