Oranienburg (KL)

Ten artykuł od 2022-05 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł. (Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające). Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

KZ Oranienburg

(c) Bundesarchiv, Bild 146-1982-014-35A / NieznanyUnknown author / CC-BY-SA 3.0 Brama obozu
Typ	obóz koncentracyjny
Odpowiedzialny	III Rzesza
Rozpoczęcie działalności	marzec 1933
Zakończenie działalności	lipiec 1935
Terytorium	III Rzesza
Miejsce	Oranienburg
Liczba więźniów	ok. 3000
Narodowość więźniów	Niemcy-antyfaszyści, Żydzi, Polacy
Liczba ofiar	16
Komendanci	Werner Schäfer
Położenie na mapie Rzeszy Niemieckiej (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de KZ Oranienburg
52°44′57,40″N 13°14′13,09″E/52,749278 13,236969

Konzentrationslager Oranienburg (KZ Oranienburg) – niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny założony w marcu 1933, w miejscowości Oranienburg; około 30 km na północ od Berlina. Funkcjonował do lipca 1935.

Historia

Obóz został założony przez SA już w marcu 1933 roku w centrum miasteczka Oranienburg, w nieużywanych browarach. W ciągu kilku miesięcy obóz ten został uznany za państwowy i finansowany z budżetu państwa. Po przejęciu pełni władzy przez nazistów stał się głównym miejscem przetrzymywania opozycji antynazistowskiej z Berlina, stolicy III Rzeszy. Liczba więźniów wzrastała szybko i latem 1933 roku już 170 strażników pilnowało ok. 1500 osób. W 1934 roku SS postanowiło zamknąć ten obóz, co wiązało się z rozprawą SS z konkurencyjnym SA. 13 lipca 1934 więźniowie zostali wysłani do KL Lichtenburg. Oranienburg został swoistym „obozem rezerwowym” do ewentualnego późniejszego użytku.

Miasteczko Oranienburg odegrało jeszcze wielką rolę w systemie niemieckich obozów. Wśród wielu organizacji SS tutaj została umieszczona centralna inspekcja SS ds. obozów. Nieopodal został zbudowany w 1936 roku KL Sachsenhausen.

Załoga

Komendantem obozu był Sturmführer Werner Schäfer. W załodze obozu służyli: Gerhard Palitzsch, Edmund Zdrojewski, Johannes Hassebroek, Michael Körner, Hermann Hackmann, Franz Xaver Kraus, Maximilian List.

Więźniowie i ofiary

Więźniami byli prawie wyłącznie członkowie niemieckiej politycznej opozycji względem nazistów (wpierw komuniści, później również socjaldemokraci, czasem inni politycy, również ukarani działacze NSDAP), berlińska inteligencja, dziennikarze, również Żydzi, Świadkowie Jehowy i Polacy. Podczas mniej więcej roku funkcjonowania obozu przetrzymywano tu ok. 3000 osób, wśród nich 16 osób zginęło z rąk strażników.

Więźniowie pracowali przy konstrukcji obozu, przy budowie i utrzymaniu dróg i torów kolejowych, przy pracach leśnych.

Dzieje powojenne

Przez dziesięciolecia obóz, zniszczony pod koniec wojny, został jakby zapomniany. W latach 60. Volkspolizei zorganizowała w tym miejscu swoje garaże. Upamiętnienie tego wczesnego KL przypadło Muzeum – Miejscu Pamięci Sachsenhausen. W 2001 roku wystawa o Oranienburgu została kompletnie odnowiona.

Linki zewnętrzne

• Miejsce Pamięci Sachsenhausen, na witrynie również opis KL Oranienburg