Ophiostoma ulmi

Ophiostoma ulmi

Morfologia
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	Sordariomycetes
Rząd	Ophiostomatales
Rodzina	Ophiostomataceae
Rodzaj	Ophiostoma
Gatunek	Ophiostoma ulmi
Nazwa systematyczna
Ophiostoma ulmi (Buisman) Nannf. Svensk Skogsvårdsförening Tidskr. 3-4: 408 (1934)

Perytecjum

Ophiostoma ulmi (Buisman) Nannf. – gatunek grzybów z rodziny Ophiostomataceae^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Ophiostoma, Ophiostomataceae, Ophiostomatales, Diaporthomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozowała w 1932 r. Christine Johanna Buisman nadając mu nazwę Ceratostomella ulmi. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1932 r. John Axel Nannfeldt, przenosząc go do rodzaju Ophiostoma^[1].

Synonimy^[2]:

• Ceratocystis ulmi (Buisman) C. Moreau 1952
• Ceratostomella ulmi Buisman 1932
• Graphium ulmi M.B. Schwarz 1922
• Pesotum ulmi (M.B. Schwarz) J.L. Crane & Schokn. 1973

Morfologia

Perytecja dość często występują na martwych wiązach, pod ich korą lub w szczelinach kory. Są kuliste, mają średnicę 90–135 μm, smukłą szyję o długości 170–350 μm, w otworze szczytowym, której znajdują się liczne i bezbarwne strzępki o długości 30 μm i szerokości 2 μm. Podstawa szyjki ma średnicę 16–24 μm, a wierzchołek 11–16 μm. Worki rozpadają się po dojrzeniu bezbarwnych askospor. Mają one półksiężycowaty kształt i rozmiar 4,5–6 × 1,5 μm. Grzybnia jest filcowata, początkowo ma barwę od jasnożółtej do brązowej, potem, gdy zaczyna się rozwijać koremium staje się coraz ciemniejsza: ciemnoszara, szarawo-brązowa i czarna. Często strzępki w liczbie 2–10 rozwijają się równolegle obok siebie, tworząc pasma. Grzybnia powietrzna wytwarza masy konidiów. Czas ich wytwarzania wynosi 24 godz. Występują konidiofory dwóch typów^[3]:

• o prostych komórkach ułożonych szeregowo. Ostatnia z nich wytwarza masę konidiów na krótkiej sterygmie lub z bocznego poru
• budujących koremium. W tym celu 3–20 konidioforów w dolnej części zlepionych, górą rozdziela się i wachlarzowato rozszerza się.

Konidia bezbarwne, o kształcie nieco zmiennym, od jajowatego do elipsoidalnego, i rozmiarach 6,5–14 × 2–3 μm. Zlepione są z sobą śluzem, tworząc zlepek o średnicy do 200 μm^[3].

Występowanie

Prawdopodobnie pochodzi z Azji, choć nie zostało to w pełni potwierdzone. Gatunek inwazyjny w Europie (od ok. 1910 r.), Ameryce Płn. (od ok. 1930 r.) i innych regionach (np. na Nowej Zelandii)^[4].

Znaczenie

Pasożyt przenoszony przez chrząszcza ogłodka wiązowca (Scolytus scolytus). Pasożytuje na drzewach z rodzaju wiąz (Ulmus) (wiąz szypułkowy, wiąz górski, wiąz amerykański, wiąz drobnolistny, U. rubra, U. crassifolia, U. thomasii^[4]). Jego strzępki przerastają naczynia i inne tkanki tamując przepływ wody w roślinie, co prowadzi do jej śmierci. Ceratocystis ulmi wywołuje chorobę o nazwie holenderska choroba wiązu, którą występuje w Ameryce Północnej i w Europie^[5].

Przypisy