Ophrypetalum odoratum

Ophrypetalum odoratum
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

magnoliopodobne

Rząd

magnoliowce

Rodzina

flaszowcowate

Rodzaj

Ophrypetalum

Gatunek

Ophrypetalum odoratum

Nazwa systematyczna
Ophrypetalum odoratum Diels
Notizbl. Bot. Gart. Berlin-Dahlem 13: 270 1936[3]
Synonimy
  • Ophrypetalum odoratum subsp. odoratum[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
Status iucn3.1 NT pl.svg

Ophrypetalum odoratum Diels – gatunek rośliny z monotypowego rodzaju Ophrypetalum w obrębie rodziny flaszowcowatych (Annonaceae Juss.). Występuje naturalnie w Afryce Wschodniej[5] – w Kenii, Tanzanii oraz Mozambiku[6][7][8]. Uznany jest za narażony na wyginięcie w czerwonej księdze gatunków zagrożonych. Przyczyną zagrożenia jest fragmentacja zasięgu oraz eksploatacja – proste pędy wykorzystywane są do budowy chat. Obszary chronione są nieskuteczne, niektóre zostały zniszczone (np. Pugu Forest Reserve)[4].

Morfologia

Pokrój
Zrzucające liście drzewo lub krzew dorastające do 2–6 m wysokości. Kora jest gładka i popękana[8].
Liście
Naprzemianległe. Blaszka liściowa ma eliptyczny, odwrotnie jajowaty lub odwrotnie jajowato lancetowaty kształt. Mierzy 2–12 cm długości oraz 1,5–5,5 cm szerokości. U nasady jest zaokrąglona, a jej wierzchołek jest słabo zaostrzony lub zaokrąglony. Ogonek liściowy jest nagi i dorasta do 2–5 mm długości[8].
Kwiaty
Promieniste, obupłciowe, wydzielają zapach. Są pojedyncze lub zebrane w pęczki, rozwijają się w kątach pędów. Mają 3 wolne i nienakładające się na siebie działki kielicha, mają owalny lub trójkątnie nerkowaty kształt i dorastają do 6–9 mm długości. Płatków jest 6, ułożonych w dwóch okółkach, są wolne, nakładające się na siebie, nierówne i postrzępione. Płatki zewnętrzne mają półokrągły kształt i osiągają do 3–5 mm długości, natomiast wewnętrzne mają podłużnie prawie nerkowaty kształt i mierzą 4 mm długości. Kwiaty mają 10–15 wolnych i owłosionych owocolistków[8].
Owoce
Pojedyncze mają wrzecionowaty kształt, zebrane po 8–15 w owoc zbiorowy. Początkowo są owłosione, osadzone na krótkich szypułkach. Osiągają 50–68 mm długości i 18–22 mm szerokości[8].

Biologia i ekologia

Gatunek rośnie w przybrzeżnych i zimozielonych lasach, w lasach podmokłych i w zaroślach[8]. Wspólnie z gatunkami z rodzajów Scorodophloeus i Gyrocarpus tworzy suche lasy na glebach wapiennych i powstających z raf koralowych, występuje także w lasach zdominowanych przez gatunki z rodzajów Brachystegia i Julbernardia[4].

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-01] (ang.).
  3. a b Ophrypetalum odoratum Diels (ang.). The Plant List. [dostęp 2016-12-12].
  4. a b c A. Cosiaux i inni, Ophrypetalum odoratum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2016-12-17] (ang.).
  5. D. J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants (Second Edition). Cambridge University Press, 1997, s. 505. ISBN 978-0-521-41421-0. (ang.)
  6. Ophrypetalum odoratum Diels (ang.). African Plant Database. [dostęp 2016-12-12].
  7. Discover Life: Point Map of Ophrypetalum odoratum (ang.). Encyclopedia of Life. [dostęp 2016-12-12].
  8. a b c d e f Ophrypetalum odoratum (fr.). Plantes & botanique. [dostęp 2016-12-12].

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Status iucn3.1 NT pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5