Osa (rzeka)

Osa
Ilustracja
Osa na północ od Grudziądza
KontynentEuropa
Państwo Polska
LokalizacjaWojewództwo warmińsko-mazurskie
Województwo kujawsko-pomorskie
Rzeka
Długość96,2 km
Spadek0,94‰
Powierzchnia zlewni1594,5 km²
Średni przepływ2,5 m³/s na granicy województw
Źródło
Miejscejezioro Perkun, na pn. od Iławy
Wysokość108,9 m n.p.m.
Współrzędne53°42′29″N 19°32′43″E/53,708056 19,545278
Ujście
RecypientWisła
Miejscew Kotlinie Grudziądzkiej, we wsi Zakurzewo
Wysokość18 m n.p.m.
Współrzędne53°33′20″N 18°45′57″E/53,555556 18,765833
Szlak
RiverIcon-Spring.svg96,2jezioro Osa, na pn. od Iławy
108,9 m n.p.m.
RiverIcon-AffluentR.svg
RiverIcon-AffluentR.svg
RiverIcon-AffluentL.svg
RiverIcon-delta.svg0
w Kotlinie Grudziądzkiej, we wsi Zakurzewo
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „źródło”, poniżej na lewo znajduje się również punkt z opisem „ujście”

Osa (także pol. i niem. Ossa) – rzeka II rzędu w północnej Polsce o długości 96,2 km i dorzeczu 1594,5 km², prawy dopływ dolnej Wisły. Wypływa na Pojezierzu Iławskim z jeziora Perkun i kieruje się na południe, przepływa przez jeziora: Osa, Gardzień, Szymbarskie, Ząbrowskie, Popówko, Trupel i Płowęż, uchodzi do Wisły koło Zakurzewa, na północ od Grudziądza. Przy ujściu na wysokim wzgórzu (68,1 m n.p.m.) tuż przy skarpie wiślanej, od północy i wschodu opływa cytadelę grudziądzką[1].

W okolicach Grudziądza charakterystyczne dla Osy są cofki.

Zlewnia posiada zróżnicowaną rzeźbę terenu, charakteryzuje się gęstą siecią hydrologiczną i występowaniem wielu jezior. Zlewnia jest głównie zbudowana z glin zwałowych i piasków sandrowych. W podmokłych obniżeniach terenu występują torfy. Większość zlewni zajmują gleby brunatne wyługowane, a w niewielkich płatach gleby brunatne właściwe, bielicowe i hydrogeniczne. Pod względem struktury użytkowania gruntu 50% stanowią lasy, pozostała część to głównie grunty rolne[1].

Osa w 2003 roku na prawie całej swojej długości prowadziła wody pozaklasowe[1].

Rzeka była wzmiankowana już w 1222 r. jako północna granica ziemi chełmińskiej, będąc tym samym granicą między ówczesnym Mazowszem i Prusami. W latach 1920–1939 jej środkowym odcinkiem biegła granica Polski i Prus Wschodnich.

Ochrona przyrody

Osa wraz z nurtem przepływa przez następujące formy ochrony[2]:

Miejscowości nad Osą

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c Program Ochrony Środowiska Gminy Iława na lata 2011–2014 z perspektywą na lata 2015– 2018. bip.warmia.mazury.pl, 29 grudnia 2011. s. 128. [dostęp 2013-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-02)].
  2. Geoserwis GDOŚ. [dostęp 2013-11-29].

Media użyte na tej stronie

Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
RiverIcon-delta.svg
Icon for riverfloating diagrams. Informations on the Category Page
Kuyavian-Pomeranian Voivodeship Relief location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Relief location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
POL Rzeka Osa.JPG
Autor: AlexKazakhov, Licencja: CC BY-SA 3.0
Rzeka Osa w okolicach wsi Parski