Opactwo Cystersów w Mogile
 nr rej. A-20 (A-1277/M) z 7 marca 1930[1] | |
 Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Wacława oraz klasztor oo. Cystersów | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | Kraków-Mogiła |
| Kościół | |
| Rodzaj klasztoru | |
| Właściciel | |
| Typ zakonu | męski |
| Obiekty sakralne | |
| kościół | Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Wacława |
| kościół | |
| Kaplica | |
| Materiał budowlany | cegła i kamień |
| Data budowy | |
Położenie na mapie Krakowa  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
 50°03′52″N 20°03′10″E/50,064528 20,052750 | |
| Strona internetowa klasztoru | |
Opactwo Cystersów – klasztor oraz kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Wacława znajdujące się we wschodniej części Krakowa w dzielnicy XVIII przy ulicy Klasztornej 11, w Mogile.
Historia
Pierwotnym miejscem lokacji klasztoru miały się stać Kacice położone niedaleko Słomnik. Kilka lat później fundator zrezygnował z tego miejsca i wymienił się z jednym z członków swojej rodziny na znajdujące się w Mogile pod Krakowem tzw. „pole św. Wacława”. Cystersi przybyli do Mogiły w 1222 roku z klasztoru w Lubiążu na Dolnym Śląsku. Zostali tam sprowadzeni przez biskupa krakowskiego Iwona Odrowąża. Zwieńczeniem pracy zakonników było powstanie kościoła pod wezwaniem Matki Bożej Wniebowziętej i św. Wacława męczennika (być może wezwanie to nawiązuje od wcześniejszej nazwy tego miejsca „pole św. Wacława”) oraz klasztor, który przetrwał do czasów dzisiejszych. Historia nie szczędziła klasztorowi dziejowych doświadczeń. W XIII w. został spustoszony przez napady Tatarów oraz najazd Szwedów w XVII w. Miejsce to związane jest z dziejami Polski.
Mocą zawartego ze Stolicą Apostolską konkordatu wschowskiego w 1737 roku królowie Polski mieli prawo mianować tutaj opatów komendatoryjnych[2].
Gościli tu władcy tacy jak książę Bolesław V Wstydliwy i jego żona św. Kinga, królowie Kazimierz III Wielki (z jego pomocą rozbudowano krużganki klasztorne), Władysław II Jagiełło z królową św. Jadwigą. Bywał tu także Zygmunt I Stary oraz królowa Bona z synem Zygmuntem II Augustem, Stefan Batory, Maksymilian III Habsburg, Zygmunt III Waza, Michał Korybut Wiśniowiecki, car Aleksander I Romanow i jego brat wielki książę Konstanty.
Zaś z ludzi kultury, sztuki i nauki: Jakub z Paradyża, Andrzej Gałka, Stanisław Samostrzelnik, Tomasz Dolabella, Wojciech Bogusławski, Cyprian Kamil Norwid, Jan Matejko, Józef Szujski, Władysław Łuszczkiewicz, Witold Pruszkowski, Adam Chmielowski, Stanisław Wyspiański.
Od powstania klasztoru po dziś dzień jego gospodarzami są Cystersi.
W kościele opackim (od 1970 mającym status bazyliki mniejszej) znajduje się kaplica Krzyża Świętego. Kościołem parafialnym został dopiero w 1851 roku, wcześniej służył tylko zakonnikom a wierni mieli do niego wstęp tylko kilka razy w roku.
Opatami mogilskimi byli m.in.: Piotr z Lubiąża, Jan Stechir, Piotr Hirszberg, Erazm Ciołek, Wawrzyniec Goślicki, Marcin Białobrzeski, Paweł Piasecki, Paweł Wołucki, Jan Kazimierz Denhoff, Stanisław Szembek, Krzysztof Antoni Szembek, Michał Szembek, Jan Aleksander Lipski, Michał Ignacy Kunicki, Michał Wodzicki, Jan Kanty Wodzicki, Jan Chrzciciel Schindler.
Galeria
Fasada kościoła.
Nawa główna.
Prezbiterium, ołtarz główny.
Nastawa ołtarzowa.
Pentaptyk ze Szczodrowa (ok. 1514).
Pentaptyk w okresie Wielkiego Postu.
Kaplica Krzyża Świętego.
Klasztor
Krużganek północny
Krużganek wschodni i tarcza zegara
Ukrzyżowanie, polichromia Stanisława Samostrzelnika na krużgankach
Wejście do bursarii (skarbca)
Wejście do kapitularza
Kapitularz wnętrze
Ława w kapitularzu
Refektarz wnętrze
Refektarz wnętrze
Gotycki portal, wejście z krużganków do kościoła
Wirydarz
Katakumby
Stary dom opata (Priorat)
Muzeum Duchowości i Kultury Cystersów wraz z Biblioteką
Klasztor od strony ogrodu
- Ogród klasztorny – Droga Krzyżowa
Ołtarz polowy przy ogrodzie klasztornym
Stacja I
Stacja II
Stacja III
Stacja IV
Stacja V
Stacja VI
Stacja VII
Stacja VIII
Stacja IX
Stacja X
Stacja XI
Stacja XII
Stacja XIII
Stacja XIV
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022.
- ↑ Historia Kościoła w Polsce, t. 1, cz. 2, Poznań-Warszawa 1974, s. 431.
Linki zewnętrzne
- Oficjalna strona opactwa cystersów w Mogile
- Dzieje zakonu i kościoła cystersów w Mogile
- Archiwalne zdjęcia klasztoru w bibliotece Polona
- Miejsca działalności cystersów w Polsce współcześnie i w przeszłości
| Opactwa i klasztory cystersów istniejące współcześnie |
| ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Zachowane obiekty opactw i klasztorów nieistniejących |
| ||||||
| Opactwa niezachowane |
Media użyte na tej stronie
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Kraków. Punkty graniczne mapy:
- N: 50.15 N
- S: 49.95 N
- W: 19.76 E
- E: 20.26 E
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Symbol klasztoru do legendy mapy
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Stacja IX Drogi Krzyżowej w ogrodzie klasztornym Cystersów w Mogile w Krakowie.
%2c_11_Klasztorna_street%2c_Mogi%c5%82a%2c_Nowa_Huta%2c_Krakow%2c_Poland.jpg)
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół Matki Boskiej Wniebowziętej i św. Wacława, ołtarz główny-nastawa, pentaptyk z ok. 1514, (w okresie Wielkiego Postu), ul. Klasztorna 11, Mogiła, Nowa Huta, Kraków
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Opactwo cystersów, klasztor-wnętrza, refektarz, ul. Klasztorna 11, Mogiła, Nowa Huta, Kraków
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Opactwo cystersów, klasztor-wnętrza, gotycki portal, ul. Klasztorna 11, Mogiła, Nowa Huta, Kraków
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Opactwo cystersów, klasztor-wnętrza, kapitularz wejście, ul. Klasztorna 11, Mogiła, Nowa Huta, Kraków
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Stacja V Drogi Krzyżowej w ogrodzie klasztornym Cystersów w Mogile w Krakowie.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Stacja XII Drogi Krzyżowej w ogrodzie klasztornym Cystersów w Mogile w Krakowie.
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Opactwo cystersów, klasztor-wnętrza, Ukrzyżowanie-polichromia Stanisława Samostrzelnika, ul. Klasztorna 11, Mogiła, Nowa Huta, Kraków
Autor: Maire, Licencja: CC BY-SA 2.5
Figura cudownego Pana Jezusa, Opactwo Cystersów w Mogile, Kraków
The Holy Cross, the Cistercian Abbey in Mogiła, Kraków
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Opactwo cystersów, klasztor-wnętrza, refektarz polichromia, ul. Klasztorna 11, Mogiła, Nowa Huta, Kraków
Autor: Janusz Krzyżek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kraków ul. Klasztorna 11. Muzeum Duchowości i Kultury Cystersów wraz z Biblioteką w Opactwie Cystersów w Mogile w Krakowie.
