Order św. Mikołaja Cudotwórcy

Order św. Mikołaja Cudotwórcy

Awers gwiazdy orderu
Baretka
Baretka
Ustanowiono	19 lipca 1929

Imperatorski Wojenny Order św. Mikołaja Cudotwórcy (ros.: Императорский Военный Орден Святителя Николая Чудотворца) – emigracyjne odznaczenie rosyjskie, nadawane od 1929 przez głowę b. cesarskiej rodziny Romanowów. Order został poświęcony Świętemu Mikołajowi z Miry.

Cztery krzyże orderowe z różnych epok

Zarys historii

Zaplanowany już w 1915, w przedostatnim roku panowania Mikołaja II order został ustanowiony 19 lipca 1929, w jedenastą rocznicę tragicznej śmierci ostatniego cara Wszechrosji Mikołaja II przez jego kuzyna, pretendenta do tronu carskiego w.ks. Cyryla, który w 1924, nie bez sprzeciwu niektórych „białych” kół emigracyjnych, proklamował się imperatorem Rosji.

Odznaczenie, ustanowione ku czci zmarłego Mikołaja II, przysługiwało wszystkim rosyjskim weteranom I wojny światowej, którzy służyli w szeregach carskiej armii, i posiadało jedną klasę, noszoną na lewej piersi. 4 sierpnia 2001 obecna pretendentka do tronu rosyjskiego Maria Władimirowna Romanowa nadała orderowi nowe statuty, dodając mu dwie dalsze klasy: I., noszoną na tzw. Wielkiej Wstędze z prawego ramiona na lewy bok, i II., noszoną jako komandoria na szyi. Dawny order stał się III.klasą, noszoną na lewej piersi na pięciokątnej wstążce typu rosyjskiego. Nie wiadomo, komu i za jakie zasługi order jest obecnie nadawany, ale został zalegalizowany przez Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej 14 grudnia 2001 i dozwolone jest jego noszenie do munduru.

Insygnium

Oznaka orderu to emaliowany na biało krzyż typu kawalerskiego (spotyka się także krzyże nieemaliowane, niegdyś nadawane prawdopodobnie podoficerom i szeregowym). W medalionie środkowym awersu znajduje się w przypadku krzyży nadawanych chrześcijanom wizerunek św. Mikołaja Cudotwórcy, przy krzyżach nadawanych niechrześcijanom spleciony monogram założyciela "K I" (Kiriłł I), przy krzyżach nadawanych personelowi medycznemu symbol Czerwonego Krzyża. Między ramionami pierwotnego krzyża z 1929 r. znajdowały się nakładane na miecze złote dwugłowe orły carskie, identyczne jak przy klasie wojskowej dawnego carskiego orderu św. Stanisława. Rewers był nieemaliowany i nosił w medalionie środkowym napis "ВЕЛ. MIРОВ.ВОЙНА 1914-1917 Г.Г". Przy wczesnych egzemplarzach odznaczenia z lat 20. i 30. XX wieku (nadawanych Rosjanom) spotyka się także zamiast orłów pochodzące z herbu Romanowów złote gryfy między ramionami krzyża. Order noszony jest na wstędze o kolorach chorągwi domu cesarskiego, czarno-żółto-białej. W statutach z roku 2001 przewidziane są także krzyże bez mieczy pod orłami. Obecne oznaki orderu posiadają na awersie otaczający wizerunek świętego napis "Зa вoeнныe зacлуги" (Za zasługi wojskowe), a na rewersie dewizę orderu "Дoлг-Чecть-Oтeчecтвo" (Obowiązek-Honor-Ojczyzna), zaś na ramionach rewersu inicjały "H II" i "K I" oraz numer nadania (liczony od 2001 r.) na dolnym ramieniu.

Ordery o podobnej nazwie zostały ustanowione przez „białego generała” Wrangla (1920) oraz na Ukrainie po 1991.

Bibliografia

• И. Г. Спасский, Инocmpaнныe и русские ордена до 1917 гoдa, Leningrad 1963
• Materiały na stronie domowej dynastii Romanowów (zob. Maria Władimirowna Romanowa).