Operator Gazociągów Przesyłowych Gaz-System

Operator Gazociągów Przesyłowych Gaz-System S.A.

Państwo	Polska
Siedziba	Warszawa
Adres	ul. Mszczonowska 4 02-337 Warszawa
Data założenia	16 kwietnia 2004
Forma prawna	Spółka akcyjna
Prezes	Marcin Chludziński
Przewodniczący rady nadzorczej	Andrzej Maria Herman
Udziałowcy	Skarb Państwa (100% akcji)
Nr KRS	0000264771
Zatrudnienie	ponad 2000
Dane finansowe
Kapitał zakładowy	3 771 990 842 PLN
Położenie na mapie Warszawy (c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5 Operator Gazociągów Przesyłowych Gaz-System S.A.
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Operator Gazociągów Przesyłowych Gaz-System S.A.
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Operator Gazociągów Przesyłowych Gaz-System S.A.
52°12′48,1″N 20°56′55,4″E/52,213361 20,948722
Strona internetowa

Operator Gazociągów Przesyłowych Gaz-System S.A. – strategiczna^[1] spółka polskiej gospodarki, odpowiedzialna za przesył gazu ziemnego na terenie Polski. Spółka zarządza majątkiem o wartości ponad 5 miliardów złotych, na który składają się głównie elementy systemu przesyłowego, m.in. ponad 11 tys. km gazociągów wysokiego ciśnienia, 15 tłoczni, 34 węzły oraz 864 stacji gazowych.

Gaz-System S.A. został wyznaczony przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na niezależnego operatora polskiego odcinka Gazociągu Jamalskiego, dzięki czemu możliwe jest sprowadzanie do Polski poprzez punkty we Włocławku i Lwówku na Gazociągu Jamalskim dodatkowych ilości gazu do około 3 mld m sześc. gazu rocznie.

Gaz-System S.A. jest również właścicielem terminalu skroplonego gazu ziemnego (LNG) w Świnoujściu, do 31 marca 2021 poprzez spółkę zależną Polskie LNG S.A.^[2]

Historia

Operator Gazociągów Przesyłowych Gaz-System S.A. istnieje od 16 kwietnia 2004. Z chwilą powstania spółka przejęła odpowiedzialność za przesył gazu ziemnego oraz zarządzanie siecią przesyłową w Polsce. W czerwcu 2004 Prezes Urzędu Regulacji Energetyki udzielił spółce koncesji na przesyłanie i dystrybucję gazu na lata 2004–2014, a 23 sierpnia 2010 przedłużył koncesję na przesyłanie paliw gazowych do 31 grudnia 2030. W latach 2006-2009 prezesem zarządu spółki był Igor Wasilewski^[3][4], w latach 2009-2015 Jan Chadam^[5], w latach 2015-2022 Tomasz Stępień^[6], a od 1 grudnia 2022 jest nim Marcin Chludziński^[7].

W 2005 Gaz-System S.A. stał się 100% spółką Skarbu Państwa. Wydzielenie operatora przesyłowego gazu ziemnego wynikało z postanowień przyjętej w 2003 przez Radę i Parlament Europejski Dyrektywy Gazowej, która zobowiązywała do rozdzielenia technicznego przesyłu gazu od obrotu gazem. Tym samym zapis ten umożliwia innym podmiotom gospodarczym korzystanie z sieci przesyłowej na równych zasadach (Third Party Access).

Na mocy Uchwały Rady Ministrów z 19 sierpnia 2008 Gaz-System S.A. został właścicielem Polskiego LNG S.A., spółki odpowiedzialnej za budowę i eksploatację terminalu skroplonego gazu ziemnego (LNG) w Świnoujściu. Spółka Polskie LNG połączyła się ze spółką-matką 31 marca 2021.^[2]

Od 2010 Gaz-System jest operatorem gazowego systemu przesyłowego w Polsce; Prezes URE wyznaczył go operatorem systemu przesyłowego do 6 grudnia 2068.

W 2019 Gaz-System został nagrodzony Tytanowym Laurem Inwestora w kategorii Projekt roku – nowa instalacja za wykonanie przewiertu HDD pod rzeką Odrą w m. Ratowice w celu instalacji rurociągu DN1000 o długości 1180 m w ramach budowy gazociągu relacji Zdzieszowice–Wrocław. Jest to rekordowa instalacja w Polsce dla gazociągu o tej średnicy^[8].

