Organizacja wojenna plutonu taborowego

Organizacja wojenna plutonu taborowegoetat wojenny pododdziału taborów Wojska Polskiego II RP.

Plutony taborowe nie występowały w organizacji pokojowej wojska. Były pododdziałami formowanymi w wypadku wojny według założeń planu mobilizacyjnego "W".

W 1939 roku zostało zmobilizowanych trzydzieści plutonów taborowych dla czynnych dywizji piechoty oraz planowano sformować kolejnych dwanaście plutonów dla związków operacyjnych, odwodu Naczelnego Wodza i okręgów korpusów.

Jednostkami mobilizacyjnymi było dziesięć pułków artylerii ciężkiej (23 plutony), pięć pułków artylerii lekkiej (5 plutonów), jeden dywizjon artylerii ciężkiej (1 pluton) oraz dwa dywizjony i cztery kadry dywizjonów taborów (12 plutonów), a także szkoła podchorążych rezerwy artylerii (1 pluton). Formacje artylerii mobilizowały plutony dla wielkich jednostek piechoty, natomiast formacje taborów formowały plutony dla związków operacyjnych i okręgów korpusów.

Trzydzieści plutonów taborowych było przeznaczonych do przewozu dwóch jednostek ognia dla każdego z dywizjonów artylerii ciężkiej typu II, wchodzących w skład czynnych dywizji piechoty.

Organizacja wojenna L. 3346/mob. org. plutonu taborowego przewidywała 33 żołnierzy, w tym jednego oficera (dowódca plutonu) oraz trzydziestu dwóch podoficerów i szeregowych. Pluton posiadał 59 koni. Na jego wyposażeniu znajdowały się dwa wozy gospodarcze i dwadzieścia sześć wozów taborowych. W przypadku zastąpienia wozów parokonnych wozami jednokonnymi ich liczba ulegała podwojeniu.

Dwadzieścia sześć plutonów (62%) zostało zmobilizowanych w okresie zagrożenia i w alarmie, w pięciu grupach jednostek oznaczonych kolorami:

  • zielonym – jednostki wzmacniane (uzupełniane do stanów wojennych) i formowane w okresie zagrożenia,
  • czarnym – jednostki przeznaczone w czasie pokoju do zadań specjalnej interwencji wewnątrz lub na zewnątrz państwa, a w czasie mobilizacji do wzmocnienia sił w strefie granicy zagrożonej,
  • czerwonym – jednostki przeznaczone do osłony granicy wschodniej,
  • niebieskim – jednostki przeznaczone do osłony granicy zachodniej,
  • żółtym – jednostki przeznaczone do wzmocnienia osłony obu granic.

Szesnaście plutonów (38%) miało zostać zmobilizowanych w mobilizacji powszechnej, przy czym dwanaście plutonów przeznaczonych dla armii, ONW i OK miało osiągnąć gotowość bojową dopiero 12-14 dnia mobilizacji.

23 marca 1939 roku zarządzona została mobilizacja trzech dywizji piechoty na terenie Okręgu Korpusu Nr IX i jednej na terenie Okręgu Korpusu Nr IV. Zmobilizowano wówczas cztery plutony taborowe:

  • pluton taborowy Nr 9 dla 9 DP,
  • pluton taborowy Nr 20 dla 20 DP,
  • pluton taborowy Nr 26 dla 26 DP,
  • pluton taborowy Nr 30 dla 30 DP.

W maju 1939 roku został ustalony przydział dwunastu plutonów taborowych, formowanych w mobilizacji powszechnej dla armii, odwodu Naczelnego Wodza oraz okręgów korpusów:

13 sierpnia 1939 roku zarządzona została mobilizacja 13 i 27 Dywizji Piechoty na terenie Okręgu Korpusu Nr II. Dla obu dywizji zostały sformowane plutony taborowe nr 13 i 27.

24 sierpnia 1939 roku została rozpoczęta mobilizacja alarmowa dwudziestu czynnych dywizji piechoty, a w ich składzie plutonów taborowych.

31 sierpnia 1939 roku był pierwszym dniem mobilizacji powszechnej, w ramach której formowały się plutony taborowe dla 3, 5, 11 i 24 DP.

