Orzeł (miasto)

Orzeł
Opëл
Flaga
HerbFlaga
Państwo

 Rosja

Obwód

 orłowski

Data założenia

1566

Mer

Jurij Parahin[1]

Powierzchnia

121,21[2] km²

Populacja (2020)
• liczba ludności
• gęstość


308 838[3]
2548,17 os./km²

Nr kierunkowy

+7 (4862)

Kod pocztowy

302000-302040

Tablice rejestracyjne

57

Podział miasta

4 dzielnice

Położenie na mapie obwodu orłowskiego
Mapa konturowa obwodu orłowskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Orzeł”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Orzeł”
Ziemia52°58′N 36°04′E/52,966667 36,066667
Strona internetowa
Portal Rosja

Orzeł (ros. Орёл, Orioł) – miasto w zachodniej części Rosji, nad Oką (dopływ Wołgi), stolica obwodu orłowskiego.

Historia

Miasto założono prawdopodobnie w XII w. jako twierdzę na ziemiach księstwa czernihowskiego. Brak jest dokumentów potwierdzających to wydarzenie, ale na taką datę wskazują wykopaliska archeologiczne.

Od początku XV w. miasto należało do Wielkiego Księstwa Litewskiego, na początku XVI wieku przeszło we władanie Wielkiego Księstwa Moskiewskiego.

W 1566 roku w mieście powstała twierdza.

W 1611 i 1615 roku miasto zostało zdobyte i zniszczone przez wojska polskie.

Na początku XVIII w. w Orle powstały pierwsze w Rosji manufaktury. Od 1778 roku Orzeł był stolicą namiestnictwa, a od 1796 roku guberni orłowskiej carskiej Rosji.

Więzienie Orzeł (ok. 1920)

W więzieniu w Orle od sierpnia 1914 roku przebywało wielu więźniów politycznych, np. Aleksander Prystor, Tadeusz Wieniawa-Długoszowski, Feliks Dzierżyński, którzy protestowali przeciwko warunkom uwięzienia. W czasach sowieckich w Orle przetrzymywano więźniów politycznych, z których ok. 160 rozstrzelano 11 września 1941 roku.

Od 3 października 1941 do 5 sierpnia 1943 roku miasto było okupowane przez Niemców. W czasie okupacji oraz dwukrotnych ciężkich walk związanych z jego zajmowaniem Orzeł został w dużej mierze zniszczony.

14 października 2016 roku w Orle odsłonięto, przy sprzeciwie części ludności, pierwszy w Rosji pomnik cara Iwana Groźnego[4].

Panorama Orła

Ludność

Orzeł liczy 311 625 mieszkańców (2019)[5], co stanowi ok. 42 proc. ludności całego obwodu. Populacja miasta w ostatnich latach zmniejsza się w wyniku emigracji ludności do większych miast Rosji oraz niskiego przyrostu naturalnego. W 2010 roku miasto zamieszkiwało 317 747 osób.

Ludność stanowią w zdecydowanej większości Rosjanie. W mieście mieszkają również Ukraińcy, przedstawiciele ludów Kaukazu i Azji Środkowej oraz studenci Orłowskiego Uniwersytetu Państwowego z krajów Afryki i Azji.

W 1897 roku miasto zamieszkiwało 69 735 osób, w tym najliczniej Rosjanie, Żydzi i Polacy[6].

Gospodarka

W Orle znajdują się zakłady przemysłu metalurgicznego, elektromaszynowego, lekkiego, spożywczego, włókienniczego, chemicznego i budowlanego, a także inne przedsiębiorstwa, m.in. fabryka ceramiki.

Kultura i nauka

Miasto jest ważnym centrum kulturalno-oświatowym. Znajdują się w nim wyższe uczelnie (m.in. pedagogiczna), a także kina, 4 teatry i filharmonia oraz muzea m.in. urodzonego w Orle rosyjskiego pisarza Iwana S. Turgieniewa, z 5 filiami, a także muzeum krajoznawcze i sztuki.

Religia

Większość mieszkańców wyznaje prawosławie, jest także spora liczba niewierzących, pozostała po okresie przymusowej ateizacji za czasów Związku Radzieckiego. W mieście istnieje parafia rzymskokatolicka Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny (ros. Непорочного Зачатия Пресвятой Девы Марии); od 2000 roku proboszczem parafii jest ks. Zbigniew Król[7].

