Ontario Lacus

Ontario Lacus
Ilustracja
Zdjęcie radarowe wykonane przez sondę Cassini
Położenie
Państwonie dotyczy
terytorium pozaziemskie
RegionTytan
Morfometria
Powierzchnia15 000 km²
Wymiary
• max długość
• max szerokość

235 km
90 km
Głębokość
• średnia
• maksymalna

0,4 – 3,2 m
7,4 m
Objętość7 – 50 km³
Hydrologia
Rodzaj jeziorajezioro węglowodorów, prawdopodobnie okresowe
Położenie na mapie Tytana
Mapa konturowa Tytana, na dole znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Ontario Lacus”
Tytan72,00°S 177,00°E/-72,000000 177,000000
Mapka jeziora
Okolice bieguna południowego Tytana

Ontario Lacusjezioro na Tytanie, księżycu Saturna, o współrzędnych 72°S; 183°W, wypełnione płynnymi węglowodorami, głównie metanem, choć zawiera także etan[1]. Jest to największe jezioro na południowej półkuli tego księżyca, mające powierzchnię ok. 15 000 km². Nazwa pochodzi od ziemskiego jeziora Ontario na granicy Kanady i USA, od którego zbiornik na Tytanie jest nieco mniejszy.

Charakterystyka jeziora

Na wybrzeżu Ontario Lacus znalezione zostały ślady falowania, zalane doliny, jak również pierwsza znana delta rzeki na Tytanie[2]. Stwierdzono także, że w ciągu czterech lat obserwacji linia brzegowa skróciła się o ok. 10 km; oznacza to, że poziom metanu w jeziorze obniża się w tempie ok. 1 m/rok, prawdopodobnie na skutek parowania. Przypuszcza się, że jest to zjawisko sezonowe, związane z obiegiem metanu na księżycu i obserwowany trend ulegnie odwróceniu z nastaniem zimy na półkuli południowej[3].

Mimo znacznej powierzchni, objętość węglowodorów w jeziorze jest mała: od 7 do 50 km³. Wynika to z jego bardzo małej głębokości, średnio od 0,4 do 3,2 m. Nawet w najgłębszym miejscu głębokość nie przekracza 7,4 m[4]. Dokładna analiza zdjęć radarowych wskazała, że w południowej części jeziora, w obszarze uznanym początkowo za pokryty cieczą, istnieją kanały. Analiza geomorfologiczna z 2012 roku sugeruje, że jest to okresowy zbiornik cieczy, wypełniający depresję o płaskim dnie, którego najbliższym ziemskim odpowiednikiem jest Etosza w Namibii. W niektórych miejscach dno depresji znajduje się powyżej zwierciadła węglowodorów gruntowych (odpowiednika zwierciadła wód gruntowych na Ziemi) i dlatego obecnie wypełnia je ciecz; jezioro zwiększa swoją powierzchnię, gdy zasilają je sezonowe, ulewne deszcze metanu[5][6].

Powierzchnia

Obserwacje radarowe ujawniły, że powierzchnia jeziora jest niezwykle gładka, różnice wysokości powierzchni zmierzone w strefie Fresnela o szerokości 100 m nie przekraczały 3 milimetrów[7]; późniejsze analizy ograniczyły maksymalną wysokość fal do 1 mm[8]. Wcześniejsze modele przewidywały, że na Tytanie mogą występować fale 7 razy wyższe i dłuższe niż na Ziemi. Przyczyną tego może być wysoka lepkość cieczy; właściwości mieszaniny metanu i etanu w tak niskich temperaturach są słabo zbadane. Inną przyczyną może być brak wiatru, związany z sezonową zmiennością aktywności pogodowej w atmosferze księżyca[9]; oba czynniki mogą działać jednocześnie.

