Organon
Organon (gr. Όργανον oznacza instrument, narzędzie, organ) – zbiór pism logicznych Arystotelesa. W Corpus Aristotelicum zajmuje strony od 1a do 184a.
Nazwa Organon oznacza narzędzie. Zdaniem Arystotelesa logika jest jedynie narzędziem poznania, stanowiącym oparcie dla umysłu w jego badaniach i nie stanowi nauki[1].
W skład Organonu wchodzą następujące pisma:
- Kategorie;
- O interpretacji;
- O dowodach sofistycznych;
- Analityki pierwsze;
- Analityki wtóre;
- Topiki.
W Kategoriach Arystoteles przedstawił rodzaje bytu. Podzielił go na 10 kategorii, które określają znaczenie, rodzaje bytu oraz sposoby bycia, a są to: substancja, ilość, jakość, stosunek, miejsce, czas, sytuacja, posiadanie, działanie i popęd[1].
Analityki pierwsze i wtóre zawierają zasady i prawidłowości poznania. Arystoteles zaliczył do nich: wykład prawideł, teorię sylogizmu, definicję dedukcji i indukcję. Uznał również, że naukę stanowi poznanie przyczyn, które opiera się na zasadach lub aksjomatach, co powoduje, iż następuje zwrot do pierwotnych zasad, które są niedowodliwe[1].
Topiki zawierają treści na temat teorii loci i nowego statusu dialektyki. Arystoteles poszerzył zasady myśli dialektycznej wywodzącej się z prawdopodobnych przesłanek. Dialektyka stanowi dla niego metodę badań filozoficznych polegającą na klasyfikowaniu i rozpatrywaniu opinii filozoficznych dotyczących wybranego tematu[1].
O dowodach sofistycznych - autor opisuje tutaj sofizmaty i odróżnia je od innych rodzajów argumentów: dydaktycznych, dialektycznych i testujących.
Przypisy
Bibliografia
- Arystoteles, Dzieła wszystkie. T. 1, PWN, Warszawa, 2003, ISBN 83-01-14049-6 (zawiera dzieła: Kategorie, Hermeneutyka, Analityki pierwsze, Analityki wtóre, Topiki, O dowodach sofistycznych).