Władze firmy

Władze spółki, stan na 30 grudnia 2022^[9]:

Zarząd

Prezes zarządu: Marcin Chludziński

Wiceprezes zarządu: Artur Zawartko

Wiceprezes zarządu: Krzysztof Jackowski

Wiceprezes zarządu: Marcin Kapkowski

Wiceprezes zarządu: Marian Krzemiński

Rada nadzorcza

Przewodniczący: Andrzej Maria Herman

Wiceprzewodniczący: Wojciech Arkuszewski

Sekretarz: Paweł Pikus

Członkowie: Krzysztof Ogonowski, Dariusz Piotr Kocuń, Jakub Trojgo, Izabella Łyś-Gorzkowska

Strategiczne inwestycje

• Rozbudowa krajowych gazociągów przesyłowych
  • W latach 2009–2015 powstało ponad 1000 km, w latach 2016-2021 ponad 940 km, a w samym tylko 2022 ponad 980 km nowych gazociągów do przesyłu gazu ziemnego. Ponadto w latach 2009-2015 zbudowano 41 stacji gazowych oraz 2 tłocznie. Strategiczne gazociągi powstały w północno-zachodniej i środkowej Polsce oraz na Dolnym Śląsku (gazociągi relacji:Włocławek – Gdynia, Jeleniów – Dziwiszów, Świnoujście – Szczecin, Gustorzyn – Odolanów, Rembelszczyzna – Gustorzyn, Gustorzyn – Odolanów, Szczecin – Lwówek, Szczecin – Gdańsk, Lasów – Jeleniów). Nowe zdolności importu gazu do Polski z kierunku innego niż wschodni wzrosły z 9% do 90%. W 2011 roku ukończona została budowa nowej tłoczni gazu ziemnego w Goleniowie, która umożliwia transport gazu z terminalu LNG oraz przesył zwiększonych ilości gazu w północno-zachodniej Polsce. W tym samym roku zmodernizowana została również tłocznia Jarosław przeznaczona do sprężania gazu przesyłanego z terytorium Ukrainy. W latach 2015–2025 spółka planuje wybudowanie kolejnych 2000 km nowych gazociągów w zachodniej, południowej i wschodniej części Polski (m.in. Czeszów – Wierzchowice).
• Korytarz Gazowy Północ — Południe
  • Korytarz Gazowy Północ – Południe o długości 862,5 km łączy Terminal LNG w Świnoujściu oraz Baltic Pipe poprzez środkową i południową Polskę z infrastrukturą w Europie Środkowo-Wschodniej. Składa się z 15 gazociągów krajowych (w tym interkonektora gazowego ze Słowacją), jednej tłoczni oraz jednego węzła gazowego. Głównym źródłem zasilania Korytarza jest Terminal gazowy w Świnoujściu. Korytarz przechodzi przez 7 województw (wielkopolskie, dolnośląskie, opolskie, śląskie, małopolskie, świętokrzyskie i podkarpackie) oraz przez 87 gmin. W dniu 23 czerwca 2022 roku dokonano po polskiej stronie odbioru końcowego gazociągu Polska-Słowacja. W dniu 29 lipca 2022 dokonano odbioru końcowego trzeciego odcinka gazociągu Pogórska Wola – Tworzeń tj. gazociągu relacji Braciejówka – Tworzeń o długości 34 km wybudowanego na terenie Oddziału w Świerklanach. Tym samym zakończono budowę gazociągów w ramach Korytarza gazowego Północ-Południe. Dzięki niemu gazowy system przesyłowy w Polsce jest gotowy na przyjmowanie większych ilości surowca z kierunku północnego. Gaz dostarczany poprzez Terminal LNG im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego w Świnoujściu oraz przez Baltic Pipe będzie przesyłany i dystrybuowany w Wielkopolsce, na Dolnym i Górnym Śląsku, do aglomeracji krakowskiej oraz południowo-wschodnich regionów kraju, a także dalej, na południe Europy. Korytarz to jeden z najważniejszych programów inwestycyjnych GAZ-SYSTEM ostatnich dekad.^[10]
• Gazociąg Polska-Słowacja
  • Gazociąg Polska – Słowacja o długości ok 167 km (61,3 km po stronie polskiej i 106 km po stronie słowackiej) łączy polski i słowacki gazowy system przesyłowy. Operatorami gazociągu są: po stronie polskiej – GAZ-SYSTEM, a po stronie słowackiej: Eustream a.s. Gazociąg Strachocina - Granica RP, będący polskim odcinkiem transgranicznego połączenia systemów przesyłowych Rzeczypospolitej Polskiej i Republiki Słowackiej (interkonektor PL-SK), przechodzi przez teren trzech gmin województwa podkarpackiego: Sanok, Bukowskoi Komańcza. Punktem połączenia z Krajowym Systemem Przesyłowym jest węzeł gazowy w Strachocinie, gdzie zbiegają się trzy gazociągi wchodzące w skład korytarza gazowego Północ-Południe tj.: Hermanowice – Strachocina, Strachocina – Pogórska Wola i Strachocina – Granica RP. Interkonektor umożliwia przesył paliwa gazowego z Terminal w Świnoujściu i gazociągu Baltic Pipe w kierunku południowym, do krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Projekt budowy gazociągu został dofinansowany ze środków UE w ramach programów TEN-E (Trans-European Energy Networks) i CEF (instrument „Łącząc Europę”, Connecting Europe Facility). Komisja Europejska w październiku 2013 roku przyznała inwestycji status „Projektu wspólnego zainteresowania” (PCI - Project of Common Interest) i podtrzymała go w kolejnych listach publikowanych co dwa lata. Odbiór Końcowy po polskiej stronie miał miejsce 23 czerwca 2022 roku, a oficjalne połączenie polskiego i słowackiego odcinka interkonektora 3 sierpnia 2021 roku.^[11]
• Gazociąg Polska - Litwa
  • Gazociąg Polska – Litwa to gazociąg wysokiego ciśnienia o długości ok 508 km (343 km po stronie polskiej i 165 km po stronie litewskiej). Jest postrzegany jako infrastruktura przyczyniająca się do integrowania europejskiego systemu gazowniczego i kształtowania zliberalizowanego rynku gazu w północno-wschodniej części Europy. Celem projektu jest wybudowanie nowego transgranicznego gazociągu, który łączy systemy przesyłowe gazu ziemnego Polski i Litwy, umożliwiając zróżnicowanie kierunków dostaw gazu do krajów bałtyckich. Operatorami gazociągu są: po stronie polskiej – GAZ-SYSTEM oraz AB Amber Grid – operator litewskiego systemu przesyłowego. Budowa gazociągu po stronie polskiej została podzielona na 2 odcinki - północny i południowy. Odcinek północny Rudka-Skroda – granica PL-LT ok. 185 km oraz odcinek południowy Tłocznia Hołowczyce – Rudka-Skroda ok. 158 km. Gazociąg przyczyni się do eliminacji tzw. „wysp energetycznych”, czyli regionów uzależnionych od dostaw gazu wyłącznie z jednego kierunku, a także do zintegrowania krajów bałtyckich z rynkiem gazu Unii Europejskiej, zapewniając również dostęp do globalnego rynku LNG, np. poprzez Terminal w Świnoujściu.^[12]

