Oscar za najlepszy pełnometrażowy film dokumentalny
Oscar za najlepszy pełnometrażowy film dokumentalny (ang. Academy Award for Best Documentary Feature) – nagroda przyznawana przez Amerykańską Akademię Sztuki i Wiedzy Filmowej od 1942. Rok wcześniej wyróżniono pierwsze filmy dokumentalne Nagrodą Specjalną.
Nominacje dla reżysera i producenta danego filmu przyznawane są przez członków Akademii należących do sekcji dokumentalnej, wybieranych przez Radę Gubernatorów Akademii[1]. Zwycięzcy są wybierani przez wszystkich członków Akademii. Nagrody nie przyznano tylko raz - w 1946 roku.
Najwięcej statuetek w tej kategorii zdobył producent Arthur Cohn, który był trzykrotnie nagrodzony[2][3]. Dwukrotnymi laureatami nagrody byli: Simon Chinn, Jacques-Yves Cousteau, Walt Disney, Rob Epstein, Marvin Hier i Barbara Kopple.
Laureaci i nominowani
Lata 1980–1989
Rok | Film | Nominowani |
---|---|---|
1980 (53.) | ||
Od Mao do Mozarta (From Mao to Mozart: Isaac Stern in China) | Murray Lerner | |
Agee | Ross Spears | |
The Day After Trinity | Jon Else | |
Front Line | David Bradbury | |
Żółta gwiazda (The Yellow Star: The Persecution of the Jews in Europe 1933–45) | Bengt von zur Mühlen i Arthur Cohn | |
1981 (54.) | ||
Ludobójstwo (Genocide) | Arnold Schwartzman i Marvin Hier | |
Against Wind and Tide: A Cuban Odyssey | Susanne Bauman, Paul Neshamkin i Jim Burroughs | |
Brooklyn Bridge | Ken Burns | |
Eight Minutes to Midnight: A Portrait of Dr. Helen Caldicott | Mary Benjamin, Susanne Simpson i Boyd Estus | |
El Salvador: Another Vietnam | Glenn Silber i Teté Vasconcellos | |
1982 (55.) | ||
Just Another Missing Kid | John Zaritsky | |
After the Axe | Sturla Gunnarsson i Steve Lucas | |
Ben's Mill | John Karol i Michel Chalufour | |
In Our Water | Meg Switzgable | |
A Portrait of Giselle | Joseph Wishy | |
1983 (56.) | ||
He Makes Me Feel Like Dancin' | Emile Ardolino | |
Children of Darkness | Richard Kotuk i Ara Chekmayan | |
First Contact | Bob Connolly i Robin Anderson | |
The Profession of Arms | Michael Bryans i Tina Viljoen | |
Seeing Red | James Klein i Julia Reichert | |
1984 (57.) | ||
Czasy Harveya Milka (The Times of Harvey Milk) | Rob Epstein i Richard Schmiechen | |
High Schools | Charles Guggenheim i Nancy Sloss | |
In the Name of the People | Alex W. Drehsler i Frank Christopher | |
Marlena | Karel Dirka i Zev Braun | |
Streetwise | Cheryl McCall | |
1985 (58.) | ||
Broken Rainbow | Maria Florio i Victoria Mudd | |
Las madres de la Plaza de Mayo | Susana Blaustein Muñoz i Lourdes Portillo | |
Soldiers in Hiding | Japhet Asher | |
The Statue of Liberty | Ken Burns i Buddy Squires | |
Unfinished Business | Steven Okazaki | |
1986 (59.) | ||
Artie Shaw: Czas jest wszystkim, co masz (Artie Shaw: Time Is All You've Got) | Brigitte Berman | |
Down and Out in America | Joseph Feury i Milton Justice | |
Chile: Hasta Cuando? | David Bradbury | |
Isaac in America: A Journey with Isaac Bashevis Singer | Kirk Simon i Amram Nowak | |
Witness to Apartheid | Sharon I. Sopher | |
1987 (60.) | ||
The Ten-Year Lunch: The Wit and Legend of the Algonquin Round Table | Aviva Slesin | |
Eyes on the Prize | Callie Crossley i James A. DeVinney | |
Hellfire: A Journey from Hiroshima | John Junkerman i John W. Dower | |
Radio Bikini | Robert Stone | |
A Stitch for Time | Barbara Herbich i Cyril Christo | |
1988 (61.) | ||
Czasy i życie Klausa Barbiego (Hôtel Terminus) | Marcel Ophüls | |
The Cry of Reason: Beyers Naude – An Afrikaner Speaks Out | Robert Bilheimer i Ronald Mix | |
