Orzyny

Artykuł

53°40′37″N 21°3′54″E

- błąd

38 m

WD

53°41'N, 21°5'E

- błąd

2276 m

Odległość

1480 m

Orzyny
wieś
Ilustracja
(c) Piotr Marynowski / Wikimedia Commons / CC-BY-SA-3.0

Dawne czworaki
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

szczycieński

Gmina

Dźwierzuty

Strefa numeracyjna

89

Kod pocztowy

12-120[1]

Tablice rejestracyjne

NSZ

SIMC

0473388

Położenie na mapie gminy Dźwierzuty
Mapa konturowa gminy Dźwierzuty, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Orzyny”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Orzyny”
Położenie na mapie powiatu szczycieńskiego
Mapa konturowa powiatu szczycieńskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Orzyny”
Ziemia53°40′37″N 21°03′54″E/53,676944 21,065000

Orzyny (niem. Erben, w jęz. pot. Orżyny) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Dźwierzuty, wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 600. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Obok miejscowości znajdują się jeziora Arwiny oraz Łęsk.

W miejscowości znajdują się m.in. sklepy spożywcze, sklep przemysłowy, nowoczesna centrala telefoniczna Orange Polska, Szkoła Podstawowa oraz Biblioteka.

Historia

Dawny duży majątek szlachecki, stanowiący część rozległych dóbr rycerskich Rańska. Do połowy XV w. wieś należała do rodziny Küchmeister von Sternberg. Na początku XVIII w. majątek został podzielony na kilka mniejszych, w tym wydzielono samodzielne dobra w Orzynach. W wieku XIX dobra ziemskie w Orzynach powiększone zostały o trzy folwarki. Na początku XX w. wśród właścicieli wymieniany jest m.in. baron von Paleske i hrabina von Mirbach z Sorkwit. W 1912 r. majątek liczący ponad 1000 ha nabył Fritz Wilke ze Słupska. W 1917 dobra ziemskie przeszły w posiadanie Rudolfa Wilke. W tym czasie wybudowany został pałac, położony nad brzegiem jeziora. W roku 1930 majątek został rozparcelowany, a w południowej części folwarku wybudowano kochówki.

Zabytki

  • Dwukondygnacyjny pałac, wzniesiony na początku XX w., z tarasem i ryzalitowym halle na osi.
  • Fragmenty dawnego parku dworskiego.
  • Wiejskie domy pochodzące z początków XX w.
  • Czworaki (obecnie sklep)
  • Szkoła, murowana z czerwonej cegły, składająca się z parterowego budynku z końca XIX w. i połączonego z nim piętrowego budynku z lat 30. XX w.

Przypisy

  1. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 892 [zarchiwizowane 2022-10-26].

Bibliografia

  • Mieczysław Orłowicz: "Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii. Na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba", Olsztyn, Agencja Wydawnicza "Remix", 1991, 301, ISBN 83-900155-0-1 (str. 182)
  • Iwona Liżewska, Wiktor Knercer: Przewodnik po historii i zabytkach Ziemi Szczycieńskiej. Olsztyn, Agencja Wydawnicza "Remix" s.c., 1998, 171 str., ISBN 83-87031-13-5
  • Orzyny, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 615.

Media użyte na tej stronie

Warmian-Masurian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.52 N
  • S: 53.07 N
  • W: 19.05 E
  • E: 22.95 E
Szczytno County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Szczytno County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 53.80 N
  • S: 53.27 N
  • W: 20.57 E
  • E: 21.57 E
Orzyny - czworak.jpg
(c) Piotr Marynowski / Wikimedia Commons / CC-BY-SA-3.0
Orzyny - czworak