Order Arjamehr

Order Światła Ariów
Order Światła Iranu
Order Słońca
Nešān-e Āryāmehr
نشان آریامهر
Baretka
Baretka
Ustanowiono1967
Wycofano1979
Kruszecsrebro
PowyżejOrder Pahlawiego
RównorzędneOrder Zulfaghara
PoniżejOrder Korony, Order Plejad
PowiązaneOrder Aftab
Cesarzowa Farah Pahlawi udekorowana insygniami I klasy Orderu Arjamehr
Farah, jej córka Szahnaz, pasierbica Farahnaz i szwagierka Szams noszące Order Arjamehr

Order Arjamehr (pol. Order Światła Ariów, Order Światła Iranu, Order Słońca, pers. Nešān-e Āryāmehr نشان آریامهر‎) − order kobiecy ustanowiony przez szacha irańskiego Mohammada Rezę z dynastii Pahlawich. Zniesiony w 1979 roku przez rząd ajatollahów w wyniku irańskiej rewolucji islamskiej[1][2].

Historia

Nazwa Arjamehr wywodzi się od tytułu przyjętego przez szacha 15 września 1965 roku, nadanego przez irański parlament (Majlis) z okazji 25-lecia panowania[3]. Składało się ze słowa Arja, oznaczającego Ariów (patrz: ludy irańskie), od których mieli pochodzić Persowie oraz słowa mehr czyli światło[4].

Samo odznaczenie utworzone zostało 26 września 1967 roku w celu dekoracji Farah Pahlawi na potrzeby zaplanowanej na 26 października 1967 roku ceremonii jej koronacji na Szachbanu (cesarzową), a szacha na szachinszacha (cesarza) Iranu[1][2][5].

Order mógł być używany wyłącznie przez królewską rodzinę panującą w Iranie. Był dwuklasowy, przy czym I klasa przeznaczona była do dekoracji żeńskich panujących monarchów, a II klasa służyła do wyróżniania księżniczek[1][2][6].

Istnieją kontrowersje dotyczące daty ustanowienia orderu, ponieważ Tadż ol-Moluk, matka Mohammada Rezy będącą wówczas królową, podczas uroczystości weselnych syna i Fauzijji bint Fu’ad w kwietniu i maju 1939 roku, nosiła gwiazdę niemal identyczną z insygnium, które zaprezentowano po raz pierwszy w 1967, co jest widoczne na fotografiach wykonanych podczas tej ceremonii. Prawdopodobnie order został utworzony przez Rezę Szaha Pahlawiego w 1932 roku wraz z Orderem Pahlawiego[1].

Wygląd insygniów

Odznaka

Odznaka (godło) miała wygląd srebrnej gwiazdy składającej się z 16 promieni o takiej samej długości, połączonych ze sobą krawędziami i zakończonych wycięciem jak w ogonie jaskółki. W centrum odznaki umieszczono emaliowany dysk z wizerunkiem Korony Pahlawich na niebieskim tle, z krawędzią w kształcie wąskiego, srebrnego pierścienia. W I klasie ramiona inkrustowane były diamentami, którymi nie ozdabiano odznak II klasy[1].

Gwiazda

Gwiazda orderowa, również wykonana ze srebra, była identyczna z odznaką, lecz nie posiadała zawieszki. Przypinano ją do lewej piersi[1].

Wstęga

Wstęga orderowa w obu klasach miała wygląd szarfy wieszanej z prawego ramienia do lewego boku, na którym związana była w dużą kokardę z dwoma długimi frędzlami i powieszoną pomiędzy nimi odznaką. Uszyta była z niebieskiego jedwabiu. Frędzle były w kolorze złotym w I klasie, a w II klasie miały barwę srebrną[1].

Odznaczeni

I klasa
II klasa

Przypisy

  1. a b c d e f g Christopher Buyers: Nishan-i-Aryamehr (The Order of the Light of the Aryans) (ang.). W: The Pahlavi Dynasty Orders & Decorations [on-line]. 2002-08. [dostęp 2014-10-30].
  2. a b c Decorations (ang.). W: Encyclopædia Iranica [on-line]. iranicaonline.org. [dostęp 2014-10-21].
  3. Ardavan Khoshnood: Our path, is the Aryamehr path... (ang.). W: 2004-09-15 [on-line]. aryamehr.org. [dostęp 2014-10-31].
  4. Light of the Aryans. lightofthearyans.tumblr.com. [dostęp 2014-10-31].
  5. Aryamehr order ( The sun of Arians ) (ang.). W: Persian orders of Pahlavi era 1941-1979 [on-line]. irancollection.alborzi.com. [dostęp 2014-10-30].
  6. Qajar (Kadjar) Orders and Decorations (ang.). qajarpages.org. [dostęp 2014-10-30].

Media użyte na tej stronie

The Order of the White Eagle.png
Autor: Jakubkaja, Licencja: CC BY 3.0
Order Orła Białego – szkic
Farah.jpg
Farah Pahlavi, empress of Iran.
Mohammad Pahlavi Coronation.jpg
Coronation of the King of Iran in 1967, official photograph. Princess Ashraf, Princess Shahnaz, King Mohammad, Princess Farahnaz and Crown Prince Reza, Queen Farah and Princess Shams.
Lion and the Sun.svg
Autor: Sodacan, Licencja: CC BY-SA 3.0
Lion and the Sun
Order of Aryamehr (Iran) - ribbon bar.gif
Autor: McOleo, Licencja: CC0
Ribbon bar of the Order of Aryamehr (The Empire of Iran)