Operacja Bulmus 5

Operacja Bulmus 5
מבצע בולמוס 5

Wojna na wyczerpanie
Czas	21 czerwca 1969 roku
Miejsce	wybudowana na ławicy placówka wojskowa (przylądek Ras Adabija)
Terytorium	Egipt
Przyczyna	• próba przeniesienia działań zbrojnych poza egipskie linie obrony
Wynik	• zniszczenie posterunku wojskowego, budynku agregatu prądotwórczego i anteny radiostacji, • komandosi nie zniszczyli radaru, którego w ostateczności nie było w placówce
Strony konfliktu
Izrael  Egipt
Dowódcy
gen. bryg. Rafa’el Ejtan ppłk Ze’ew Almog mjr Sza’ul Ziw b.d.
Siły
• 25 komandosów Szajjetet 13 • 30-32 żołnierzy załogi placówki, • artyleria zabezpieczająca placówkę
Straty
• 2 lekko rannych • 30-32 zabitych żołnierzy, • zniszczenie posterunku straży placówki, • wysadzenie pozostałych budynków placówki
Położenie na mapie Synaju Ras Adabija
Położenie na mapie Egiptu Ras Adabija
29°54′42,4″N 32°31′47,4″E/29,911778 32,529833

Operacja Bulmus 5 (hebr. מבצע בולמוס 5, Miwca Bulmus 5) – izraelska operacja wojskowa przeprowadzona przez oddział Szajjetet 13 w egipskiej placówce wojskowej wybudowanej na przylądku Ras Adabija 21 czerwca 1969 roku w trakcie wojny na wyczerpanie. W placówce, znajdującej się 20 km na południe od miasta Suez i 6 km na południe od Adabiji, znajdowały się radar, sprzęt wywiadowczy, agregaty prądotwórcze i antena radiostacji. Zamierzeniem tej operacji była chęć zintensyfikowania ataków przeciwko Egiptowi w trakcie wojny. Ponadto jednostka morskich komandosów otrzymała pozwolenie na przeprowadzanie niezależnych operacji w sile plutonu lub większej. Operacja zakończyła się połowicznym sukcesem, ponieważ mimo zniszczenia placówki, nie udało się zniszczyć radaru, którego pozycja został błędnie określona przez wywiad izraelski^[1][2][3].

Tło wydarzeń

Izraelska linia Bar-Lewa wzdłuż wschodniego wybrzeża Kanału Sueskiego

Koniec wojny sześciodniowej w 1967 roku nie stanowił zakończenia konfliktu arabsko-izraelskiego. Państwa arabskie nie mogły się pogodzić ze zwycięstwem Izraela oraz ze wzrostem jego pozycji w regionie. We wrześniu 1967 roku odbyła się konferencja w Chartumie, na której do głosu doszli zwolennicy prowadzenia zdecydowanej polityki wobec Izraela. Uznali, że nie można prowadzić żadnych negocjacji i rozmów pokojowych z politykami izraelskimi. Egipcjanie nie pogodzili się ze stratą Synaju, a Izrael nie akceptował postanowień Rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 242 nakazującej mu zwrot zdobytych terytoriów. W wyniku napięć politycznych doszło do, początkowo pojedynczych później regularnych, ostrzałów pozycji jednej i drugiej strony nad Kanałem Sueskim. Toczący się od 1967 do 1970 roku nazwany został wojną na wyczerpanie. Gamal Abdel Naser wierzył, że przedłużający się konflikt doprowadzi do osłabienia Izraela. W trakcie konfliktu dochodziło do operacji desantowych, naruszeń przestrzeni powietrznych, ostrzałów i wypadów komandosów na tyły wroga. Egipt chciał przez to utrzymać zainteresowanie międzynarodowe sytuacją nad Kanałem Sueskim i zyskać sojuszników. Naser otrzymał szeroką pomoc wojskową ze Związku Radzieckiego. Z kolei Izrael nie chciał pokazać słabości i wycofać się z pozycji na zachodzie Synaju mimo strat wśród żołnierzy stacjonujących na linii Bar-Lewa^[4][5]. Obszar walk w trakcie wojny na wyczerpanie był również poligonem doświadczalnym dla nowego sprzętu amerykańskiego i radzieckiego^[6].