Let's Get Lost | Bruce Weber i Nan Bush | |
Promises to Keep | Ginny Durrin | |
Who Killed Vincent Chin? | Renee Tajima-Peña i Christine Choy | |
1989 (62.) | ||
Wspólna sprawa (Common Threads: Stories from the Quilt) | Rob Epstein i Bill Couturié | |
Adam Clayton Powell | Richard Kilberg i Yvonne Smith | |
Crack USA: County Under Siege | Vince DiPersio i Bill Guttentag | |
For All Mankind | Al Reinert i Betsy Broyles Breier | |
Super Chief: The Life and Legacy of Earl Warren | Judith Leonard i Bill Jersey |
Lata 1990–1999
Rok | Film | Nominowani |
---|---|---|
1990 (63.) | ||
Amerykański sen (American Dream) | Barbara Kopple i Arthur Cohn | |
Berkeley, lata sześćdziesiąte (Berkeley in the Sixties) | Mark Kitchell | |
Building Bombs | Mark Mori i Susan Robinson | |
Forever Activists: Stories from the Veterans of the Abraham Lincoln Brigade | Judith Montell | |
Waldo Salt: A Screenwriter's Journey | Robert Hillmann i Eugene Corr | |
1991 (64.) | ||
W cieniu gwiazd (In the Shadow of the Stars) | Allie Light i Irving Saraf | |
Death on the Job | Vince DiPersio i Bill Guttentag | |
Doing Time: Life Inside the Big House | Alan Raymond i Susan Raymond | |
The Restless Conscience: Resistance to Hitler Within Germany 1933-1945 | Hava Kohav Beller | |
Wild By Law | Lawrence R. Hott i Diane Garey | |
1992 (65.) | ||
Inwazja na Panamę (The Panama Deception) | Barbara Trent i David Kasper | |
Changing Our Minds: The Story of Dr. Evelyn Hooker | David Haugland | |
Kuwejt w płomieniach (Fires of Kuwait) | Sally Dundas | |
Liberators: Fighting on Two Fronts in World War II | William Miles i Nina Rosenblum | |
Music for the Movies: Bernard Herrmann | Margaret Smilow i Roma Baran | |
1993 (66.) | ||
I Am a Promise: The Children of Stanton Elementary School | Susan Raymond i Alan Raymond | |
The Broadcast Tapes of Dr. Peter | David Paperny i Arthur Ginsberg | |
Children of Fate: Life and Death in a Sicilian Family | Susan Todd i Andrew Young | |
Na dobre i na złe (For Better or for Worse) | David Collier i Betsy Thompson | |
The War Room | D.A. Pennebaker i Chris Hegedus | |
1994 (67.) | ||
Maya Lin: A Strong Clear Vision | Freida Lee Mock i Terry Sanders | |
Complaints of a Dutiful Daughter | Deborah Hoffmann | |
D-Day Remembered | Charles Guggenheim | |
Freedom on My Mind | Connie Field i Marilyn Mulford | |
A Great Day in Harlem | Jean Bach | |
1995 (68.) | ||
Anne Frank Remembered | Jon Blair | |
Bitwa o "Obywatela Kane'a" | Thomas Lennon i Michael Epstein | |
Hank Aaron: Chasing the Dream | Michael Tollin i Fredric Golding | |
Small Wonders | Allan Miller i Walter Scheuer | |
Troublesome Creek: A Midwestern | Steven Ascher i Jeanne Jordan | |
1996 (69.) | ||
Kiedy byliśmy królami (When We Were Kings) | Leon Gast i David Sonenberg | |
The Line King: The Al Hirschfeld Story | Susan Warms Dryfoos | |
Mandela | Jo Menell i Angus Gibson | |
Suzanne Farrell: Elusive Muse | Anne Belle i Deborah Dickson | |
Tell the Truth and Run: George Seldes and the American Press | Rick Goldsmith | |
1997 (70.) | ||
Długa droga do domu (The Long Way Home) | Marvin Hier i Richard Trank | |
Ayn Rand: A Sense of Life | Michael Paxton | |
Colors Straight Up | Michèle Ohayon i Julia Schachter | |
Cztery małe dziewczynki | Spike Lee i Sam Pollard | |
Waco: The Rules of Engagement | William Gazecki i Dan Gifford | |
1998 (71.) | ||
Ostatnie dni (The Last Days) | James Moll i Kenneth Lipper | |
Dancemaker | Matthew Diamond i Jerry Kupfer | |
