Operacje korekty płci

Operacje korekty płci (ang. gender confirmation surgeries^[1][2][3], dawniej sex reassignment surgery) – grupa zabiegów chirurgicznych, poprzez które zmienia się wygląd fizyczny i funkcje posiadanych przez osobę transpłciową cech płciowych, tak aby przypominały one te, które są społecznie przypisywane płci, z którą się utożsamiają. Jest to część leczenia w przypadku dysforii płciowej u osób transpłciowych.

Operacja korekty płci jest częścią szerszego procesu tranzycji płciowej.

Historia

W USA w 1917 roku dr Alan L. Hart, amerykański specjalista w dziedzinie gruźlicy, stał się jedną z pierwszych osób transpłciowych, które poddały się histerektomii i gonadektomii w celu złagodzenia dysforii płciowej^[4]. W Berlinie w 1931 r. Dora Richter jako pierwsza znana transpłciowa kobieta poddała się zabiegowi waginoplastyki^[4]. Następnie, w latach 1930–1931, w Dreźnie, poddała się jej Lili Elbe. Rozpoczęto od usunięcia jej oryginalnych narządów płciowych, a operację nadzorował dr Magnus Hirschfeld. Lili przeprowadziła jeszcze cztery kolejne operacje, które obejmowały orchidektomię, przeszczep jajnika, penektomię, a ostatecznie nieudaną transplantację macicy, której odrzucenie doprowadziło do jej śmierci^[5]. W 1951 roku dr Harold Gillies, chirurg plastyczny działający w czasie II wojny światowej, podjął się opracowania pierwszej techniki operacji korekty płci z żeńskiej na męską, tworząc tym samym metodę, która stała się współczesnym standardem, czyli falloplastykę^[6]. Następnie w 1999 roku opracowany został przez dr Lebovica i Lauba zabieg metoidioplastyki w celu chirurgicznej korekty płci z żeńskiej na męską^[7]. Uważana za wariant falloplastyki, metoidioplastyka polega na stworzeniu penisa z istniejącej łechtaczki pacjenta. Pozwala to pacjentowi na uzyskanie czucia w żołędzi penisa^[7].

W Polsce przeprowadzono operację korekty płci (na męską) po raz pierwszy w 1937 roku – operacji tej poddał się interpłciowy i uznany przy urodzeniu za kobietę Witold Smętek, oszczepnik, zawodnik klubu sportowego „Warszawianka”^[8][9]. Pierwszą operację korekty płci z męskiej na żeńską w Polsce przeprowadzono w 1963 w Szpitalu Kolejowym w Międzylesiu pod Warszawą^[10].

Przebieg operacji

U osób K/M (ang. FtM)

Operacyjna korekta płci z żeńskiej na męską polega na wykonaniu mastektomii, panhisterektomii oraz utworzeniu futerału na protezę prącia z płata mięśni brzucha. Drugą możliwością jest wytworzenie penisa z łechtaczki, która – pod wpływem zażywania testosteronu – rośnie, jednak wielkość takiego penisa będzie mała. Mosznę na silikonowe protezy jąder modeluje się z warg sromowych większych^[2][11].

U osób M/K (ang. MtF)

Korekta płci z męskiej na żeńską wymaga przeprowadzenia orchidektomii i utworzenia pochwy, przy czym można poprzestać na wytworzeniu zewnętrznych narządów (wargi sromowe, łechtaczka) bez głębokiej pochwy (brak możliwości wprowadzenia członka) lub też utworzyć pochwę wystarczająco głęboką do odbycia stosunku^{[1][3][12][13][14]}.

Warunki przeprowadzenia operacji

Aby taka operacja mogła zostać wykonana, muszą być spełnione następujące przesłanki dotyczące osoby, na której ma zostać przeprowadzony zabieg^[14]:

• ukończenie rozwoju psychoseksualnego (aczkolwiek w Niemczech taki zabieg przeprowadzono u osoby w wieku 16 lat (Kim Petras), a w USA terapię hormonalną praktykuje się już od 8. roku życia (w celu wstrzymania dojrzewania), a od 12. podawanie hormonów płci przeciwnej^[15][16],
• przejście terapii hormonalnej,
• psychiczne przygotowanie pacjenta oraz jego rodziny,
• prawne uregulowanie statusu pacjenta.

Wyniki operacji

Ta sekcja od 2021-09 wymaga modyfikacji na podstawie najświeższych informacji. Niektóre treści są na pewno lub najprawdopodobniej nieaktualne. Artykuł należy zweryfikować, wskazując w przypisach źródła informacji. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Trans kobiety (M/K) były bardziej zadowolone z rezultatów operacji, jednak trans mężczyźni (K/M) równie dobrze przystosowali się do swojej roli płciowej^[17]. Oczekiwania zostają spełnione w aspekcie emocjonalnym i społecznym, a w mniejszym stopniu seksualnym i fizycznym, chociaż 80% osób stwierdziło poprawę w zakresie seksualności^[18]. Po operacji osoby K/M są bardziej zadowolone z życia seksualnego i łatwiej osiągają orgazm niż osoby M/K^[18]. Większość osób po operacji odczuwa orgazmy inaczej. Stają się silniejsze i krótsze u osób K/M, a u osób M/K dłuższe i bardziej intensywne^[18]. U ponad dwóch trzecich osób M/K dochodzi podczas podniecenia seksualnego do wydzielania płynu pochwowego pochodzącego z pozostawionych gruczołów opuszkowo-cewkowych^[18].

Z powikłań operacji u transpłciowych mężczyzn (TS k/m) mogą wystąpić (pogarszane terapią testosteronem) efekty niepożądane wynikające z użytych technik operacji mikrochirurgicznych, a także zwężenia i przetoki cewki moczowej^[19]. U transpłciowych kobiet (TS m/k) mogą wystąpić przetoki rektoneowaginalne^[19][20][21]. Różne powikłania występują dodatkowo w związku ze stosowaniem terapii hormonalnej^[22]. Przy obecnym stanie medycyny, jednym z efektów ubocznych operacyjnej korekty płci jest kastracja.

Zobacz też

• zagadnienia medyczne dotyczące społeczności LGBT
• terapia korekty płci

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Portal transseksualizm
• Możliwości operacji dla transseksualnych kobiet (TS M/K)
• Transseksualizm czy urojenia zmiany płci? Uniknąć błędnej diagnozy
• Zmiana płci w polskim prawie
• Zmiana płci w świetle prawa polskiego
• Stwierdzenie transpłciowości w przypadku osoby pozostającej w związku małżeńskim
• Charakter prawny powództwa o zmianę płci
• Zmiana płci u dzieci jako wyzwanie dla prawa i społeczeństwa
• Operacje korekty płci: czyn legalny czy bezprawny?
• Standards of Care for the Health of Transsexual, Transgender, and GenderNonconforming People