Orbis

Orbis Spółka Akcyjna

Państwo	Polska
Siedziba	Warszawa
Adres	00-120 Warszawa, ul. Złota 59
Data założenia	1920
Forma prawna	spółka akcyjna
Prezes	Dominik Sołtysik[1]
Przewodniczący rady nadzorczej	Ireneusz Węgłowski[2]
Nr KRS	0000022622
Zatrudnienie	ok. 4000
Giełda	GPW
ISIN	PLORBIS00014
Symbol akcji	ORBIS (ORB)
Dane finansowe
Kapitał zakładowy	92 154 016 zł
Położenie na mapie Warszawy (c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5 Orbis Spółka Akcyjna
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Orbis Spółka Akcyjna
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Orbis Spółka Akcyjna
52°13′53,1″N 21°01′04,4″E/52,231417 21,017889
Strona internetowa

Orbis – polskie przedsiębiorstwo z branży hotelarskiej, jednostka dominująca grupy kapitałowej „Orbis”. Nazwa pochodzi z języka łacińskiego i oznacza świat.

Historia

Przedstawicielstwo biura podróży Orbis w Paryżu 1934

Polskie Biuro Podróży „Orbis” (PBP „Orbis”) powstało w 1920 we Lwowie. Założyciele biura, którymi byli bankierzy Ernest Adam, Maksymilian Liptay i Józef Radoszewski, posłowie Władysław Kesłowicz i Aleksander Skarbek oraz prawnik Ozjasz Wasser, chcieli stworzyć biuro podróży o międzynarodowym standardzie obsługi, instytucję, która byłaby oknem na świat dla obywateli nowo odrodzonego państwa polskiego.

Do 1925 utworzono 28 oddziałów. W 1928 Orbis uzyskał status narodowego biura podróży, a w 1933, po zakupie jego akcji przez państwowy bank PKO, siedziba spółki została przeniesiona do Warszawy. Wówczas powstał też znak handlowy Orbisu. Przedsiębiorstwo szybko rozwijało działalność: w 1939 biuro dysponowało 136 oddziałami w Polsce i 19 za granicą zatrudniając 500 osób oraz czterema hotelami oferującymi łącznie 360 pokoi. W 1930 z usług firmy skorzystało 5 mln osób^[3].

II wojna światowa przerwała działalność biura, a większość majątku spółki została zniszczona. Po wojnie przetrwały biura w Brukseli, Nowym Jorku, Tel Awiwie oraz w Londynie. 13 grudnia 1944 w Lublinie reaktywowano biuro jako przedsiębiorstwo państwowe „Orbis”, które wykupiło akcje przedwojennej spółki. Uchwałą Rady Ministrów z 5 września 1946 został zatwierdzony statut przedsiębiorstwa państwowego Polskie Biuro Podróży „Orbis”^[4]. Do końca lat czterdziestych XX w., przedsiębiorstwo zajmowało się głównie obsługą międzymiastowych połączeń autobusowych i organizowaniem imprez masowych. Zarządzeniem Ministra Komunikacji z 7 lutego 1950 wprowadzono zmiany organizacji i zakresu działania przedsiębiorstwa państwowego Polskie Biuro Podróży „Orbis”^[5], a osobnym zarządzeniem z tego dnia został nadany statut^[6].

W 1951 do Orbisu zostało włączonych dziewięć hoteli, aby przygotować je do obsługi gości z zagranicy, co w praktyce dawało Orbisowi monopol na prowadzenie hoteli o wysokim standardzie i obsługę zagranicznego, w tym polonijnego, ruchu turystycznego. Do 1956 podstawą działalności Orbisu, typową dla tamtego okresu, była obsługa przejazdów robotników i rolników, jak również organizacja zjazdów młodzieży, spotkań dla pracowników administracji państwowej i tym podobnych. Po odwilży politycznej w październiku 1956 Orbis powrócił do organizowania wyjazdów zagranicznych, głównie do krajów bloku wschodniego. Były to pobyty nad Morzem Czarnym, jeziorem Balaton i na jugosłowiańskim wybrzeżu Adriatyku oraz wycieczki do krajów Europy Zachodniej i cieszące się popularnością rejsy Batorym lub wynajmowanymi statkami radzieckimi. W 1979 obsłużono 1,5 miliona gości w Polsce, a liczba klientów korzystających z usług biura podróży sięgnęła 12,2 miliona osób.

