Orło (województwo warmińsko-mazurskie)

Artykuł53°58′22.368″N 21°34′30.216″E
- błąd0 m
WD54°0'N, 21°36'E
- błąd13633 m
Odległość127 m
Orło
wieś
Państwo Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiatgiżycki
GminaRyn
Liczba ludności (2011)87[1]
Strefa numeracyjna87
Kod pocztowy11-520[2]
Tablice rejestracyjneNGI
SIMC0767718
Położenie na mapie gminy Ryn
Mapa konturowa gminy Ryn, w centrum znajduje się punkt z opisem „Orło”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Orło”
Położenie na mapie powiatu giżyckiego
Mapa konturowa powiatu giżyckiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Orło”
Ziemia53°58′22,368″N 21°34′30,216″E/53,972880 21,575060

Orło (niem. Orlen, od 1938 Arlen) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Ryn[3].

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie suwalskim.

Orło jest wsią sołecką.

Historia

Wieś lokowana była 1 marca 1437 r. przez wielkiego mistrza krzyżackiego Pawła von Russdorffa. Przywilej dla wsi odnowił 17 listopada 1538 roku książę Albrecht. Wieś miała wówczas powierzchnię 80 włók. Jak wynika z ksiąg rachunkowych starostwa ryńskiego, w roku 1539 w Orle mieszkali sami Polacy.

W wyniku dżumy w latach 1709-1710 zmarło tu ponad 600 osób, spośród 800 osób ogólnej liczby mieszkańców. Po przejściu epidemii we wsi były 22 gospodarstwa były opuszczone, a odłogiem leżały 23 włóki i 22 morgi.

Szkoła w Orle powstała w pierwszej połowie XVIII wieku. Podczas akcji germanizacyjnej nazw miejscowych i fizjograficznych historyczna nazwa niemiecka Orlen została w 1938 r. zastąpiona przez administrację nazistowską sztuczną formą Arlen. W roku 1939 była tu szkoła dwuklasowa z dwoma nauczycielami. Po II wojnie światowej szkoła uruchomiana została 1 września 1946 roku. Uczyło się w niej wówczas 49 uczniów. Szkoła w Orle została zlikwidowana w 1974 roku.

W latach 1954-1972 wieś należała do Gromadzkiej Rady Narodowej w Sterławkach Wielkich, a później do gminy w Rynie. W roku 1970 w Orle mieszkały 192 osoby, a wieś miała powierzchnię 400 ha, na których było 39 gospodarstw chłopskich.

Zabytki

  • Grodzisko "Stroża Góra" - na południowy wschód od miejscowości i na północnym brzegu jeziora Orło znajduje się grodzisko nazywane Stróża Góra, na której w średniowieczu znajdowała się drewniana wieża obronna, po której śladem jest wgłębienie na szczycie. Wchodziła ona być może w skład systemu ostrzegania za pomocą dymu, świata ogniska lub lustra między zamkami krzyżackimi w Giżycku i Rynie (5 km)[4]. Mogła się tam też znajdować rezydencja rycerska typu motte. Na trasie między tymi zamkami punkty przekazywania sygnałów znajdowały się w miejscowościach Jeziorko i Orło. Ze Stróżej Góry zobaczyć można 12 jezior.
    Przypuszczalny wygląd wieży strażniczej na grodzisku Stróża Góra

Przypisy

  1. Wieś Orło w liczbach, [w:] Polska w liczbach [online], polskawliczbach.pl [dostęp 2019-10-29] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. Kod pocztowy Orło •• Wyszukiwarka, kody pocztowe, ulice, mapa, www.kodypocztowe.info [dostęp 2019-10-29].
  3. Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. [dostęp 2014-02-22].
  4. Piotr Skurzyński "Warmia, Mazury, Suwalszczyzna" Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A. Warszawa 2004 ​ISBN 83-7200-631-8​ s. 332

Bibliografia

  • „Giżycko z dziejów miasta i okolic”, wyd. „Pojezierze”, Olsztyn, 1983. (s. 257-258)
  • Mazury, Słownik stronniczy, ilustrowany, redakcja Waldemara Mierzwy, RETMAN, Dąbrówno, 2008. ​ISBN 978-83-923991-6-2​ (s. 131, Orło – Góra Strażnicza)

Media użyte na tej stronie

Warmian-Masurian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.52 N
  • S: 53.07 N
  • W: 19.05 E
  • E: 22.95 E
Ryn (gmina) location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Giżycko County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Giżycko County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 54.20 N
  • S: 53.83 N
  • W: 21.41 E
  • E: 22.23 E
POL Ryn COA.svg
Herb miasta i gminy Ryn
Turmhügelburg.jpg
Turmhügelburg am Morgen.