Organizmy modelowe
Elektronowa mikrofotografia komórek pałeczki okrężnicy
.jpg)
Wywilżna karłowata, jeden z najbardziej znanych obiektów eksperymentów
Elektronowa mikrofotografia cząsteczek wirusa mozaiki tytoniu (TMV)
Organizmy modelowe – organizmy wykorzystywane w badaniach genetycznych ze względu na swoje cechy. Do tej pory nie znaleziono idealnego organizmu modelowego, ale są pewne cechy biologiczne, które bierze się pod uwagę, wybierając obiekt do eksperymentu.
Cechy organizmu modelowego
| Cechy organizmu modelowego | ||
|---|---|---|
| Cecha | Zalety | |
| małe rozmiary i proste pożywienie | hodowla nie wymaga dużo miejsca, jest łatwa i tania w utrzymaniu | |
| duża liczba potomstwa | pozwala na wiarygodną analizę statystyczną wzorów dziedziczenia | |
| krótki cykl życiowy | umożliwia obserwację wzorów dziedziczenia w kolejnych pokoleniach | |
| mały genom, duże chromosomy | mała ilość DNA do analizy; łatwiej badać chromosomy w mikroskopie świetlnym | |
| złożony rozwój | pozwala na analizę złożonych procesów rozwojowych | |
| dostępność informacji i technik badawczych | wiele mutantów jest dostępnych do analiz | |
| zsekwencjonowany genom | bardzo ułatwia analizy molekularne | |
Organizmy modelowe
- bakteriofag lambda
- bakteriofag ΦX174
- wirus mozaiki tytoniu
- Jednokomórkowe organizmy modelowe
- bakterie: pałeczka okrężnicy, laseczka sienna
- archeowce: Sulfolobus
- drożdże: Saccharomyces cerevisiae i Schizosaccharomyces pombe
- Jedno lub wielokomórkowe
- śluzowiec Dictyostelium discoideum – do badań interakcji międzykomórkowych
- grzyby: Aspergillus parasiticus, czernidłak szarawy, kropidlak popielaty, kropidlak żółty, Neurospora crassa, Penicillium chrysogenum, Pyricularia oryzae.
- Zwierzęta modelowe
- muszka owocowa
- nicień Caenorhabditis elegans
- jeżowce
- platana szponiasta
- kura domowa
- mysz domowa
- ryby: rodzina pielęgnicowatych (Cichlidae), danio pręgowany, ryżanka japońska, rozdymka tygrysia
- szympans
- Homo sapiens – pierwszy ssak o zsekwencjonowanym genomie (2001)
- Rośliny modelowe
- Chlamydomonas reinhardtii
- toczek Volvox cateri – prosty wielokomórkowiec
- rzodkiewnik pospolity
- wyżlin większy
- tytoń, groch – pierwsze obiekty badań genetycznych
- ryż siewny Oryza sativa
Bibliografia
- Organizmy modelowe. W: R.M.Twyman: Biologia rozwoju. Krótkie wykłady. Przekład zbiorowy pod redakcją Jerzego Klaga. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003. ISBN 83-01-14021-6.
- Anna Sadakierska-Chudy, Grażyna Dąbrowska, Anna Goc: Genetyka ogólna – skrypt do ćwiczeń dla studentów biologii. Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń 2004.
Media użyte na tej stronie
Drosophila melanogaster - side (aka).jpg
Autor:
To zdjęcie pokazuje muszkę owocówkę (Drosophila melanogaster) o rozmiarach 2.5 x 0.8 mm.
Autor:
André Karwath aka Aka
, Licencja: CC BY-SA 2.5To zdjęcie pokazuje muszkę owocówkę (Drosophila melanogaster) o rozmiarach 2.5 x 0.8 mm.
Arabidopsis thaliana.jpg
Autor: Original uploader wasBrona at en.wikipedia. User:Roepers at nl.wikipedia,
Licencja: CC-BY-SA-3.0
Autor: Original uploader was
Arabidopsis thaliana Image from nl:Afbeelding:Zandraket.jpg.
en:nl:Afbeelding:Zandraket.jpg no way
Caenorhabditis elegans.jpg
Caenorhabditis elegans
Caenorhabditis elegans
E coli at 10000x, original.jpg
Low-temperature electron micrograph of a cluster of E. coli bacteria, magnified 10,000 times. Each individual bacterium is oblong shaped.
Low-temperature electron micrograph of a cluster of E. coli bacteria, magnified 10,000 times. Each individual bacterium is oblong shaped.
TMV virus under magnification.jpg
TMV Virus
Author: T. Moravec
Source: en:user:Xmort
Virus particles were purified by PEG/NaCl precipitation and sucrose cushion ultracentrifugation. Virus was then resuspended in 20 mM PO4 buffer, pH=7.2 to final concentration 10mg/ml. Formvar coated grids were floated on drops containing virus for 30 minutes, 3 times washed in deionised water and then stained with 2% PTA for 5 minutes.