Orogeneza kaledońska

Orogeneza kaledońska ruchy górotwórcze trwające od późnego kambru po wczesny dewon. Największe nasilenie w Ameryce Północnej osiągnęły u schyłku ordowiku i na początku syluru (faza takońska), a w Europie na przełomie kambru i ordowiku oraz pod koniec syluru. W wyniku fałdowania kaledońskiego powstały góry zwane kaledonidami.

Fazy orogeniczne:


Powstały wówczas:

Nazwa orogenezy pochodzi od słowa Caledonia, oznaczającego po łacinie Szkocję.

Według teorii tektoniki płyt orogen kaledoński powstał w wyniku zamknięcia hipotetycznego oceanu Iapetus. W sylurze doszło do kolizji kontynentu Baltiki z Laurencją i Avalonią w wyniku czego powstał superkontynent Laurosja (Eurameryka), wchodzący obecnie w skład Ameryki Północnej, Europy i Grenlandii.

Na terenie dzisiejszej Polski podczas orogenezy kaledońskiej dość intensywne ruchy działały na terenie dzisiejszych Gór Świętokrzyskich, gdzie doszło do częściowych fałdowań i wypiętrzania niektórych rejonów. W znacznie mniejszym stopniu ruchy kaledońskie wpłynęły na warunki sedymentacji w obszarze dzisiejszych Sudetów, choć również tu obserwuje się zmiany facjalne, bardzo ograniczony przestrzennie metamorfizm i fałdowania związane z niewielkimi ruchami tektonicznymi. Obszary dzisiejszych Gór Świętokrzyskich, a zwłaszcza Sudetów zostały geologicznie ukształtowane przede wszystkim w wyniku działania orogenezy hercyńskiej.