Ornitochoria

Bez koralowy ma widoczne z daleka owoce
Kwiczoł zjada wiele owoców rozsiewając ich nasiona
Pożywne owoce głogu utrzymują się całą zimę na roślinie

Ornitochoria (ptakosiewność) – rozsiewanie diaspor przez ptaki. Ornitochoria jest jednym z rodzajów zoochorii, czyli zwierzęcosiewności[1]. Rozprzestrzenianie przez ptaki ma najczęściej formę endozoochorii, możliwe jest także ektozoochoria (epizoochoria) i synzoochoria[2].

Przejście przez przewód pokarmowy ułatwia kiełkowanie wielu gatunków roślin. Nasiona takie są specjalnie przystosowane do warunków panujących wewnątrz przewodu pokarmowego, nie ulegają strawieniu lecz jedynie skaryfikacji, co zapewnia szybsze kiełkowanie[1]. Diaspory rozprzestrzeniane wewnątrz organizmu ptaka charakteryzują się zwykle atrakcyjnym wyglądem, zapachem i smakiem. Nie odpadają także od rośliny, lecz pozostają na niej do czasu zjedzenia przez ptaka. Elementem wabiącym ptaki może być kontrastująca z otoczeniem osnówka, owoc albo owocostan. Diaspory opuszczają przewód pokarmowy ptaka średnio po 0,5 godziny. W tym czasie mogą zostać przemieszczone na znaczną odległość[2]. Przeniesienie nasion zwiększa również prawdopodobieństwo przeżycia diaspory i siewki. W pobliżu rośliny matecznej mogą występować liczne patogeny oraz gryzonie zjadające nasiona[1].

Wiele gatunków ptaków preferuje diaspory konkretnych gatunków roślin. Rudzik żywi się diasporami trzmieliny, szpak głównie owocami wiśni, kos owocami bzu czarnego a kwiczoł szyszkojagodami jałowca[2].

Ptaki takie jak dzięcioły, sójka, kowalik, zięba rozsiewają diaspory dębu, buka, leszczyny, limby i innych roślin gubiąc je podczas przemieszczania. Diaspory takie stanowią pokarm ptaków, jednak przypadkowe upuszczenie lub ukrycie jest skuteczną metodą rozprzestrzeniania wymienionych roślin[2].

Czasami ptaki są tylko biernymi roznosicielami diaspor. Ektozoochoria ma miejsce, gdy diaspory przyklejają się do mokrego ciała ptaka. Diaspory przenoszone w ten sposób posiadają często wyspecjalizowane struktury[2] lub lepkie śluzy (np. nasiona czermieni błotnej)[3] umożliwiające przyczepienie się do zwierzęcia.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c Przemysław Kurek, Łukasz Piechnik. Przypadki rozsiewania mahonii (Mahonia aquifolium L. × M. repens (Lindl.) G. Don) przez ptaki w zbiorowiskach leśnych. „Rocznik polskiego towarzystwa dendrologicznego”. 57, s. 103-106, 2009. 
  2. ↑ a b c d e Podbielkowski Zbigniew, Podbielkowska Maria: Przystosowania roślin do środowiska. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1992, s. 510-521. ISBN 83-02-04299-4.
  3. ↑ Zbigniew Podbielkowski, Henryk Tomaszewicz: Zarys hydrobotaniki. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982, s. 252-253. ISBN 83-01-00566-1.

Media użyte na tej stronie

Sambucus racemosa a1.jpg
Autor: Opioła Jerzy, Licencja: CC BY 2.5
Sambucus racemosa (pl. bez koralowy)
Crataegus pinnatifida fruit, Yongin.jpg

짧은설명

Fruit of Crataegus pinnatifida. Taken in Gyeonggi Provincial Museum, Yongin, in November 2005.
Turdus pilaris III.jpg
Autor: Soebe, Licencja: CC-BY-SA-3.0
A photo of a fieldfare (Turdus pilaris). Taken by Soebe in nothern Germany and released under GNU FDL.