W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX w. wybudowano 34 nowe hotele, w tym kilkanaście luksusowych (najsłynniejsze Victoria i Forum w Warszawie), powiększono też tabor transportowy (555 autobusów i 373 samochody w 1980). W 1980 Orbis posiadał 60% pokoi hotelowych w Polsce. W latach osiemdziesiątych XX w., przy spadku dochodów z turystyki przyjazdowej, wyjazdy do krajów bloku wschodniego stały się podstawą działalności Orbisu. Pod koniec 1990 sieć hoteli Orbis liczyła 53 obiekty. W 1990 przedsiębiorstwo było współzałożycielem Banku Turystyki^[7].

Mercure Grand Hotel w Warszawie (2011)

W 1991 Przedsiębiorstwo Państwowe Orbis przekształcono w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa. W tym samym roku, wspólnie z Bankiem Inicjatyw Gospodarczych, utworzyło pierwsze polskie centrum rozliczeniowe transakcji dokonanych kartami płatniczymi, Polcard^[8]. W lipcu 1993 z dotychczasowej struktury wyodrębnione zostały dwie spółki: Orbis Travel oraz Orbis Transport, w których Orbis SA posiada większościowe pakiety udziałów. 27 czerwca 1997 walne zgromadzenie akcjonariuszy podjęło decyzję o upublicznieniu akcji Orbis S.A. Od 15 listopada 1997 akcje Orbis SA są notowane na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. W 1999 udział Skarbu Państwa w akcjonariacie spółki spadł poniżej 50 procent. W sierpniu 2000 nastąpił ostatni etap prywatyzacji, Orbis pozyskał partnera strategicznego – Accor^[9]. W ramach procesu resturkturyzacji spółka sprzedała w 2003 akcje Polcardu, wówczas największego agenta rozliczeniowego na polskim rynku kart płatnicznych^[10].

Od marca 2010 Orbis nie jest właścicielem spółki PBP Orbis znanej jako Orbis Travel. W marcu 2010 95,08% udziałów Orbis Travel zostało sprzedane CETO – spółce zależnej Enterprise Investors. 29 września 2010 Orbis rozwiązał umowę licencji znaku Orbis Travel dla PBP Travel Time i w związku z tym 8 września 2010 PBP Orbis zmieniło nazwę na PBP Travel Time. Nastąpiło to po tym jak PBP Travel Time złożył w warszawskim sądzie rejonowym wniosek o ogłoszenie upadłości (28 września 2010 r.)^[11].

Orbis SA, do czasu rezygnacji z działalności serwisowej w 2019^[12], dysponował bazą ok. 20 000 pokoi w ponad 115 hotelach w Polsce oraz w Europie Centralnej i Wschodniej. Był wyłącznym licencjodawcą marek Accor w 16 krajach, w tym w Bośni i Hercegowinie, Bułgarii, Chorwacji, Czarnogórze, Czechach, Estonii, na Litwie, Łotwie, w Macedonii Północnej, Mołdawii, Rumunii, Serbii, Słowacji, Słowenii i na Węgrzech. Hotele działały pod markami Sofitel, Pullman, MGallery, Novotel, Mercure, Ibis, o zróżnicowanym standardzie, od luksusowych hoteli 5-gwiazdkowych po ekonomiczne 1-gwiazdkowe^[13].

W 2019 roku Orbis SA dokonał podziału linii biznesowych na dwie odrębne działalności i sprzedał działalność serwisową na rzecz Accoru. Spółka skoncentrowała się na rozwoju części nieruchomościowej poprzez inwestycje w budowę nowych hoteli i modernizację istniejących. Od marca 2020 roku inwestorem strategicznym Orbisu jest AccorInvest^[14][12].

Współcześnie

Od listopada 2019 Orbis SA to działająca w Polsce i w Europie Wschodniej grupa inwestująca w nieruchomości hotelowe. Należą do niej 73 hotele, w tym 63 własne i 10 w dzierżawie (łącznie ponad 14 000 pokoi), w 6 krajach regionu: w Czechach, na Litwie, w Polsce, Rumunii, Słowacji i na Węgrzech. Hotele działają pod markami należącymi do Accor, tj.: Sofitel, MGallery by Sofitel, Novotel, Mercure, ibis, ibis Styles i ibis budget, o zróżnicowanym standardzie od luksusowych hoteli 5-gwiazdkowych po ekonomiczne 1-gwiazdkowe^[15].

Przypisy

Bibliografia

• I. Kochanowska: „85 lat wakacji” w: Polityka nr 26 (1510)/2005.
• (praca zbiorowa): „50 lat działalności Orbisu”, Zjednoczenie Przedsiębiorstw Turystycznych „Orbis”. Warszawa 1973, s. 140.

Linki zewnętrzne

• Korporacyjna strona firmy Orbis