Organizacja Tajnej Armii

Organisation de l’Armée Secrète
OAS
Ilustracja
Państwo

 Francja

Historia
Data sformowania

11 lutego 1961

Data rozformowania

1962

Pierwszy dowódca

Raoul Salan

Dane podstawowe

Organizacja Tajnej Armii (fr. Organisation de l’Armée Secrète, OAS) – francuska grupa terrorystyczna działająca w latach 1961–1962[1].

Historia

Została założona w lutym 1961 roku w Madrycie. Jej liderem był generał Raoul Salan będący jednym z liderów nieudanego puczu z kwietnia tego samego roku[2]. Głównym celem Organizacji Tajnej Armii było powstrzymanie procesu dekolonizacji imperium francuskiego (ze szczególnym uwzględnieniem obszaru Algierii). Organizacja błędnie utożsamiana jest wyłącznie ze skrajną prawicą. W jej skład weszli reprezentanci całego szeregu nurtów ideowych i politycznych (nazywano ich oasowcami). Generał Salan identyfikował się jednoznacznie jako socjalista i republikanin, Georges Bidault, prezydent Narodowej Rady Ruchu Oporu, politycznej przybudówki OAS, łączył chrześcijańską demokrację z hiszpańskim republikanizmem. Głosy wsparcia płynęły także ze strony najbliższych współpracowników Charles’a de Gaulle’a, m.in. od francuskiego premiera Michela Debré[3].

Członkowie grupy przeprowadzili szereg zamachów bombowych i morderstw na terenie Francji i Algierii. Obiektem nieudanego zamachu był m.in. prezydent Charles de Gaulle[1]. Już po ogłoszeniu niepodległości przez Algierię, w lipcu 1962 roku przeprowadziła serię zamachów w Oranie. Fala terroryzmu w wydaniu OAS sprowokowała oddziały regularnej armii algierskiej i cywilnych Algierczyków do ataków na pozostałych w kraju Francuzów. Akty przemocy doprowadziły do masowego (z kraju wyjechało 900 tysięcy osób) exodusu ludności francuskiej z terenów byłej kolonii[4]. Wraz z exodusem Francuzów z Algierii doszło do przeniesienia struktur Organizacji Tajnej Armii do Francji, gdzie jeszcze w tym samym roku została ona rozbita w wyniku działań francuskich służb. Członkowie rozbitej grupy zmienili nazwę na Komitet Ruchu Oporu i przenieśli swoje działania na obszar Europy. Na czele Krajowego Komitetu Ruchu Oporu stanął Georges Bidault. Także ta grupa zaprzestała działalności, spowodowane było to jej rozbiciem przez policję w połowie lat 60[1].

Jeden z terrorystów OAS, Georges Watin, był prawdopodobnie pierwowzorem postaci Szakala z powieści Fredericka Forsytha[5].

Organizacja

Struktura dowodzenia

GrupaRolaSzefSkład
ODM
Organisation-Des-Masses
Organizacja Mas
RekrutacjaPułkownik Jean Gardes
Michel Leroy
APP
Action-Psychologique-Propagande
Akcja Psychologiczno-Propagandowa
PropagandaJean-Jacques Susini-Komando Z
(Z od Jean-Marcel Zagamé, dowódcy polowego)
ORO
Organisation-Renseignement-Opération
Organizacja Wywiadu i Planowania
-BCR Centralne Biuro Wywiadowcze
-

BAO Biuro Planowania Akcji

Planowanie i WywiadJean-Claude Perez
Jean Lalanne (BCR)
Roger Degueldre (BAO)
Albert Dovecar (Delta 1)
-Komando Delta
(D od Roger Degueldre, dowódcy)
Delta 1
Delta 2
Delta 3

Ważniejsi oficerowie

ps. „Soleil” („Słońce” od Ludwika XIV)
Szef Sztabu
  • Generał Paul Gardy
Szef sztabu
  • pułkownik Godard
Szef pomocy medycznej
  • Doktor Jean-Claude Perez
Dyrektor ORO
Dyrektor ORO (zastąpiony przez Pereza)
  • Pułkownik Jean Gardes
Dyrektor ODM
  • Jean-Jacques Susini
Dyrektor APP

Będący w Algierii

Dystrykt Oranu

  • Generał Edmond Jouhaud
Dowódca Oddziałów „Guillaume”
Pomoc Medyczna
  • Charles Micheletti
Cywile
  • Pułkownik Dufour
Zmiennik Gen. Jouhaud’a
  • Generał Gardy
Kapitan Pierre Sergent
Członek Dyrektoriatu Rewolucyjnego
Christian Léger
Członek Dyrektoriatu Rewolucyjnego
Jean-Marie Curutchet
Członek Dyrektoriatu Rewolucyjnego
Denis Baille
Członek Dyrektoriatu Rewolucyjnego
Jean-René Souètre
Członek Dyrektoriatu Rewolucyjnego

Dystrykt Algieru

  • Pułkownik Vaudrey
BCR
  • Pierre Delhomme
Ofensywa

Dystrykt Konstantyny

  • Pułkownik Pierre Château-Jobert
  • Robert Martel
Zwiad i Zadania Specjalne

Francja macierzysta

ps. „Verdun”
  • Kapitan Pierre Sergent
Szef Sztabu
  • Porucznik Daniel Godot
Dyrektor ODM
  • Jacques Chadeyron
APP
  • Kapitan Jean-Marie Curutchet
ORO
    • Kapitan Michel d'Lassieu

Gujana Francuska

  • André Canal ps. „Monokl”

Grupa Hiszpańska

OAS-Madryt

  • Pułkownik Antoine Argoud
BAO
  • Pułkownik Charles Lacheroy
  • Pierre Lagaillarde

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c OAS. portalwiedzy.onet.pl. (pol.).
  2. Wojna o niepodległość Algierii. historia.org.pl. (pol.).
  3. Jacek Bartyzel, Testament pułkownika Jeana Bastien-Thiry (2 lutego 1963 r.).
  4. Michał Staniul: Francuskie zbrodnie w wojnie o niepodległość Algierii. historia.wp.pl. (pol.).
  5. Reading British, www.rootsweb.com [dostęp 2017-11-25].

Bibliografia

  • Bogdan Moszkiewicz: Spiskowcy V Republiki. Warszawa 1963, s. 53–56, 312–315, 328–340.
  • Jarosław Tomasiewicz: Terroryzm na tle przemocy politycznej (Zarys encyklopedyczny), Katowice 2000, s. 95–97.
  • Jacek Bartyzel: Testament pułkownika Jeana Bastien-Thiry (2 lutego 1963.), Biała Podlaska 2013, s. 62.

Media użyte na tej stronie