Zabytki

Zabytki architektury
  • klasycystyczne cerkwie (z XVIII w.)
  • dawny magistrat, obecnie siedziba teatru (z końca XVIII w., odb. 1946–1949)
  • sukiennice (XIX w.)
  • główny budynek carskiego więzienia (1840)
  • gmach banku (koniec XIX w.)
  • dawna synagoga (początek XX w.)
  • cerkiew Trójcy Świętej (XIX w.)
  • gmach administracji obwodowej (1956–1961)
  • gmach biblioteki (1958)
  • kamienice i domy, także drewniane (XIX, XX w.)
Galeria

Transport

Dworzec kolejowy Orzeł

Komunikacyjnie Orzeł jest dobrze połączony z innymi miastami Rosji. Miasto ma liczne drogi i linie kolejowe, dworzec kolejowy Orzeł i autobusowy. W mieście działa sieć autobusowa, trolejbusowa i tramwajowa.

Administracja

Administracyjnie Orzeł stanowi miasto wydzielone na terenie obwodu orłowskiego i nie wchodzi w skład żadnego rejonu, aczkolwiek jest ośrodkiem administracyjnym znajdującego się wokół miasta rejonu orłowskiego.

Jednostki wojskowe

W mieście stacjonują dwie jednostki wojskowe:

  • 499 Szkolny Pułk Łączności Wojsk Wewnętrznych, jednostka wojskowa nr 7527, Orzeł, piereułok Solanyj 1;
  • 336 Pułk Radiotechniczny, jednostka wojskowa nr в/ч 03013, Orzeł, ulica Komsomolska 28[8].

Urodzeni w Orle

Miasta partnerskie

Źródło: [9]

Zobacz też

Przypisy

  1. Депутаты горсовета избрали новым мэром Орла Юрия Парахина [dostęp 2021-04-17] (ros.).
  2. Орловская область в цифрах 2011-2016. Краткий статистический сборник. Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Орловской области (Орелстат), 2017-06-09. [dostęp 2017-11-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-17)]. (ros.).
  3. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года [dostęp 2021-04-17] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-22] (ros.).
  4. В Орле открыли памятник Ивану Грозному, „BBC Русская служба”, 14 października 2016 [dostęp 2016-10-21] (ros.).
  5. Z oficjalnej strony Federalnej Służby Statystyki Państwowej (ros.)
  6. Demoscope Weekly – Annex. Statistical indicators reference, www.demoscope.ru [dostęp 2019-07-25].
  7. Ze strony rzymskokatolickiej archidiecezji moskiewskiej(ros.)
  8. Орел и Орловская область.Список воинских частей. [w:] Войсковые Части России [on-line]. 2013. [dostęp 2020-12-04]. (ros.).
  9. Партнёрские связи (ros.)
  10. Белорусский Жодино и Орел стали городами-побратимами(ros.)

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Russia edcp location map.svg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Russia.

EquiDistantConicProjection : Central parallel :

* N: 54.0° N

Central meridian :

* E: 100.0° E

Standard parallels:

* 1: 49.0° N
* 2: 59.0° N

Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.

View of Oryol city.JPG
View of Oryol city from Ferris wheel / Вид города Орла с колеса обозрения
Здание центрального банка.jpg
Autor: Evgesha777, Licencja: CC BY-SA 4.0
To fotografia pomnika kulturowego dziedzictwa w Rosji; numer:
Orlovskaya oblast position.svg
Autor: СафроновАВ, Licencja: CC BY-SA 3.0
Позиционная карта Орловской области
Торговые ряды (Гостиный двор), 16.04.2012 - panoramio.jpg
(c) Vadim Zhivotovsky, CC BY 3.0
To fotografia pomnika kulturowego dziedzictwa w Rosji; numer:
201309101625 IMAG1639.jpg
Autor: Владимир Бруман, Licencja: CC BY-SA 3.0
To fotografia pomnika kulturowego dziedzictwa w Rosji; numer:
Orel Tsentral-Prison in old.jpg
Orel city. Pic. of old russian prison "Orlovskij Tsenral".
Собор Михаила Архангела.JPG
Autor: А.Кудрявцева, Licencja: CC BY-SA 3.0
To fotografia pomnika kulturowego dziedzictwa w Rosji; numer:
Flag of Oryol Oblast.svg
Flag of Oryol Oblast.
Орел1.jpg
Autor: Krasov vadim, Licencja: CC BY-SA 4.0
To fotografia pomnika kulturowego dziedzictwa w Rosji; numer:
Flag of Oryol.svg
Flag of the city of Oryol
Церковь Богоявления 2016.jpg
Autor: Владимир Бруман, Licencja: CC BY-SA 4.0
To fotografia pomnika kulturowego dziedzictwa w Rosji; numer: