Oriflamme
Oriflamme (łac. aurea flamma – „złoty płomień”) – nazwa bojowego proporca królów Francji.
Pierwotnie był to kościelny proporzec opactwa Saint Denis. Ze względu na szczególną rolę św. Dionizego jako patrona Francji i znaczenie symboliczne samego opactwa od XII wieku przyjęty przez królów Francji jako bojowy proporzec. Pierwszy raz Oriflamme jako bojowego proporca użył Ludwik VI w 1121 roku w wojnie z cesarzem Henrykiem V. Niektórzy autorzy uważają jednak, że był to ten sam proporzec co gonfanon Karola Wielkiego, znany jako Montjoie.
Oriflamme był związany z królami z dynastii Kapetyngów, ostatni raz był użyty w bitwie pod Azincourt w 1415 roku, podczas której niosący go chorąży poległ, a sam proporzec zaginął.
Najstarsza forma tego proporca znana jest z opisów i ikonografii m.in. z miniatury w Kronice Froissarta przedstawiającej bitwę pod Crécy. Był to długi, wąski, jedwabny proporzec barwy jaskrawoczerwonej, o dwóch trójkątnych ogonach ozdobionych złotymi gwiazdami, ozdobiony tej samej barwy napisem S.DENIS. Późniejszą, najbardziej znaną formą Oriflamme jest proporzec o trzech, trójkątnych ogonach, również barwy jaskrawoczerwonej, z wąskim zielonym obramowaniem, ozdobiony w centrum płatu złotym słońcem i na ogonach złotymi płomieniami.
Proporzec przechowywany był w opactwie Saint Denis, skąd zabierali go władcy Francji wyruszający na wojnę. Symboliczne podniesienie Oriflamme oznaczało początek wojny. W czasie bitwy proporzec niesiony był przed królem, jako symbol opieki św. Dionizego nad wojskami francuskimi. Niesienie w bitwie tego proporca było wielkim zaszczytem, wiążącym się też z niemałym niebezpieczeństwem, dlatego chorążymi Oriflamme byli zazwyczaj sławni rycerze, zwykle powierzano tę funkcję marszałkom i konetablom Francji.
Z postacią patrona Francji, św. Dionizego, związane jest również zawołanie bojowe rycerstwa francuskiego Montjoie Saint Denis (fr., „Góra chwały św. Dionizego”).
Sławni chorążowie Oriflamme
- Geoffroi de Charny – XIV-wieczny rycerz, autor wielu dzieł o sztuce rycerskiej, poległy pod Poitiers w obronie proporca.
- Arnoul d'Audrehem – XIV-wieczny marszałek Francji.
Zobacz też
- Montjoie
- chorągiew (weksylologia)
Linki zewnętrzne
- Historia Oriflamme (ang.)
- Historia Oriflamme (ang.)
Media użyte na tej stronie
Autor: Tomasz Steifer, Gdańsk, Licencja: CC BY 2.5
oriflamme
- From the time of Louis VI (1108-37) the banner of St. Martin was replaced as ensign of war by the oriflamme of the Abbey of St. Denis, which floated about the tomb of St. Denis and was said to have been given to the abbey by Dagobert. It is supposed without any certainty that this was a piece of fiery red silk of sendal the field of which was covered with flames and stars of gold. The standard-bearer carried it either at the end of a staff or suspended from his neck. Until the twelfth century the standard-bearer was the Comte de Vexin, who, as "vowed" to St. Denis, was the temporal defender of the abbey. ... The descriptions of the oriflamme which have reached us in Guillaume le Breton (thirteenth century), in the "Chronicle of Flanders" (fourteenth century), in the "Registra Delphinalia" (1456), and in the inventory of the treasury of St. Denis (1536), show that to the primitive oriflamme there succeeded in the course of centuries newer oriflammes which little resembled one another. At the battle of Poitiers (1356) and Agincourt (1415) the oriflamme fell into the hands of the English; it would seem that after the Hundred Years' War it was no longer borne on the battlefield. (Catholic Encyclopedia)