Orbital molekularny

Kształt orbitalu wiążącego 1sσ cząsteczki H2
Kształt orbitalu antywiążącego 1sσ* cząsteczki H2

Orbital molekularny (inaczej: cząsteczkowy, skrót: MO) – funkcja opisująca stan elektronu w cząsteczce, w ramach teorii orbitali molekularnych (ang. molecular orbital theory). Zwykle przedstawia się go jako kombinację orbitali atomowych – „zwykłych” bądź zhybrydyzowanych.

Orbitale molekularne dzieli się głównie na:

Jednakże każdą funkcję falową elektronów w cząsteczce można przedstawić jako wyznacznik Slatera orbitali totalnie zdelokalizowanych lub całkiem zlokalizowanych.

Zarówno jedne, jak i drugie mogą być:

  • wiążące (stabilizują cząsteczkę)
  • antywiążące (destablilizują cząsteczkę, są oznaczane gwiazdką [*])
  • niewiążące (są obojętne przy oznaczaniu trwałości cząsteczki)

Przykłady orbitali molekularnych:

  • σs-s – wszystkie MO utworzone z orbitali s to wiązania σ
  • σs-p – wiązanie powstałe przez czołowe nakładanie się orbitali s i p
  • σs-sp3 – wiązanie pomiędzy orbitalem s a hybrydą sp3, jak np. w metanie
  • πp-p – wiązanie π może występować tylko z orbitalami innymi niż s, czyli p, d i f.
  • πp-p* antywiążący orbital π
  • δ – orbital powstały przez boczne nakładanie się dwóch orbitali d, lub orbitalu d z orbitalem π*, posiada dokładnie dwie płaszczyzny węzłowe zawierające oś wiązania
  • φ – orbital powstały przez boczne nakładanie się dwóch orbitali f

W wiązaniu σ występuje czołowe nakładanie się orbitali, a w wiązaniach π, δ i φ – boczne.

Media użyte na tej stronie

Dihydrogen-HOMO-phase-3D-balls.png
The 1s σ bonding molecular orbital of the dihydrogen molecule, H2
Dihydrogen-LUMO-phase-3D-balls.png
The 1s σ* antibonding molecular orbital of the dihydrogen molecule, H2