Operacje Vulcan i Strike

Operacje Vulcan i Strike
II wojna światowa, kampania afrykańska
Ilustracja
Brytyjskie oddziały wkraczają do Bizerty w czasie ostatniej ofensywy w Afryce, 8 maja 1943
Czas

Vulcan: 22 kwietnia – 6 maja 1943
Strike: 6–12 maja 1943

Miejsce

Tunis, Bon, Bizerta

Terytorium

Tunezja Francuska

Przyczyna

dążenie do wyparcia wojsk Osi z Afryki Północnej

Wynik

decydujące zwycięstwo aliantów,
zakończenie kampanii afrykańskiej

Strony konfliktu
 Włochy
 III Rzesza		 Wielka Brytania
 Stany Zjednoczone
Dowódcy
Giovanni Messe
Hans Jürgen von Arnim		Kenneth Anderson
Brian Horrocks
Omar Bradley
Straty
ponad 230 tys. jeńcówn/n
Położenie na mapie Tunezji
Mapa konturowa Tunezji, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Ziemia36°50′N 10°09′E/36,833333 10,150000

Operacja Vulcan (22 kwietnia – 6 maja 1943 r.)[1] i operacja Strike (6–12 maja 1943 r.)[2] – ostatnie ataki naziemne sił alianckich przeciwko wojskom Osi podczas kampanii afrykańskiej w II wojnie światowej, które miały miejsce w Tunisie, Bon i Bizercie w Tunezji[1].

Tło sytuacyjne

Feldmarszałek Erwin Rommel uważał, że pozycje sił Osi w Tunezji są nie do utrzymania i zalecał ewakuację wszystkich wojsk niemieckich z Afryki. Propozycja została jednak odrzucona przez Adolfa Hitlera[3][4]. W kwietniu 1943 r. duży wysiłek alianckich sił powietrznych (operacja Flax) przerwał dostawy zaopatrzenia dla sił Osi do Afryki Północnej[5]. Wojska brytyjskiej 8 Armii otoczyły ostatnich obrońców w rejonie Enfidaville. Operacja Retribution oraz całkowite panowanie aliantów w powietrzu i na morzu zapobiegły próbom ewakuacji wojsk Osi do Włoch[6]. Zaplanowano ostateczne uderzenie w celu zniszczenia sił niemiecko-włoskich w Afryce, które początkowo miało nosić kryptonim Vulcan[1].

Operacje

Vulcan

Pomimo agonalnego stanu wojsk Osi w Afryce, ostatnie walki z dobrze przygotowanym i okopanym przeciwnikiem były bardzo kosztowne. W ataku na Tunis brytyjska 4 Dywizja Piechoty z IX Korpusu gen. Briana Horrocksa[7] napotkała na niemieckich spadochroniarzy (Fallschirmjäger) z elitarnej Dywizji Hermann Göring[8] (która, po kolejnych reorganizacjach, w maju 1944 r. przyjęła nazwą 1 Dywizji Pancerno-Spadochronowej Hermann Göring)[9]. W Cactus Far brytyjska piechota stanęła w obliczu huraganowego ostrzału z dobrze zamaskowanych stanowisk niemieckich spadochroniarzy. Wskutek tego czołgi Churchill 12 Królewskiego Pułku Czołgów z 21 Brygady Pancernej wysunęły się daleko do przodu bez wsparcia piechoty i zostały zaatakowane przez obrońców za pomocą granatów zapalających. Dwanaście czołgów zostało zniszczonych, lecz w niektórych przypadkach ich załogi zostały uratowane przez Niemców z płonących wraków. W przededniu zwycięstwa swoich wojsk brytyjscy czołgiści zostali niemieckimi jeńcami, lecz nie musieli długo czekać na zmianę sytuacji[10].

Strike

30 kwietnia alianckie dowództwa zdało sobie sprawę z tego, że zmiana trasy ataku jest konieczna, aby osiągnąć sukces przy minimalizacji kosztów. Zmieniona ostatnia faza ataku na Tunis otrzymała kryptonim Strike i rozpoczęła się sześć dni później. Tego dnia brytyjska 1 Armia gen. Kennetha Andersona zdobyła Tunis[11], a wojska amerykańskie dotarły do Bizerty. Niemiecki dowódca, gen. Hans Jürgen von Arnim ostatecznie poddał się 12 maja[12].