• Połączenia transgraniczne
  • Duże znaczenie dla polskiego bezpieczeństwa energetycznego mają połączenia między systemami gazowniczymi Polski i krajów ościennych. W tym zakresie Gaz-System S.A. w latach 2009–2015 zrealizował dwa istotne projekty: nowe połączenie międzysystemowe Polska – Czechy oraz rozbudowę gazociągów przesyłowych na Dolnym Śląsku, które umożliwiają odbiór zwiększonych ilości gazu (odpowiednio o ok. 0,5 mld m sześc. gazu ziemnego rocznie poprzez połączenie polsko-czeskie oraz o ok. 1,5 mld m sześc. gazu ziemnego rocznie przez punkt w Lasowie na granicy polsko-niemieckiej). Zakończyła się także budowa połączenia polskiego systemu przesyłowego z systemem duńskim rurociągiem Baltic Pipe.^[13]

• Terminal LNG w Świnoujściu
  • Gaz-System S.A. odpowiadał za koordynację budowy terminalu LNG w Świnoujściu oraz przyłączenie instalacji do krajowej sieci przesyłowej, a także uczestniczył w finansowaniu tego projektu. Budowa terminalu LNG uznana została przez Radę Ministrów za inwestycję strategiczną dla całego kraju. W ramach inwestycji wybudowano dwa zbiorniki o pojemności 160 tys. m sześc. Terminal LNG w Świnoujściu pozwoli na odbiór do 5 mld m sześc. gazu ziemnego rocznie z możliwością zwiększenia zdolności odbiorczej do 7,5 mld m sześc. 11 grudnia 2015 do terminalu przypłynął pierwszy metanowiec ze skroplonym gazem ziemnym. Dostarczył surowiec niezbędny do rozruchu instalacji.
  • W czerwcu 2020 roku podpisano umowę z konsorcjum firm PORR S.A. i TGE Gas Engineering GmbH na wykonanie rozbudowy terminalu LNG im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Umowy dotyczą rozbudowy części lądowej i morskiej terminalu, prowadzonej w kooperacji z Zarządem Morskich Portów Szczecin i Świnoujście. Zakres umów obejmuje opracowanie dokumentacji projektowej (projektów budowlanego i wykonawczego), wykonanie prac budowlano-montażowych oraz rozruch instalacji i uzyskanie wymaganych pozwoleń. Gaz-System jest odpowiedzialny m.in. za wybudowanie nowego zbiornika LNG o pojemności ok. 180 tys. m³ brutto i wykonanie części technologicznej nowego stanowiska statkowego służącego do rozładunku, załadunku i bunkrowania LNG. Z kolei Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście wybuduje część hydrotechniczną stanowiska statkowego, infrastrukturę hydrotechniczną pod estakadę przesyłową oraz kompletną infrastrukturę cumowniczą. Po ukończeniu prac nominalna moc regazyfikacyjna terminalu wzrośnie do 7,5 mld m³ rocznie. Termin zakończenia inwestycji to koniec 2023 roku. Wartość podpisanych umów łącznie wynosi ok. 1,9 mld zł.^[14]

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona Gaz-System S.A.