Orfeusz i Eurydyka (obraz Petera Paula Rubensa)

Orfeusz i Eurydyka
Ilustracja
Autor

Peter Paul Rubens

Data powstania

1636–1638

Medium

olej na płótnie

Wymiary

194 × 245 cm

Miejsce przechowywania
Miejscowość

Madryt

Lokalizacja

Prado

Orfeusz i Eurydyka – obraz autorstwa flamandzkiego malarza Rubensa.

Geneza

Tematyka obrazu została zaczerpnięta z Metamorfoz Owidiusza. Opisany epizod opowiada o Orfeuszu i jego miłości do Eurydyki. W dniu ich ślubu kobieta zmarła od ukąszenia węża. Orfeusz zrozpaczony udał się do podziemi by wyprosić u Hadesa i Persefony przywrócenie życia ukochanej. Gdy stanął przed obliczem władcy podziemnego świata, zaczął wygrywać na lirze pieśń o powodach swojego przyjścia i miłości do Eurydyki. Jego słowa wzruszyły i poruszyły bogów i wszystkich mieszkańców krainy:

Wydano Eurydyke trackiemu Orfeuszowi pod warunkiem, że ni spojrzy do tyłu, dopóki nie wyjdzie z doliny Awernu; inaczej dar będzie daremny. (...) I już byli blisko powierzchni ziemi, kiedy Orfeusz, w obawie przed utratą żony, spragniony jej widoku, zwrócił do tyłu zakochane oczy. Wtedy ona osunęła się natychmiast w dół. (Owidiusz, „Metamorfozy” 10, 50-56)

Opis i interpretacja

Rubens wybrał moment, gdy Orfeusz odzyskawszy ukochaną odchodzi z podziemnego świata. Jego muskularne ciało okrywa czerwona szata. Na ramieniu niesie swój instrument, a zarazem atrybut – lirę. Znając warunek na podstawie którego odzyskał Eurydykę, ukradkiem spogląda kątem oka na dziewczynę, nie odwraca jeszcze głowy, ale trzyma ją za rękę śpiesząc do wyjścia. Eurydyka, wstydliwie zakrywa swe piersi, a prawą ręką podtrzymuje zwiewną białą suknię zakrywającą dolne partie ciała. Jej głowa jest odwrócona, jej oblicze jest radosne, a wzrok skierowany na Persefonę. Ta, w przeciwieństwie do niej, jest wyraźnie zasmucona. Lewą ręką wykonuje gest pożegnania, a na jej twarzy rysuje się smutek. Według legendy Persefona trafiła do świata podziemia wbrew swojej woli, została porwana przez Plutona. Wspólny los kobiet, które przedwcześnie trafiły przed oblicze Plutona połączył je niewidzialną więzią emocjonalną. Szczęśliwa Eurydyka odchodzi, nieszczęśliwa Persefona musi pozostać. Reakcji kobiety przygląda się Pluton. Na odchodzącą parę patrzy trójgłowy pies Cerber, strażnik podziemi, ukazany u dołu obok tronu.

Szkic przygotowawczy

Olejny szkic przygotowawczy do tego obrazu z 1636 (o wymiarach 27,6 × 32,3 cm) był przechowywany w Muzeum Sztuki w Zurychu. W styczniu 1985 został skradziony[1] – złodzieje wycięli płótno z ramy[2].

Przypisy

  1. Rubens Painting Stolen (ang.). articles.latimes.com. [dostęp 2016-03-01].
  2. Rubens work is burned (ang.). nytimes.com. [dostęp 2016-03-01].

Bibliografia

  • Patrick De Rynck: Jak czytać opowieści biblijne i mitologiczne w sztuce: rozwiązywanie zagadek dawnych mistrzów – od Giotta do Goi. Kraków: Universitas, 2009, s. 362. ISBN 978-83-242-0903-3.

Media użyte na tej stronie