Sposób mobilizacji według planu mobilizacyjnego „W2”
Tryb mobilizacjiNumery plutonów taborowychRazem plutonów
Okres zagrożenia, grupa zielona13, 19, 223
Okres zagrożenia, grupa czarna26, 282
Mobilizacja alarmowa, grupa czerwona1, 12, 20, 27, 305
Mobilizacja alarmowa, grupa niebieska4, 8, 15, 16, 185
Mobilizacja alarmowa, grupa żółta2, 6, 7, 9, 10, 14, 17, 21, 23, 25, 2911
I rzut mobilizacji powszechnej3, 5, 11, 24, 61, 62, 131, 231, 361, 431, 561, 562, 563, 564, 565, 56616
Plutony taborowe sformowane w 1939 roku według planu mobilizacyjnego „W2”
Numer plutonuJednostka mobilizującaTryb mobilizacjiPrzydział[a]Dowódca plutonu
13 pułk artylerii ciężkiejCzerwona1 DP Leg.?
210 pułk artylerii ciężkiejŻółta2 DP Leg.?
32 pułk artylerii ciężkiejmob. pow. -5-3 DP Leg.?
48 pułk artylerii ciężkiejNiebieska4 DP?
56 pułk artylerii ciężkiejmob. pow. -5-5 DP?
65 pułk artylerii ciężkiejŻółta6 DP?
74 pułk artylerii ciężkiejŻółta7 DP?
81 pułk artylerii ciężkiejNiebieska8 DP?
99 pułk artylerii ciężkiejŻółta9 DP?
104 pułk artylerii ciężkiejŻółta10 DP?
116 pułk artylerii ciężkiejmob. pow. -4-11 DP?
126 pułk artylerii ciężkiejCzerwona12 DP?
132 pułk artylerii ciężkiejZielona[1]13 DP?
147 pułk artylerii ciężkiejŻółta14 DP?
158 pułk artylerii ciężkiejNiebieska15 DP?
168 pułk artylerii ciężkiejNiebieska16 DP?
1717 pułk artylerii lekkiejŻółta17 DP?
18Mazowiecka SPRArtNiebieska18 DP?
193 pułk artylerii ciężkiejZielona19 DP?
2020 pułk artylerii lekkiejCzerwona20 DP?
215 pułk artylerii ciężkiejŻółta21 DPG?
2210 pułk artylerii ciężkiejZielona22 DPG?
235 pułk artylerii ciężkiejŻółta23 DP?
2410 pułk artylerii ciężkiejmob. pow. -5-24 DP?
257 pułk artylerii ciężkiejŻółta25 DP?
2626 pułk artylerii lekkiejCzarna26 DP?
272 pułk artylerii ciężkiejCzerwona27 DP?
2828 dywizjon artylerii ciężkiejCzarna28 DP?
294 pułk artylerii ciężkiejŻółta29 DP?
3030 pułk artylerii lekkiejCzerwona30 DPppor. Kazimierz Podgajny
6110 dywizjon taborówmob. pow. -13-??
6210 dywizjon taborówmob. pow. -13-??
131kadra 1 dywizjonu taborówmob. pow. -12-??
231kadra 2 dywizjonu taborówmob. pow. -14-??
361kadra 3 dywizjonu taborówmob. pow. -13-??
431kadra 4 dywizjonu taborówmob. pow. -13-44 DP?
5615 dywizjon taborówmob. pow. -13-??
5625 dywizjon taborówmob. pow. -13-??
5635 dywizjon taborówmob. pow. -13-??
5645 dywizjon taborówmob. pow. -13-??
5655 dywizjon taborówmob. pow. -13-??
5665 dywizjon taborówmob. pow. -13-??

Uwagi

  1. Przydział taktyczny (do wielkiej jednostki piechoty) lub operacyjny (do armii lub samodzielnej grupy operacyjnej).

Przypisy

  1. Wcześniej 13 DP była w grupie czerwonej.

Bibliografia

  • Ludwik Głowacki, 17 Wielkopolska Dywizja Piechoty w kampanii 1939 roku, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1969.
  • Waldemar Rezmer, Operacyjna służba sztabów Wojska Polskiego w 1939 roku. Organizacja. Zasady funkcjonowania. Przygotowanie do wojny, Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., Warszawa 2010, wyd. II, ISBN 978-83-930318-1-8.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.
  • Piotr Zarzycki: Plan mobilizacyjny „W”. Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1995. ISBN 83-85621-87-3.