Orzeł iberyjski

Orzeł iberyjski
Aquila adalberti[1]
C. L. Brehm, 1861
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

szponiaste

Rodzina

jastrzębiowate

Podrodzina

jastrzębie

Plemię

Accipitrini

Rodzaj

Aquila

Gatunek

orzeł iberyjski

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
Status iucn3.1 VU pl.svg
Zasięg występowania
Mapa występowania

Orzeł iberyjski[3] (Aquila adalberti) – gatunek dużego ptaka z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae), zamieszkującego Półwysep Iberyjski. Narażony na wyginięcie.

Systematyka
Orzeł iberyjski był często uznawany za podgatunek orła cesarskiego (A. heliaca), z którym jest blisko spokrewniony[4]. Nie wyróżnia się podgatunków[4][5].
Zasięg występowania
Zamieszkuje głównie środkową, południową i zachodnią Hiszpanię[4]; niewielka, ale rosnąca populacja w Portugalii[2]. Niektóre osobniki przelatują przez Cieśninę Gibraltarską i zimują w Maroku[6].
Orzeł iberyjski lądujący na gałęzi
Morfologia
Duży, majestatyczny orzeł; w locie charakteryzuje się z pozoru dość długimi skrzydłami. Długość ciała: 75–85 cm; rozpiętość skrzydeł: 180–215 cm. Dorosłe ptaki wydają się jednolicie ciemne, ale przy dobrej widoczności zauważalne ciemnobrązowe upierzenie. Charakterystyczna jest biała plama na barkówkach i biały przedni brzeg skrzydeł, jasnożółty kark i potylica. Młode ptaki czerwonobrązowe, z ciemnymi lotkami i ciemnym ogonem; sterówki, lotki oraz duże pokrywy skrzydłowe z jasnymi końcami.
Jajo orła iberyjskiego
Środowisko
Występuje w luźnych zadrzewieniach, w okolicach pól uprawnych.
Rozród
Gniazdo to wielka konstrukcja z patyków, umieszczona na drzewie, rzadko na słupie energetycznym, nigdy na klifie. W zniesieniu 1–4 jaja, zwykle 2 lub 3. Wysiadywaniem zajmuje się niemal wyłącznie samica. Inkubacja rozpoczyna się od zniesienia pierwszego jaja i trwa 39–42 dni. Wśród piskląt silnie rozwinięty jest kainizm[6].
Pożywienie
W dużej części zasięgu podstawę jego diety stanowią króliki, na wilgotniejszych obszarach – ptaki do rozmiarów flaminga[6].
Status
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje orła iberyjskiego za gatunek narażony (VU – vulnerable). Ptak ten był bliski wymarcia – w latach 60. XX wieku żyło jedynie około 30 par. Dzięki podjętym działaniom ochronnym i wspomagającym oraz reintrodukcjom populacja zaczęła się systematycznie zwiększać. W 2016 roku liczebność populacji szacowano na około 970 dorosłych osobników (czyli 485 par lęgowych). Trend liczebności populacji nadal jest wzrostowy[2].

Przypisy

  1. Aquila adalberti, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. a b c Aquila adalberti, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  3. Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Accipitrini Vigors, 1824 (Wersja: 2019-03-24). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-09].
  4. a b c Spanish Imperial Eagle (Aquila adalberti) (ang.). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-17)].
  5. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hoatzin, New World vultures, Secretarybird, raptors (ang.). IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-09].
  6. a b c Species account: Spanish Imperial Eagle Aquila adalberti (ang.). W: Global Raptor Information Network [on-line]. The Peregrine Fund. [dostęp 2020-11-09].

Bibliografia

  • Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2000. ISBN 83-7073-059-0.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Aquila adalberti distr.PNG
Autor: Erfil, Licencja: CC BY-SA 3.0
Map of distribution of the Spanish Imperial Eagle (Aquila adalberti) based on: Mullarney,K.; Svensson, L.; Zetterström, D; y Grant, P.J. (2003) "Guía de Campo de las Aves de España y de Europa" Editorial Omega. ISBN 84-282-1218-X.
Status iucn3.1 VU pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Aquila adalberti MHNT.ZOO.2010.11.93.5.jpg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 4.0
Eggs of Spanish imperial eagle collection of Jacques Perrin de Brichambaut.
Aguila Imperial Entrando Al Posadero (125891767).jpeg
Autor: , Licencja: CC BY 3.0
500px provided description: Tomada en su entorno natural con metodo de ocultamiento. [#espa?a ,#naturaleza ,#Andalucia ,#C?rdoba ,#Aves ,#Fauna ,#Alpasin ,#Aguila Imperial]
Aquila adalberti.jpg
Autor: Antonio Lucio Carrasco Gómez, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Aquila adalberti