Ornontowice

Artykuł

50°11′4″N 18°45′53″E

- błąd

39 m

WD

50°10'59.9"N, 18°46'0.1"E

- błąd

14 m

Odległość

196 m

Ornontowice
wieś

Pałac Hegenscheidtów
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

mikołowski

Gmina

Ornontowice

Liczba ludności (2022)

6178[1]

Strefa numeracyjna

32

Kod pocztowy

43-178[2]

Tablice rejestracyjne

SMI

SIMC

0218437

Położenie na mapie gminy Ornontowice
Mapa konturowa gminy Ornontowice, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Ornontowice”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Ornontowice”
Położenie na mapie powiatu mikołowskiego
Mapa konturowa powiatu mikołowskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Ornontowice”
Ziemia50°11′04″N 18°45′53″E/50,184444 18,764722
Strona internetowa

Ornontowice (niem. Ornontowitz) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie mikołowskim, w gminie Ornontowice.

Miejscowość wzmiankowana na początku XIV wieku (prawdopodobnie 1305) jako Renoltowitz, 30 lat później istniała tu parafia. W 1634 założono warzelnię soli wielickiej, a w 1680 szkołę. Pierwsza kopalnia węgla kamiennego w Ornontowicach powstała w 1798 pod nazwą Leopold. W lutym 1811 roku wybuchł tu bunt chłopski przeciwko utrzymywaniu pańszczyzny w wyniku którego splądrowano dwór[3]. Wiek XIX, to dalsze uprzemysłowienie miejscowości. Powstaje wielki piec (1860) oraz filia gliwickiej Fabryki Drutów, Łańcuchów i Gwoździ Hegenscheidta (1884, w przysiółku Kolonia Graniczna). W 1888 doprowadzono linię kolejową na potrzeby miejscowego przemysłu.

W okresie dwudziestolecia międzywojennego Ornontowice znalazły się w województwie śląskim, w powiecie pszczyńskim. Po II wojnie światowej miejscowość znalazła się w nowym powiecie tyskim, a od 1960 w rybnickim. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego. Od 1991 roku Ornontowice stanowią samodzielną gminę, a 1 stycznia 1999 r. weszły w skład nowo powstałego powiatu mikołowskiego.

W Ornontowicach działa Kopalnia Węgla Kamiennego Budryk.

Pałac w Ornontowicach

Według Narodowego Instytutu Dziedzictwa, w miejscowości znajduje się jeden obiekt zabytkowy[4] – park i Pałac Hegenscheidtów. Obiekt pochodzi z końca XIX w. i został zbudowany dla rodu Hegenscheidtów – ówczesnych właścicieli Ornontowic. Eklektyczny pałac z cechami stylu neorenesansu północnego, swój obecny kształt zawdzięcza ostatnim właścicielom dóbr: Ottonowi i jego synowi Klausowi Hegenscheidt, którzy dokonali jego gruntownej przebudowy i rozbudowy z końcem XIX w. Dwupiętrowy pałac z wieżą usytuowany jest w zabytkowym parku. Jest to budynek murowany, otynkowany na wysokim cokole z dachem wielospadowym krytym dachówką ceramiczną. Charakterystycznym elementem elewacji południowej jest taras z podcieniami arkadowymi, inne ciekawe elementy architektoniczne to trójkątne szczyty, uskokowe gzymsy, liczne pilastry międzyokienne oraz półokrągły portal. Wewnątrz zachowane są oryginalne piece i boazerie, jak i okrągła sala balowa. Nieużytkowany, stanowiący własność prywatną.

Obiekty

Sport

  • Gwarek Ornontowice
  • SKS

Sąsiednie gminy

Czerwionka-Leszczyny, Gierałtowice, Mikołów, Orzesze

Przypisy

  1. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych, Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07].
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 887 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. Dariusz Zalega, Zmowa Tworkowska, „Le Monde Diplomatique” 1/119/2016.
  4. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Ornontowice kościół Michała Archanioła DSC 5827.jpg
(c) Tomasz Górny (Nemo5576), CC BY-SA 4.0
Ornontowice. Kościół Michała Archanioła.
Ornontowice klub sportowy.JPG
Autor: Beemwej, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ornontowice, klub sportowy GKS "Gwarek".
Budryk III und I.jpg
Autor: Klaumich49, Licencja: CC BY-SA 4.0
Schächte III und I des Bergwerks Budryk
Ornontowice Zwycięstwa DSC 5817.jpg
(c) Tomasz Górny (Nemo5576), CC BY-SA 4.0
Ornontowice. Ulica Zwycięstwa.
Mikołów County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Mikołów County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.26 N
  • S: 50.04 N
  • W: 18.70 E
  • E: 18.97 E
Kolonia Marzankowice -budynki przy ul. Akacjowej - panoramio.jpg
(c) geo573, CC BY 3.0
kolonia Marzankowice -budynki przy ul. Akacjowej