Oponiak

Oponiak
meningioma
ICD-10D32
Obraz guza w tomografii komputerowej ze wzmocnieniem kontrastowym.

Oponiak (łac. meningioma) – zazwyczaj łagodny (w 90% I° według WHO) nowotwór ośrodkowego układu nerwowego, zwykle łatwy do zoperowania, umiejscowiony w oponach mózgowo-rdzeniowych mózgowia lub rdzenia kręgowego. Oponiaki są najczęstszymi łagodnymi nowotworami mózgu.

Patogeneza

Oponiaki pochodzą z komórek nabłonka pokrywającego pajęczynówkę (meningiothelium). Większość to postaci sporadyczne, ale możliwe jest też występowanie rodzinne. Są to nowotwory dorosłych, występujące najczęściej w szóstej lub siódmej dekadzie życia; częściej u kobiet niż mężczyzn, co jest łączone z obecnością w komórkach meningiothelium receptorów dla progesteronu. Zwiększone ryzyko wystąpienia oponiaków obserwuje się u chorych na nerwiakowłókniakowatość typu 2, w tych przypadkach zmiany są często mnogie. Zaobserwowano także pewien związek występowania oponiaków z napromieniowaniem czaszki.

Większość zmian zlokalizowana jest poza miąższem mózgu, wewnątrz czaszki lub kanału kręgowego. Guzy mają postać twardych mas dobrze odgraniczonych od przylegającego mózgu, przytwierdzonych do opony twardej. Możliwy jest naciek kości czaszki. Niekiedy w guzie obecne są zwapnienia (ciałka piaszczakowate). Większość zmian jest mała (poniżej 2 cm).

Objawy kliniczne i przebieg

Najczęstszym objawem jest wzrost ciśnienia wewnątrzczaszkowego mogący prowadzić do napadów padaczkowych a także wywoływać ogniskowe objawy neurologiczne zależne od umiejscowienia guza (notowano np. przypadki porażenia spastycznego kończyn dolnych spowodowanego obecnością oponiaka). Większość małych guzów nie daje żadnych objawów. Możliwe są nawroty po chirurgicznym lub radiologicznym usunięciu, ale niemal wszystkie oponiaki są zmianami łagodnymi, złośliwienie jest wyjątkowo rzadkie.

Obraz histologiczny

Obraz histologiczny preparatu oponiaka, wariantu przejściowego; barwienie immunohistochemiczne na nabłonkowy antygen błonowy (EMA).
Obraz histologiczny oponiaka, wariant włóknisty. Barwienie H-E.

Oponiaki są bardzo zróżnicowane histologicznie. Klasyfikacja WHO nowotworów ośrodkowego układu nerwowego wyróżnia następujące warianty oponiaków (tabela).

WariantGrading
WHO
ICD-O
1.wariant meningotelialny lub syncytialnyICD-O9531/0
2.wariant włóknisty lub włóknotwórczyICD-O9532/0
3.wariant przejściowy lub mieszanyICD-O9537/0
4.wariant piaszczakowatyICD-O9533/0
5.wariant naczyniakowatyICD-O9534/0
6.wariant drobnotorbielkowatyICD-O9530/0
7.wariant wydzielniczyICD-O9530/0
8.wariant jasnokomórkowyII°ICD-O9538/1
9.wariant struniakowatyII°ICD-O9538/1
10.wariant z naciekami limfoplazmocytarnymiICD-O9530/0
11.wariant metaplastycznyICD-O9530/0
12.wariant atypowyII°ICD-O9539/1
13.wariant brodawkowatyIII°ICD-O9538/3
14.wariant rabdoidny (pałeczkowaty)III°ICD-O9538/3
15.wariant anaplastyczny (złośliwy)III°ICD-O9530/3

Bibliografia

  • Nowotwory opon. W: Wielisław Papierz, Paweł P. Liberski: Nowotwory mózgu u dzieci. Suplement do Pol J Pathol 53, 4. Paweł P. Liberski (red.). 2001, s. 157-172. ISSN 1233-9687.
  • Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego. W: Dariusz J. Jaskólski, Wielisław Papierz, Wojciech Biernat, Paweł P. Liberski: Choroby układu nerwowego. Wojciech Kozubski, Paweł P. Liberski (red.). Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2004, s. 170-172. ISBN 83-200-2636-9.
  • Vinay Kumar, Ramzi S. Cotran, Stanley L. Robbins: Patologia Robbinsa. Urban&Partner, 2005. ISBN 978-83-89581-92-1.
  • Podstawy patomorfologii, Janusz Groniowski (red.), Stefan Kruś (red.), Daniel Chibowski, Warszawa: PZWL, 1984, ISBN 83-200-0765-8, OCLC 830181552.

Linki zewnętrzne

Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.
Meningioma fibromatous variant.jpg
Autor: Oryginalnym przesyłającym był Jensflorian z niemieckiej Wikipedii, Licencja: CC BY-SA 2.0 de
Fibromatöses Meningeom, selbst fotografiert
Contrast enhanced meningioma.jpg
A contrast enhanced CT scan of the brain, demonstrating the appearance of a Meningioma.
Miningioma (4) EMA.JPG
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to KGH (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0
Histopathologic image of intracranial meningioma. The same case as shown in a file "Meningioma_(1)_transitional_type.jpg". Epithelial membrane antigen (EMA) immunostain.