Orła
| Artykuł | 51°55′18″N 19°17′5″E |
|---|---|
| - błąd | 38 m |
| WD | 51°55'35"N, 19°17'5"E |
| - błąd | 2010 m |
| Odległość | 4 m |
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Sołectwo | Orła |
| Strefa numeracyjna | 42 |
| Kod pocztowy | 95-073 |
| Tablice rejestracyjne | EZG |
| SIMC | 0415327 |
Położenie na mapie gminy Parzęczew _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Parzęczew") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
Położenie na mapie powiatu zgierskiego  | |
 51°55′18″N 19°17′05″E/51,921667 19,284722 | |
Orła – wieś sołecka w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie zgierskim, w gminie Parzęczew.
Wieś królewska Orla starostwa łęczyckiego, położona w powiecie łęczyckim województwa łęczyckiego w końcu XVI wieku[1]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa łódzkiego.
Bój o Orłą
Na terenie Orły odbywały się 11 września 1939 roku walki w ramach bitwy nad Bzurą.
Sytuacja na froncie w dniu 11 września 1939 r.[2]
Armia "Poznań" kontynuuje natarcie. Na jej prawym skrzydle Grupa Kawalerii gen. Grzmota-Skotnickiego uderza na nieprzyjaciela na południowy zachód od Łęczycy. Działająca w ramach Grupy Operacyjnej gen. Knolla-Kownackiego 17 DP kontynuuje pościg za nieprzyjacielem na południe uderzając w rejonie wzgórz pod Celestynowem, wyrzucając nieprzyjacielską 17 DP z Grabiszewa i Małachowic, zdobywając wieczorem pozycje wzdłuż drogi Modlna - Stryków (wsie Modlna Probostwo, Małachowice, Wola Rogozińska, Skotniki, Śladków). Nacierająca na lewym skrzydle GO gen. Knolla 14 DP uderza na rozbitą niemiecką 30 DP w kierunku Strykowa, zajmując rejon lasu Pludwiny, miejscowości Koźle, Mąkolice, Pludwiny i Popówek Dworski. Najdalej wysunięta na wschód Wielkopolska Brygada Kawalerii bez powodzenia uderza na Głowno. Zaś prawoskrzydłowa 25 DP kosztem ogromnego wysiłku bojowego zajmuje linię Solca Wielka - Czerchów bijąc się z nadchodzącą niemiecką 221 DP.
Wychodząca głębokim zagonem na południowo-zachodnim skraju Armii "Poznań" Grupa Kawalerii z rejonu Wartkowice - Parzęczew swoim uderzeniem oskrzydla siły niemieckie skoncentrowane w Ozorkowie, który miał być celem natarcia 17 DP w dniu 12 września.
Siły polskie w bitwie o Orłą[3]
Siły polskie
Pomorska Brygada Kawalerii - dowódca płk. Jerzy Jan Jastrzębski (dokładnie pułk Pomorskiej Brygady Kawalerii sformowany z resztek brygady wycofanej z Pomorza)
szwadron kolarzy 2 pułku szwoleżerów - dowódca por. Stanisław Stryjewski
szwadron 2 pułku szwoleżerów - dowódca por. Albert Wojciechowski
szwadron 8 pułku strzelców konnych - dowódca por. Władysław Piszczykowski
11 dywizjon artylerii konnej (w sile 2 baterii) - dowódca ppłk Władysław Szwed
Siły te działały w ramach Grupy Kawalerii gen. Stanisława Grzmota-Skotnickiego, w skład której wchodziły także Podolska Brygada Kawalerii oraz 7 batalion strzelców.