Zobacz też

Przypisy

  1. Saturn's Moon Titan Has Liquid Surface Lake. ScienceDaily, 2008-07-30. [dostęp 2012-02-15].
  2. Footprint of Ontario Lacus. Cassini Equinox Mission, 15.07.2010. [dostęp 2010-09-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-27)].
  3. See Beautiful Ontario Lacus: Cassini's Guided Tour. 15.06.2010.
  4. Saturn moon's 'Lake Ontario': shallow and virtually wave-free. Space.com, 2010-12-17. [dostęp 2012-02-15].
  5. Szymon Moliński: Okresowe jezioro na Tytanie? (pol.). Kosmonauta.net, 2012-04-22. [dostęp 2016-02-22].
  6. Thomas Cornet, O. Bourgeois, S. Le Mouélic, S. Rodriguez i inni. Geomorphological significance of Ontario Lacus on Titan: Integrated interpretation of Cassini VIMS, ISS and RADAR data and comparison with the Etosha Pan (Namibia). „Icarus”. 218 (2), s. 788–806, kwiecień 2012. Elsevier. DOI: 10.1016/j.icarus.2012.01.013 (ang.). 
  7. Lauren C. Wye, H.A. Zebker, R.D. Lorenz. Smoothness of Titan's Ontario Lacus: Constraints from Cassini RADAR specular reflection data. „Geophysical Research Letters”. 36, 2009. American Geophysical Union. DOI: 10.1029/2009GL039588. 
  8. Lauren C. Wye, H.A. Zebker, A.G. Hayes, R.D. Lorenz. A depth profile of Titan's Ontario Lacus and further constraints on wave heights from Cassini RADAR data. „Bulletin of the American Astronomical Society”. 42. s. 1076. American Astronomical Society. 
  9. Saturn moon's mirror-smooth lake 'good for skipping rocks'. „New Scientist”, 2009-08-21. 

Media użyte na tej stronie

Legenda jezioro.gif
Autor: Tzugaj, Licencja: CC0
znak graficzny do map, ukazujący przykładowe jezioro
Titan in natural color Cassini.jpg
This natural color composite was taken during the Cassini spacecraft's April 16, 2005, flyby of Titan. It is a combination of images taken through three filters that are sensitive to red, green and violet light. It shows approximately what Titan would look like to the human eye: a hazy orange globe surrounded by a tenuous, bluish haze. The orange color is due to the hydrocarbon particles which make up Titan's atmospheric haze. This obscuring haze was particularly frustrating for planetary scientists following the NASA Voyager mission encounters in 1980-81. Fortunately, Cassini is able to pierce Titan's veil at infrared wavelengths (see PIA06228). North on Titan is up and tilted 30 degrees to the right. The images to create this composite were taken with the Cassini spacecraft wide angle camera on April 16, 2005, at distances ranging from approximately 173,000 to 168,200 kilometers (107,500 to 104,500 miles) from Titan and from a Sun-Titan-spacecraft, or phase, angle of 56 degrees. Resolution in the images is approximately 10 kilometers per pixel. The Cassini-Huygens mission is a cooperative project of NASA, the European Space Agency and the Italian Space Agency. The Jet Propulsion Laboratory, a division of the California Institute of Technology in Pasadena, manages the mission for NASA's Science Mission Directorate, Washington, D.C. The Cassini orbiter and its two onboard cameras were designed, developed and assembled at JPL. The imaging team is based at the Space Science Institute, Boulder, Colo. For more information about the Cassini-Huygens mission, visit http://saturn.jpl.nasa.gov and the Cassini imaging team home page, http://ciclops.org.
Map of Titan cropped.jpg
Mapa powierzchni Tytana, bez ramki i zmniejszona w celu użycia w szablonach, przede wszystkim lokalizacyjnych. Mapa przedstawia stan wiedzy z grudnia 2018 roku.
Cassini-OntarioLacus-RADAR.jpg
This RADAR-image of Ontario Lacus, the largest lake on the southern hemisphere of Saturn's moon Titan, was obtained by NASA's Cassini spacecraft on Jan. 12, 2010. North is up in this image.

Objects appear bright in this radar image when they are tilted toward the spacecraft or have rough surfaces. The lake surface appears dark because it is smooth. The northern shoreline features flooded river valleys and hills as high as 1 kilometer (3,000 feet) in altitude. A smooth, wave-sculpted shoreline, like that seen on the southeastern side of Lake Michigan, can be seen at the northeastern part of the lake. Smooth lines parallel to the current shoreline could be formed by low waves over time, which were likely driven by winds sweeping in from the west or southwest. The southeast shore features a round-headed bay intruding into the shore. The liquid-filled depressions appear to be relatively recent. The middle part of the western shoreline shows the first well-developed delta observed on Titan. The shape of the delta shows that liquid flowing down from a higher plain has switched channels on its way into the lake, forming at least two lobes.

Examples of this kind of channel switching and wave-modified deltas can be found on Earth at the southern end of Lake Albert between Uganda and the Democratic Republic of Congo in Africa and the remains of an ancient lake known as Megachad in the African country Chad.