Następstwa

13 maja wszystkie pozostałe siły Osi w Tunezji, pod dowództwem świeżo upieczonego marszałka, Giovanniego Messe, poddały się bezwarunkowo aliantom. Messe, za zgodą Benito Mussoliniego, próbował negocjować „honorowe poddanie się” poprzedniego dnia, ale propozycja została odrzucona. Wcześnie rano włoski przywódca awansował Messego do stopnia marszałka polnego, licząc na większa ugodowość nieprzyjaciela z tego powodu, ale alianci nie zaakceptowali niczego poza bezwarunkową kapitulacją i zagrozili wznowieniem ataków, które zostały wstrzymane dzień wcześniej. O 12:20 Messe wydał ostatnie rozkazy. On i pozostały na miejscu niemiecki dowódca, Kurt von Liebenstein, poddali się pod koniec dnia[13]. Efektem obydwu operacji było schwytanie ponad 230 tys. żołnierzy niemieckich i włoskich w Afryce[14].

Przypisy

  1. ↑ a b c Chant 1986 ↓, s. 326
  2. ↑ Chant 1986 ↓, s. 266–67.
  3. ↑ C. N. Trueman: War in North Africa (ang.). The History Learning Site, 19.05.2015. [dostęp 2020-02-21].
  4. ↑ Hitler’s HQ staff refuse to consider evacuating Africa (ang.). World War II Today. [dostęp 2020-02-21].
  5. ↑ Remembering Operation Flax: Allied Disruption and Destruction of German Air Transports to North Africa (ang.). American Battle Monument Commission. [dostęp 2020-02-21].
  6. ↑ Roskill 1956 ↓.
  7. ↑ Christopher Chant: Operation Vulcan (ang.). Codenames.info. [dostęp 2020-02-21].
  8. ↑ J. Rickard: Operation Vulcan, 22-28 April 1943 (ang.). History of War, 18.07.2017. [dostęp 2020-02-21].
  9. ↑ Fallschirm-Panzer-Division 1 Hermann Göring (ang.). AxisHistory, 18.02.2012. [dostęp 2020-02-21].
  10. ↑ Mitcham 2010 ↓, s. 78.
  11. ↑ Mary H. Williams: Special Studies: Chronology 1941–1945 United States Army in World War II. Washington: Government Printing Office, 1999, s. 105. (ang.)
  12. ↑ I Was There! - How Von Arnim Surrendered at Last (ang.). The War Illustrated, 11.06.1943. [dostęp 2020-02-21].
  13. ↑ Rolf 2015 ↓, s. 279.
  14. ↑ David Herold: The Dramatic Buildup to the Surrender of Axis Forces in Tunisia During WWII (ang.). War History Online, 28.08.2017. [dostęp 2020-02-21].

Bibliografia

  • Christopher Chant: The Encyclopedia of Codenames of World War II. Routledge, 1986. (ang.)
  • Samuel Mitcham: Blitzkrieg No Longer: The German Wehrmacht in Battle, 1943. Mechanicsburg, Pa.: Stackpole Books, 2010. ISBN 978-0-8117-4206-1. (ang.)
  • David Rolf: The Bloody Road to Tunis: Destruction of the Axis Forces in North Africa, November 1942–May 1943. Barnsley: Frontline Books, 2015. (ang.)
  • Chapter XIX The African Campaigns 1st January - 31st May, 1943. W: Stephen Roskill: The War at Sea 1939-1945. T. II The Period of Belance. London: The Stationery Office, 1956. (ang.)
  • Mary H. Williams: Special Studies: Chronology 1941–1945 United States Army in World War II. Washington: Government Printing Office, 1999. (ang.)


II wojna światowa w Afryce
Kampania północnoafrykańska
Kampania wschodnioafrykańska
Bitwy w innych częściach Afryki

Media użyte na tej stronie

Flag of Italy (1861–1946).svg
Autor: F l a n k e r, Licencja: CC BY-SA 2.5
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Flag of Germany (1935–1945).svg
National flag and merchant ensign of Germany from 1935 to 1945.
Flag of the United States (1912-1959).svg
US Flag with 48 stars. In use for 47 years from July 4, 1912, to July 3, 1959.
Battle icon active (rifles).svg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Abstract crossed rifles symbol on sunburst
The British Army in Tunisia 1943 NA2733.jpg
The British Army in Tunisia 1943
British troops advance warily through Bizerta, 8 May 1943.