Siły niemieckie
17 DP - dowódca Generalleutnant Herbert Loch
Panzerjäger-Abteilung 17 (oddział przeciwpancerny)
2 kompania 23 pułku czołgów (Pzkpfw. IV)[3]
Przebieg bitwy
O świcie 11 września Grupa Kawalerii gen. Grzmot-Skotnickiego, w sile pułku Pomorskiej Brygady Kawalerii, wychodząc z rejonu Parzęczewa, omija wzgórza pod Bilianowem i zajmuje pozycje wyjściowe do ataku w osi Ignacew Rozlazły - Chociszew.[2] Z rejonu Piaskowice, z zadaniem zdobycia Góry Bony, uderza wykorzystując zaskoczenie szwadron kolarzy 2 pułku szwoleżerów. Na jego prawym skrzydle uderzają: szwadron 8 psk i szwadron 2 pułku szwoleżerów. Natarcie wspierają 2 baterie 11 dak.[3]
Szwadron kolarzy w godzinach rannych zdobył Górę Bony. Około godziny 10.00 Niemcy wykonali kontratak wsparty ogniem armat ppanc i odbili Górę Bony. Płk Jastrzębski dwukrotnie posyła swoich kolarzy do kontrataku, uzyskując powodzenie. Niemcy oskrzydlani od południa przez siły szwadronów 8 psk i 2 pułku szwoleżerów, które przekroczyły tor kolejowy Zgierz-Łęczyca w rejonie Chociszewa, wycofują się. Siły polskie zajmują zachodnią część wsi Orła.[3]
Niemcy kontratakują siłami 2 kompanii 23 pułku czołgów, która wyposażona w czołgi Pzkpfw IV stacjonowała w obwodzie 5 km na południowy zachód od Ozorkowa. Kompania uderza na zachodnią część wsi Orła. Polacy walczą dzielnie w osłonie zabudowań wsi, używając zdobycznej niemieckiej armaty ppanc. Obsługa działa ostatecznie zostaje zabita, ale Polacy używając zdobycznej armaty ppanc niszczą 2[3] (3[4]) czołgi nieprzyjaciela, co zmusza Niemców do odwrotu.
Skutki bitwy
12 września siły Grupa Kawalerii (Podolska Brygada Kawalerii) zwycięsko uderza w rejonie Białej Góry, by odrzucić niemiecką 221 DP na zachód.[2] Kontynuowane jest natarcie GO gen. Knolla-Kownackiego na południe. W rejon walk wchodzą kolejne jednostki z Armii "Pomorze". Dalszy przebieg bitwy nad Bzurą uniemożliwił wykorzystanie przerwania frontu przez siły polskie w rejonie Zgierza do kontynuowania natarcia.
Upamiętnienie bitwy współcześnie
W miejscu, w którym zginęła bohaterska obsługa działa, znajduje się obecnie pomnik i tablice edukacyjne. Co roku 11 września odbywają się uroczystości pamiątkowe przy współudziale władz gminy Parzęczew, proboszcza parafii w Grotnikach oraz uczniów szkoły podstawowej i grupy rekonstrukcyjnych szwadronu kolarzy 2 pułku szwoleżerów.
Przypisy
- ↑ Województwo sieradzkie i województwo łęczyckie w drugiej połowie XVI wieku. Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1998, s. 65
- ↑ a b c Piotr Bauer, Bogusław Polak, Armia Poznań w wojnie obronnej 1939, 1982.
- ↑ a b c d e Konrad Ciechanowski, Armia "Pomorze" 1939, 1983.
- ↑ Kampferlebnisse aus dem Feldzug in Polen 1939, 1940.
Linki zewnętrzne
- Orła, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 588.
| Siedziba gminy | |
|---|---|
| Wsie |
|
| Osada | |
| Integralne części wsi |
|
| Zlikwidowane |
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Łódź Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 52.45 N
- S: 50.78 N
- W: 17.95 E
- E: 20.75 E
Autor: Medyk79, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grupa rekonstrukcyjna szwadronu kolarzy 2 pułku szwoleżerów - uroczystości pamiątkowe w 2017 r.
Autor: Medyk79, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pomnik bitwy o Orłą - uroczystości pamiątkowe w 2017 r.