Orzech szary

Orzech szary
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządróżopodobne
Rządbukowce
Rodzinaorzechowate
Rodzajorzech
Gatunekorzech szary
Nazwa systematyczna
Juglans cinerea L.
Syst. nat. ed. 10, 2:1273. 1759
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
Status iucn3.1 EN pl.svg
Zasięg występowania
Mapa zasięgu

Orzech szary (Juglans cinerea L.) – gatunek drzewa należący do rodziny orzechowatych. Występuje naturalnie we wschodniej części Ameryki Północnej – od Minnesoty aż do Georgii[4]. W Polsce uprawiany, czasami dziczeje i uważany jest za gatunek lokalnie zadomowiony (jako kenofit)[5].

Morfologia

Pokrój
Pokrój jest smukły. Dorasta do 24 m wysokości[4].
Kora: Kora ma popielatoszarą barwę. Jest podobna do kory orzecha włoskiego, lecz nieco ciemniejsza. Jest szorstka i głęboko spękana[4].
Pędy
Młode pędy są pokryte lepkim, długim kutnerem, który ma czerwoną barwę. Ściera się po upływie jednego roku[4].
Pąki: Mają różowo-białą barwę[4].
Liście
Liście osiągają do 70 cm długości. Są złożone z 11—17 listków. Listki są cienkie, szerokie i mają jasnozieloną barwę. Młode listki są owłosione z wierzchu, lecz później stają się nagie. Od spodu są szare i gruczołowato owłosione. Ogonek liściowy również jest pokryty lepkimi i czerwonymi włoskami. Liście wydzielają silny, słodki aromat[4].
Kwiaty
Kwiaty zebrane są w kwiatostany zwane kotkami[4].
Owoce
Owocami są pestkowce, zebrane w grona składające się z 3-5 sztuk. Egzokarp pokryty jest lepkimi włoskami. Łupina jest zwykle z obu stron zaostrzona. Są jadalne. Mają słodki i maślany smak[4].

Zastosowanie

Dawniej w Ameryce Północnej liście i kora orzecha szarego były wykorzystywane jako naturalny środek przeczyszczający[4].

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-08] (ang.).
  3. Juglans cinerea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  4. a b c d e f g h i Johnson O., More D.: Drzewa. Warszawa: Multico, 2009, s. 180. ISBN 978-83-7073-643-9.
  5. B. Tokarska-Guzik, Z. Dajdok, M. Zając, A. Zając, A. Urbisz, W. Danielewicz: Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. Warszawa: Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, 2012. ISBN 978-83-62940-34-9.

Media użyte na tej stronie

Juglans cinerea male.jpg
Autor: Steven Katovich, USDA Forest Service, Licencja: CC BY 3.0 us
Juglans cinerea, young leaves and male catkins
Butternut nut.jpg
Autor: Modal Jig, Licencja: CC BY-SA 3.0
Nut on a 20-year-old tree in Nova Scotia. Bare root stock from New Brunswick.
Status iucn3.1 EN pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Juglans cinerea 001.JPG
Autor: H. Zell, Licencja: CC BY-SA 3.0
Juglans cinerea, Juglandaceae, Butternut, White Walnut, habitus; Botanical Garden KIT, Karlsruhe, Germany. The inner, fresh bark of branches, trunk and roots collected in May or June is used in homeopathy as remedy: Juglans cinerea (Jug-c.)
Juglans cinerea 002.JPG
Autor: H. Zell, Licencja: CC BY-SA 3.0
Juglans cinerea, Juglandaceae, Butternut, White Walnut, leaves and bark; Botanical Garden KIT, Karlsruhe, Germany. The inner, fresh bark of branches, trunk and roots collected in May or June is used in homeopathy as remedy: Juglans cinerea (Jug-c.)