Oryks południowy

Oryks południowy
	Oryx gazella
	(Linnaeus, 1758)
	© Hans Hillewaert, CC BY-SA 4.0
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	parzystokopytne
Rodzina	wołowate
Podrodzina	antylopowce
Rodzaj	oryks
Gatunek	oryks południowy
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	(c) The author of the work; and the IUCN Red List spatial data, CC BY-SA 4.0; Oryks południowy - zasięg.

Oryks południowy^[4] (Oryx gazella) – gatunek ssaków z rodziny wołowatych.

Występowanie

Oryks południowy, samiec w Parku Narodowym Etosza, Namibia

Suche tereny trawiaste i pustynne południowo-zachodniej Afryki. Głównie Afryka Południowa (RPA, Namibia, Botswana, Angola, Zimbabwe, Tanzania, Uganda) oraz mniej licznie na wschodzie kontynentu (Etiopia, Sudan, Somalia)^[5]. Obecnie gatunek można odnaleźć również na terenie USA (Nowy Meksyk), dokąd został sztucznie wprowadzony^[6]. Oryksy południowe żyją w stadach liczących 30-40 osobników, obowiązuje hierarchia. O. gazella zamieszkuje stepy, sawanny, półpustynie i pustynie^[7]; preferuje kamieniste równiny (ze stałym dostępem do wody), ale równie dobrze radzi sobie na terenach górzystych (zarejestrowane na wysokości 900 m n.p.m.) z sezonowym dostępem do wody^[8]. Częściej wybiera otwarte, niezarośnięte przestrzenie niż te z bujną roślinnością^[8].

Wielkość

Masa ciała: 180–225 kg.
Długość ciała: 1,8–2,35 m.
Długość ogona: 80–90 cm.
Wysokość w kłębie: 1,2–1,4 m.

Wygląd

Barwa płowa z białą stroną brzuszną. Głowa czarno-biała. Czarne pasy biegnące od gardła, przez boki, do górnej części kończyn tylnych. Ogon barwy czarnej. Rogi występują u obu płci, proste lub lekko wygięte, dorastają do 120–150 cm długości.

Pożywienie

Żywi się roślinami głównie trawą, ziołami, soczystymi korzeniami, owocami, pąkami drzew i krzewów. Może obejść się bez wody przez kilka dni. Jest ekspertem w znajdowaniu wody, często kopie w wysuszonym korycie rzeki, by uzyskać dostęp do wody zgromadzonej pod ziemią.

Rozmnażanie

Po ciąży, która trwa 240 dni rodzi się jedno młode.

Znaczenie dla gospodarki

O. gazella stanowi ważny element w gospodarce krajów Afryki Południowej. Dla celów ekonomicznych hodowany na farmach, ranczach – rekreacja oraz przemysł spożywczy. Ceniony jako trofeum łowieckie^[9]. Mieszkańcy plemion wykorzystują grubą skórę i rogi oryksów do produkcji tradycyjnej broni^[10] Zwierzęta te bywają atrakcją ogrodów zoologicznych^[5].

Przypisy

↑ Oryx gazella, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ Oryx gazella, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
↑ IUCN (International Union for Conservation of Nature) 2008. Oryx gazella. In: IUCN 2015. The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2015.2. http://www.iucnredlist.org. Downloaded on 14 July 2015.
↑ Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, 2015, s. 297. ISBN 978-83-88147-15-9.
↑ ^a ^b McDade M.C., 2003. Bovids II Hartebeests, wildebeests, gemsboks, oryx, and reedbucks (Hippotraginae). W red. Hutchins M., Kleiman D.G., Geist V. i McDade M.C. Grzimek’s Animal Life Encyclopedia, 2nd edition. MI: Gale Group., 16:27-42.
↑ Komosińska H. i Podsiadło E., 2002. Ssaki kopytne. Przewodnik. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa, 236, 237.
↑ Komosińska H. i Podsiadło E., 2002. Ssaki kopytne. Przewodnik. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa, 236-237.
↑ ^a ^b Sanders S., 2005. Oryx gazella. Animal Diversity Web. http://animaldiversity.ummz.umich.edu/site/accounts/information/Oryx_gazella.html
↑ IUCN SSC Antelope Specialist Group, Oryx gazella, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2021-02-13] (ang.).
↑ Sanders S., 2005. Oryx gazella. Animal Diversity Web.

[itis-1] Oryx gazella, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[iucn-2] Oryx gazella, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).

[IUCN_map-3] IUCN (International Union for Conservation of Nature) 2008. Oryx gazella. In: IUCN 2015. The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2015.2. http://www.iucnredlist.org. Downloaded on 14 July 2015.

[miiz-4] Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, 2015, s. 297. ISBN 978-83-88147-15-9.

[:0-5] McDade M.C., 2003. Bovids II Hartebeests, wildebeests, gemsboks, oryx, and reedbucks (Hippotraginae). W red. Hutchins M., Kleiman D.G., Geist V. i McDade M.C. Grzimek’s Animal Life Encyclopedia, 2nd edition. MI: Gale Group., 16:27-42.

[6] Komosińska H. i Podsiadło E., 2002. Ssaki kopytne. Przewodnik. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa, 236, 237.

[7] Komosińska H. i Podsiadło E., 2002. Ssaki kopytne. Przewodnik. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa, 236-237.

[:1-8] Sanders S., 2005. Oryx gazella. Animal Diversity Web. http://animaldiversity.ummz.umich.edu/site/accounts/information/Oryx_gazella.html

[9] IUCN SSC Antelope Specialist Group, Oryx gazella, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2021-02-13] (ang.).

[10] Sanders S., 2005. Oryx gazella. Animal Diversity Web.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne