Organizacja Consul

(c) Bundesarchiv, Bild 146-1971-037-42 / CC-BY-SA 3.0
Założyciel OC – Hermann Ehrhardt (x), w czasie puczu Kappa

Organizacja Consul (niem. Organisation Consul, O.C.) – niemiecka organizacja tajna o profilu skrajnie prawicowym, działająca w latach 1921-1922.

Historia

Organizację powołali do życia w 1921 kapitan Hermann Ehrhardt i Manfred von Killinger. Jej kadrę tworzyli b. żołnierze Marinebrigade Ehrhardt, oddziału Freikorpsu, rozwiązanego przez władze Republiki Weimarskiej, po stłumieniu puczu Kappa. Początkowo organizacja nosiła nazwę Stowarzyszenia Byłych Oficerów Ehrhardta, by z czasem zmienić ją na Organizację Consul. Wykorzystując kontakty sięgające służby w oddziałach Freikorpsu, organizacja przyjmowała nowych członków, tworząc sieć współpracowników na całym obszarze Niemiec, w tym także na Górnym Śląsku[1].

Celem działalności OC była destabilizacja systemu demokratycznego Republiki Weimarskiej, tak aby możliwa stała się rewizja postanowień Traktatu wersalskiego. Organizacja przyjęła strukturę hierarchiczną, na czele której stał Consul (tego pseudonimu używał Hermann Ehrhardt), mający do pomocy sztab, adiutanta i zastępcę, którym był porucznik Alfred Hoffmann. Członkowie organizacji składali przysięgę i byli zobowiązani do doskonalenia umiejętności strzeleckich i troski o sprawność fizyczną – ćwiczyli gimnastykę, ale także sztuki walki. Zdrada tajemnic O.C. była karana śmiercią[2].

Najbardziej spektakularną formą działań Organizacji Consul były zamachy na osoby, które uznawano za szkodliwe z punktu widzenia interesów Niemiec. W ramach O.C. działał tajny samozwańczy "sąd" o nazwie Feme (nawiązujący do średniowiecznych sądów kapturowych, zwanych Femgericht), który wydawał "wyroki śmierci", wykonywane następnie przez grupy egzekutorów. Prawdopodobnie pierwszą ofiarą O.C. był bawarski deputowany Karl Gereis, zamordowany 5 czerwca 1921[3]. W sierpniu 1921 dwaj członkowie organizacji zamordowali b. ministra finansów Matthiasa Erzbergera, który przewodniczył delegacji niemieckiej, podpisującej rozejm z państwami Ententy. Śledztwo w sprawie zabójstwa ujawniło, że dokonali go dwaj członkowie O.C., których jednak nie udało się ująć. Zatrzymano 34 osoby podejrzewane o związki z O.C., ale zostały one wkrótce uwolnione, z braku dowodów.

W czerwcu 1922 ofiarą organizacji Consul padł minister spraw zagranicznych Walther Rathenau. Związane z organizacją pismo Wiking uznawało wybór osoby pochodzenia żydowskiego na szefa niemieckiej dyplomacji za sytuację groteskową i niezgodną z interesami narodu niemieckiego[4].

Większość spośród 354 zamachów o podłożu politycznym, do których doszło w Niemczech w latach 1918-1922 przypisywano członkom O.C. Po zamordowaniu Rathenaua, organizacji przyjęła nową nazwę – Viking Bund.

Oficerowie założonego 3 sierpnia 1921 przez Ernsta Röhma Oddziału Szturmowego (SA) wywodzili się głównie z Organizacji Consul[5].

Przypisy

  1. Hansjoachim W. Koch, In the name of the Volk: political justice in Hitler’s Germany, I.B. Tauris 1997, s. 12.
  2. Wolfram Wette, The Wehrmacht: history, myth, reality, Harvard University Press 2006, s. 51.
  3. T.Kotłowski, Niemcy 1919-1923, Poznań 1986, s. 185.
  4. P.Loewenberg, Fantasy and reality in history, Oxford University Press 1995, s. 109.
  5. Martin Kitchen Trzecia Rzesza. Charyzma i wspólnota, wyd. polskie 2012, s. 272-273.

Bibliografia

  • Franciszek Ryszka: Noc i mgła: Niemcy w okresie hitlerowskim. Wrocław: 1966, s. 55-56.
  • Robert Waite: Vanguard of Nazism The Free Corps Movement In Post-War Germany 1918-1923. New York: 1969. ISBN 978-039-300181-4.

Media użyte na tej stronie

Bundesarchiv Bild 146-1971-037-42, Kapp-Putsch, Berlin.jpg
(c) Bundesarchiv, Bild 146-1971-037-42 / CC-BY-SA 3.0