Orzeł australijski

Orzeł australijski
Aquila audax[1]
(Latham, 1801)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

szponiaste

Rodzina

jastrzębiowate

Podrodzina

jastrzębie

Plemię

Accipitrini

Rodzaj

Aquila

Gatunek

orzeł australijski

Synonimy
  • Vultur audax Latham, 1801[2]
Podgatunki
  • A. a. audax (Latham, 1801)
  • A. a. fleayi Condon & Amadon, 1954
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
Status iucn3.1 LC pl.svg
Zasięg występowania
Mapa występowania

Orzeł australijski[4] (Aquila audax) – gatunek dużego ptaka z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae). Jest największym ptakiem drapieżnym w Australii i najliczniejszym z dużych gatunków orłów.

Systematyka

Wyróżniono dwa podgatunki A. audax[5][2]:

Morfologia

Wygląd zewnętrzny: Ptak ma długie, dosyć szerokie skrzydła, upierzone golenie, staw skokowy i część skoku na nogach oraz ogon i charakterystyczne skrzydła o klinowatym zakończeniu. Ze względu na dużą rozpiętość skrzydeł ten gatunek jest jednym z największych w rzędzie szponiastych. Upierzenie dorosłego orła australijskiego jest głównie ciemnobrązowe lub czarne z czerwonawo-brązowymi plamami na spodniej stronie skrzydeł, łopatkach, karku i poniżej karku[6].

Rozmiary: Długość ciała – od 0,9 do 1,15 m. Rozpiętość skrzydeł – od 1,8 do 2,5 m.

Masa ciała: Średnio od 3,2 do 4,2 kg. Czasami nawet 5,5 kg.

Występowanie

Środowisko: Zamieszkują prawie wszystkie środowiska, choć skłaniają się raczej do lasów. Otwierają kolonie w południowej i wschodniej Australii.

Zasięg występowania: Orły australijskie są spotykane w Australii, włączając w to Tasmanię, oraz w południowej części Nowej Gwinei.

Pożywienie

Zwykle pożywieniem dla orła są króliki i potrącone przez pojazdy owce. Polowanie czasami odbywa się w grupach – wtedy ofiarą orłów mogą paść zwierzęta nawet wielkości kangura rudego.

Rozród

Jajo

W czasie pory lęgowej orły wykonują powietrzne akrobacje. Często toczą również ze sobą walki o terytorium.

Gniazdo: Gniazdo to wielka platforma zbudowana z patyków i wyłożona zielonymi liśćmi, zwykle umieszczona na dużym drzewie (najczęściej eukaliptusie) na wysokości 2–73 m nad ziemią. Gniazda są również budowane na klifach, wśród skał, a nawet na ziemi w miejscach trudno dostępnych dla ludzi. Gniazda są ponownie wykorzystywane w kolejnych latach, uzupełniane są jedynie o dodatkowy materiał budulcowy[7].

Jaja: W zniesieniu 1–4 jaj, zwykle 2[7].

Wysiadywanie: Okres wysiadywania trwa 42–44 dni. Wysiadują oboje rodzice, ale głównie samica[7].

Wychowanie piskląt: Pisklętami opiekują się oboje rodzice, głównie jednak samica. Młode opuszczają gniazdo po 79–90 dniach od wyklucia. Są jednak nadal zależne od rodziców przez co najmniej 4 miesiące[7].

Status

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje orła australijskiego za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Trend liczebności populacji uznaje się za wzrostowy[3].

Przypisy

  1. Aquila audax, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. a b Wedge-tailed Eagle (Aquila audax). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-17)]. (ang.).
  3. a b Aquila audax, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  4. Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Accipitrini Vigors, 1824 (Wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-09].
  5. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hoatzin, New World vultures, Secretarybird, raptors. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-09]. (ang.).
  6. Jones, M.: Aquila audax. [w:] Animal Diversity Web [on-line]. 2006. [dostęp 2020-11-09]. (ang.).
  7. a b c d Species account: Wedge-tailed Eagle Aquila audax. [w:] Global Raptor Information Network [on-line]. The Peregrine Fund. [dostęp 2020-11-09]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 LC pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
EagleWedgetail2.jpg
Wedgetail eagles - found in Central Queensland, Australia
Aigle d'Australie MHNT.jpg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 4.0
Egg of Wedge-tailed Eagle. Collection of Jacques Perrin de Brichambaut.
Locality: Queensland, Australia.
AquilaAudaxIUCNver2019 1.png
Autor: SanoAK: Alexander Kürthy, Licencja: CC BY-SA 4.0
The distribution map of wedge-tailed eagle (Aquila audax) according to IUCN version 2019.1 ; key:
Legend: Extant, resident (#008000)