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Opactwo cystersów, klasztor-wnętrza, katakumby, ul. Klasztorna 11, Mogiła, Nowa Huta, Kraków
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Stacja I Drogi Krzyżowej w ogrodzie klasztornym Cystersów w Mogile w Krakowie.
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Opactwo cystersów, klasztor-wnętrza, krużganek płn, ul. Klasztorna 11, Mogiła, Nowa Huta, Kraków
Autor: Lestat (Jan Mehlich), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Prezbiterium i ołtarz w kościele klasztornym w Mogile (dzielnica Krakowa).
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Stacja VII Drogi Krzyżowej w ogrodzie klasztornym Cystersów w Mogile w Krakowie.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Stacja III Drogi Krzyżowej w ogrodzie klasztornym Cystersów w Mogile w Krakowie.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Stacja II Drogi Krzyżowej w ogrodzie klasztornym Cystersów w Mogile w Krakowie.
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Opactwo cystersów, klasztor-wnętrza, wirydarz, ul. Klasztorna 11, Mogiła, Nowa Huta, Kraków
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Stacja X Drogi Krzyżowej w ogrodzie klasztornym Cystersów w Mogile w Krakowie.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Stacja VI Drogi Krzyżowej w ogrodzie klasztornym Cystersów w Mogile w Krakowie.
%2c_11_Klasztorna_street%2c_Mogi%c5%82a%2c_Nowa_Huta%2c_Krakow%2c_Poland.jpg)
Autor: Zygmunt Put Zetpe0202, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół Matki Boskiej Wniebowziętej i św. Wacława, ołtarz główny-nastawa (pentaptyk z ok. 1514), ul. Klasztorna 11, Mogiła, Nowa Huta, Kraków
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Opactwo cystersów, klasztor-wnętrza, krużganek wsch, ul. Klasztorna 11, Mogiła, Nowa Huta, Kraków
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Stacja IV Drogi Krzyżowej w ogrodzie klasztornym Cystersów w Mogile w Krakowie.
Autor: Janusz Krzyżek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kraków ul. Klasztorna 4. Zespół klasztorny Cystersów.
Autor: Mateusz Giełczyński, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ołtarz polowy w opactwie Cystersów w Mogile
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Stacja XIV Drogi Krzyżowej w ogrodzie klasztornym Cystersów w Mogile w Krakowie.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Stacja XI Drogi Krzyżowej w ogrodzie klasztornym Cystersów w Mogile w Krakowie.
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Opactwo cystersów, klasztor-wnętrza, kapitularz ława, ul. Klasztorna 11, Mogiła, Nowa Huta, Kraków
Autor: Karolinabb, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Kraków, kościół p.w. NMP i św. Wacława, 2 ćw. XIII, XVIII
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Stacja XIII Drogi Krzyżowej w ogrodzie klasztornym Cystersów w Mogile w Krakowie.
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Opactwo cystersów, klasztor-wnętrza, kapitularz wnętrze, ul. Klasztorna 11, Mogiła, Nowa Huta, Kraków
Autor: Zygmunt Put Zetpe0202, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół Matki Boskiej Wniebowziętej i św. Wacława oraz opactwo cystersów, ul. Klasztorna 11, Mogiła, Nowa Huta, Kraków
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Opactwo Cystersów, Kościół Matki Boskiej Wniebowziętej i św. Wacława, fasada, ul. Klasztorna 11, Mogiła, Nowa Huta, Kraków
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Opactwo cystersów, klasztor-wnętrza, skarbiec (bursaria) wejście, ul. Klasztorna 11, Mogiła, Nowa Huta, Kraków
Autor: Zygmunt Put Zetpe0202, Licencja: CC BY-SA 4.0
Opactwo cystersów, stare opactwo, ul. Klasztorna 11, Mogiła, Nowa Huta, Kraków
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Stacja VIII Drogi Krzyżowej w ogrodzie klasztornym Cystersów w Mogile w Krakowie.