Przygotowania do operacji

Egipska placówka została oddział żołnierzy Szajjetet 13 po przeprowadzeniu operacji Bulmus 2. Uznano wówczas, że atak na przylądek Ras Adabija może spełnić trzy funkcje. Po pierwsze, mogłoby to być sprawdzenie w praktyce umiejętności komandosów przed szturmem na Zieloną Wyspę (Operacja Bulmus 6). Jednostka specjalna izraelskiego Korpusu Morskiego wówczas była już w trakcie ćwiczeń do przeprowadzenia ataku na wspomnianą wyspę. Po drugie, Izrael w tamtym czasie dążył do przeniesienia działań zbrojnych za egipską linię frontu. Przedłużająca się wojna na wyczerpanie nie służyła morale armii, gospodarce państwa i społeczeństwu. Dowództwo Sił Obronnych Izraela było w trakcie wdrażania w życie planów ataków na strategiczne cele wzdłuż wybrzeża Morza Czerwonego. Po trzecie, operacja wpisałaby się w nowy sposób działania Szajetet 13. Jednostka otrzymała pozwolenie na przeprowadzanie samodzielnie operacji wojskowych w sile plutonu lub większej^[2][7].

Placówka znajdowała się na umocnionej rafie na przylądku Ras Adabija, od lądu była otoczona podmokłymi terenami. Prowadziła do niej z zachodu droga wybudowana na umocnionym wale. Na jej terenie miał znajdować się radar, posterunek i koszary pilnującego oddziału, radiostacja z anteną (wysokości ok. 20 m^[8]) oraz agregaty prądotwórcze^[a][2][7]. Źródła podają różne informacje na temat liczebności oddziału chroniącego placówkę, Almog i oficjalna strona Korpusu Morskiego piszą o 32 żołnierzach^[1][2][9], Katz wspomina o oddziale liczącym ponad 30 komandosów^[7], gazeta „Al ha-Miszmar” pisała po prostu o 30 żołnierzach noszących wojskowe umundurowanie robocze w jasnym kamuflażu^[8], drugi artykuł tej gazety mówił za to o 30 marynarzach^[3], z kolei gazeta „Ma’ariw” pisała tylko o ochronie składającej się z marynarzy, bez podania ich liczby^[10].

Aman poinformował, że placówka w razie ataku może zostać wsparta stacjonującymi na wybrzeżu jednostkami egipskimi, a także może zostać pokryta ogniem artyleryjskim. Wsparcia mogły jej udzielić przebywające w porcie w Adabiji okręty marynarki. Dlatego atak musiał zostać sprawnie przeprowadzony przy maksymalnym wykorzystaniu efektu zaskoczenia^[2]. W celu zebrania większej ilości informacji na temat obszaru operacji oraz wykonania zdjęć 19 maja, przy pomocy pojazdów samozanurzalnych chazir, w okolicę Adabiji wyruszył oddział 8 żołnierzy Szajetet 13 pod dowództwem majora Emanu’ela Paza^[1]. Po przeanalizowaniu wszystkich informacji uznano, że do przeprowadzenia operacji wystarczy 25 żołnierzy. Dwudziestu z nich miało dokonać ataku na placówkę i zlikwidować wyznaczone cele. Pozostałych pięciu miało zaatakować bramę wjazdową na zachodzie i przygotować zasadzkę na ewentualne posiłki, które byłyby wysłane do pomocy placówce^[9]. Celem operacji stały się: załoga placówki, radiostacja, agregat prądotwórczy, pozostałych pięć budynków znajdujących się na terenie placówki oraz radar^[2].

