Onkocytoma nerki

Onkocytoma nerki
oncocytoma renis
(c) Emmanuelm z angielskiej Wikipedii, CC BY 3.0 Onkocytoma nerki
ICD-10 D30 Nowotwór niezłośliwy układu moczowego D30.0 Nerka
ICDO	M8290/0

Onkocytoma nerki (gruczolak kwasochłonny nerki, łac. oncocytoma renis) – nowotwór łagodny kory nerki pochodzenia nabłonkowego.

Patomorfologia

Onkocytoma nerki, obraz mikroskopowy

Jest to dobrze zróżnicowany nowotwór łagodny. Wywodzi się z kanalików nerkowych bliższych z komórek wstawkowych przewodów zbiorczych^[1]. Guz jest zbudowany z dużych komórek o obfitej i ziarnistej eozynochłonnej (kwasochłonnej) cytoplazmie, małych jądrach i licznych mitochondriach (tzw. onkocytów^[2]). Komórki układają się w formie tworów cewkowych lub pęcherzykowych^[1].

Guz jest zwykle kulisty, jednoogniskowy i dobrze odgraniczony. W przekroju jest koloru mahoniowobrązowego, bez ognisk martwicy, wylewów krwawych i zwapnień. W części centralnej może być widoczne ognisko tkanki łącznej, tzw. blizna centralna^[2][1]. Zmiany są różnej wielkości, mogą osiągać od kilku centymetrów do kilkukilogramowych guzów^[3][4], najczęściej rozpoznawany jest przy wielkości 6 cm^[5].

W 6% występuje obustronnie^[5], ale wieloogniskowo tylko w 1,4% przypadków^[6]. Możliwe jest współwystępowanie raka chromofobnego w przeciwnej nerce^[7], jest to obserwowane u 7-30% chorych^[6][8].

Epidemiologia

Nowotwór stanowi około 3-7% nowotworów nerek^[9][2]. Występuje dwukrotnie częściej u mężczyzn, zwykle jest rozpoznawany w 6-7 dekadzie życia^[10]. Wyjątkowo rzadko jest rozpoznawany u dzieci i młodzieży^[2].

Objawy kliniczne

Przebieg w 80% przypadków jest zupełnie bezobjawowy^[5]. Jeśli występują objawy to najczęściej jest to krwiomocz, ból w okolicy lędźwiowej lub wyczuwalna masa w badaniu palpacyjnym^[11][12].

Diagnostyka

Onkocytoma prawej nerki

Rozpoznanie jest stawiane na podstawie badania histopatologicznego^[13]. Cechy radiologiczne nie pozwalają na wiarygodne odróżnienie onkocytomy od raka^[14]. W USG guz jest widoczny jako dobrze odgraniczona hypoechogeniczna lub izoechogeniczna struktura z marginesem kory nerki^[15]. W TK guz jest izodensyjny (65%) lub hipodensyjny (35%), wykazuje wzmocnienie kontrastowe. W części przypadków (około 10%) w TK jest widoczna charakterystyczna centralna blizna gwieździstego kształtu^[13]. Jednak blizna nie jest charakterystyczna dla onkocytomy nerki i może występować w raku chromofobnym i jasnokomórkowym nerki^[16]. Onkocytomę sugeruje również widoczny w TK układ naczyń o typie koła ze szprychami^[17]. Biopsja przezskórna ma niską swoistość, ponieważ onkocyty stwierdza się również w niektórych typach raka nerki, co w badaniu cytologicznym nie pozwala go w wystarczającym stopniu wykluczyć^[14]. Z tego powodu nowotwór jest często rozpoznawany pooperacyjnie po wykonanej radykalnej nefrektomii z powodu podejrzenia raka nerki^[5][2].

Leczenie

Ze względu na niemożliwość postawienia pewnego rozpoznania i ryzyko występowania raka nerki zwykle wykonywana jest częściowa lub radykalna nefrektomia. W niektórych potwierdzonych histopatologicznie przypadkach można rozważyć wyłuszczenie guza^[18], częściową nefrektomię lub obserwację chorego^[14].

Przypisy

Bibliografia

• Jerzy Stachura, Wenancjusz Domagała: Patologia znaczy słowo o chorobie. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2003. ISBN 83-88857-65-7.