Orbita fotonowa
Orbita fotonowa – szczególna orbita fotonu wokół czarnej dziury, która charakteryzuje się tym, że odległość fotonu od centrum pola grawitacyjnego nie ulega zmianie w trakcie ruchu. Fotony krążą po takiej orbicie nie oddalając się ani nie zbliżając do czarnej dziury. W przypadku nierotującej czarnej dziury (rozwiązanie Schwarzschilda), orbita fotonowa znajduje się w odległości 1,5 promienia Schwarzschilda od centrum grawitacji, czyli wyraźnie ponad horyzontem czarnej dziury. Jest to orbita kołowa o najmniejszym możliwym promieniu – cząstki materialne mają orbity kołowe o promieniu zawsze większym od orbity fotonowej. Orbita fotonowa jest niestabilna, najmniejsze zaburzenie w ruchu fotonu spowoduje jego ucieczkę do nieskończoności lub spadnięcie pod horyzont czarnej dziury. Jeżeli czarna dziura rotuje (rozwiązanie Kerra), to ruch fotonu w płaszczyźnie równikowej zależy od tego, czy foton krąży po orbicie zgodnej czy przeciwnej do kierunku rotacji czarnej dziury. Istnieją wówczas dwie orbity fotonowe. Istnienie całej sfery orbit fotonowych nie tylko w płaszczyźnie równikowej, badał Teo (2003)[1].
Orbita fotonowa określa też w przybliżeniu rozmiar cienia, jaki utworzy czarna dziura na tle nieba, jeżeli będziemy obserwować promieniowanie dochodzące do nas, a pochodzące od materii położonej w większej odległości niż czarna dziura (za czarną dziurą). Przeprowadzenie takich obserwacji jest rozważane w ramach proponowanej misji MAXIM, w odniesieniu do najbliższych masywnych czarnych dziur (Sgr A*, Messier 87)[2].
Przypisy
- ↑ E. Teo. Spherical Photon Orbits Around a Kerr Black Hole. „General Relativity and Gravitation”, s. 1909-1926, listopad 2003. Springer. DOI: 10.1023/A:1026286607562 (ang.).
- ↑ The MAXIM Mission (ang.). NASA. [dostęp 2016-05-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-01)].
Media użyte na tej stronie
Autor: User:Alain r, Licencja: CC BY-SA 2.5
Wmontowany obraz czarnej dziury znajdującej się przed Wielkim Obłokiem Magellana. Stosunek między wymiarem promienia Schwarzschilda czarnej dziury a odległością do obserwatora wynosi 1: 9. Na uwagę zasługuje efekt soczewkowania grawitacyjnego, znany jako pierścień Einsteina, który formuje dwie jasne, duże, ale wysoce zniekształcone obrazy mgławic, w porównaniu z ich faktycznymi rozmiarami kątowymi.