Przebieg

21 czerwca 1969 roku podzieleni na 5 grup, przy pomocy pontonów, komandosi Szajetet 13 wyruszyli w drogę do placówki. Dowództwo nad operacją powierzono podpułkownikowi Ze’ewowi Almogowi i majorowi Sza’ulowi Ziwowi. Około 500 metrów przed celem opuścili pontony i resztę drogi przebyli samodzielnie, co miało zwiększyć szanse na zaskoczenie przeciwnika. Zgodnie z planem jedna grupa odłączyła się od sił uderzeniowych i popłynęła w stronę wału i bramy w celu wyeliminowania strażników i przygotowania zasadzki^[1][2]. Gdy komandosi zbliżali się do miejsca wynurzenia i wyjścia na brzeg dostrzegli dwóch Egipcjan. Jeden z nich zorientował się, że placówka może być zagrożona, zaczął krzyczeć. Dowódca grupy postanowił postanowił od razu ich zastrzelić^[8].

Po wyjściu na brzeg główny oddział podzielił się na mniejsze grupy w celu jednoczesnego zaatakowania różnych celów na terenie placówki. W tym samym czasie pięciu komandosów wyeliminowało strażników przy bramie i przygotowało zasadzkę, zamykając jednocześnie drogę odwrotu^[3][8]. Następnie komandosi przystąpili do oczyszczania budynków znajdujących się na terenie placówki. W tym celu użyto granatów, po czym Izraelczycy sprawdzali, co w nich się znajduje. Jak się okazało, budynki były niezabezpieczone w żaden sposób, mimo statusu placówki. Egipcjanie widząc izraelskich komandosów, nie stawiali silnego oporu, zaczęli uciekać w stronę barmy lub wskakiwali do wody^[8]. Ci, którym udało się uciec, dostali się pod ogień oddziału przy bramie wjazdowej. Następnie komandosi przeszli do kolejnego etapu, czyli wysadzania budynków. W jego trakcie okazało się, że w placówce nie ma żadnego radaru, o którym poinformował wywiad. Zaraz po tym dowodzący zarządzili ewakuację^[8][9].

Rezultat operacji

Źródła są rozbieżne, co do ofiar wśród Egipcjan. Oficjalna strona izraelskiej marynarki pisze o 30 żołnierzach wroga^[1][9], „Al ha-Miszmar” pisała o co najmniej 26 zabitych, zastrzeżeniem, że mogło być ich więcej^[3], Landau z kolei napisał, iż wstępnie podano komunikat o 15 zabitych Egipcjanach^[10]. Prócz niewysadzenia radaru, którego ostatecznie nie było w placówce, żołnierze wykonali swoje zadania. Zniszczono sprzęt wywiadowczy, radiostację z anteną i agregat^[8]. Po stronie izraelskiej było dwóch lekko rannych żołnierzy^[10].

Prasa i stacje radiowe w Egipcie nie informowały o ataku. Podawano raporty z wymiany ognia na linii frontu wzdłuż Kanału Sueskiego. Radio Kair podało za to, iż egipska obrona przeciwlotnicza zestrzeliła trzy izraelskie samoloty. Rzecznik Cahalu zdementował ten komunikat, uznając go za propagandę^[10].

Chajjim Bar Lew wystosował pismo z podziękowaniami do Szajetet 13. Ocenił w nim pozytywnie przebieg operacji i uznał, że dla izraelskich komandosów marynarki nie ma rzeczy niemożliwych do wykonania^[9].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• ZeewZ. Almog ZeewZ., Flotilla 13: Israeli Naval Commandos in the Red Sea, 1967-1973, Annapolis: Naval Institute Press, 2010 [dostęp 2020-02-23] .
• ChaimCh. Herzog ChaimCh., The Arab-Israeli Wars. War and Peace in the Middle East, New York: Vintage Books, 1984 .
• SamuelS. Katz SamuelS., Israeli Elite Units since 1948, „Elite Series”, 18, London: Osprey Publishing, 1988 .
• EliE. Landau EliE., כח פשיטה של צהל תקף תחנת-ראדאר מדרום לעיר סואץ. 15 מצריים נהרגו, „Ma’ariw”, 22 czerwca 1969 .
• KirstenK. Schulze KirstenK., Konflikt arabsko-izraelski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010, ISBN 978-83-01-16351-8 .