Kondolencje z frontu (Regret to Inform) | Barbara Sonneborn i Janet Cole | |
Lenny Bruce: Swear to Tell the Truth | Robert B. Weide | |
The Farm: Angola, USA | Jonathan Stack i Liz Garbus | |
1999 (72.) | ||
Jeden dzień we wrześniu (One Day in September) | Kevin Macdonald i Arthur Cohn | |
Buena Vista Social Club | Wim Wenders i Ulrich Felsberg | |
Genghis Blues | Roko Belic i Adrian Belic | |
On the Ropes | Nanette Burstein i Brett Morgen | |
Speaking in Strings | Paola di Florio i Lilibet Foster |
Lata 2000–2009
Rok | Film | Nominowani |
---|---|---|
2000 (73.) | ||
Wśród obcych (Into the Arms of Strangers: Stories of the Kindertransport) | Mark Jonathan Harris i Deborah Oppenheimer | |
Dziedzictwo (Legacy) | Tod Lending | |
Proces między gwałtem a linczem (Scottsboro: An American Tragedy) | Barak Goodman i Daniel Anker | |
Wściekłość i wrzask (Sound and Fury) | Josh Aronson i Roger Weisberg | |
Zmierzch długiej nocy (Long Night's Journey Into Day) | Frances Reid i Deborah Hoffmann | |
2001 (74.) | ||
Zabójstwo w niedzielny poranek (Un coupable idéal) | Jean-Xavier de Lestrade i Denis Poncet | |
Bliscy LaLee: Piętno bawełny (LaLee's Kin: The Legacy of Cotton) | Susan Froemke i Deborah Dickson | |
Dzieci z podziemia (Children Underground) | Edet Belzberg | |
Fotograf wojenny (War Photographer) | Christian Frei | |
Obietnice (Promises) | Justine Shapiro i B.Z. Goldberg | |
2002 (75.) | ||
Zabawy z bronią (Bowling for Columbine) | Michael Moore i Michael Donovan | |
Córka z Danang (Daughter from Danang) | Gail Dolgin i Vicente Franco | |
Makrokosmos - Podniebny taniec (Le peuple migrateur) | Jacques Perrin | |
Mistrzowie ortografii (Spellbound) | Jeffrey Blitz i Sean Welch | |
Więzień raju (Prisoner of Paradise) | Malcolm Clarke i Stuart Sender | |
2003 (76.) | ||
Mgły wojny: Jedenaście lekcji z życia Roberta S. McNamary (The Fog of War: Eleven Lessons from the Life of Robert S. McNamara) | Errol Morris i Michael Williams | |
Mój architekt (My Architect) | Nathaniel Kahn i Susan R. Behr | |
Rozstanie z Kubą (Balseros) | Carles Bosch i Josep Maria Domènech | |
Sprawa Friedmanów (Capturing the Friedmans) | Andrew Jarecki i Marc Smerling | |
The Weather Underground | Sam Green i Bill Siegel | |
2004 (77.) | ||
Przeznaczone do burdelu (Born Into Brothels: Calcutta's Red Light Kids) | Ross Kauffman i Zana Briski | |
Opowieść o płaczącym wielbłądzie (Die Geschichte vom weinenden Kamel) | Byambasuren Davaa i Luigi Falorni | |
Super Size Me | Morgan Spurlock | |
Trudna wiara (Twist of Faith) | Kirby Dick i Eddie Schmidt | |
Tupac: Zmartwychwstanie (Tupac: Resurrection) | Lauren Lazin i Karolyn Ali | |
2005 (78.) | ||
Marsz pingwinów (La marche de l'empereur) | Luc Jacquet i Yves Darondeau | |
Koszmar Darwina (Darwin's Nightmare) | Hubert Sauper | |
Murderball - gra o życie (Murderball) | Henry Alex Rubin i Dana Adam Shapiro | |
Przekręt w Enronie (Enron: The Smartest Guys in the Room) | Alex Gibney i Jason Kliot | |
Walki uliczne (Street Fight) | Marshall Curry | |
2006 (79.) | ||
Niewygodna prawda (An Inconvenient Truth) | Davis Guggenheim | |
I zbaw nas ode złego (Deliver Us from Evil) | Amy Berg i Frank Donner | |
Irak w kawałkach (Iraq in Fragments) | James Longley i John Sinno | |
Mój kraju! (My Country, My Country) | Laura Poitras i Jocelyn Glatzer | |
Obóz Jezusa (Jesus Camp) | Heidi Ewing i Rachel Grady | |
2007 (80.) | ||
Kurs do Krainy Cienia (Taxi to the Dark Side) | Alex Gibney i Eva Orner | |
Bez końca (No End in Sight) | Charles Ferguson i Audrey Marrs | |
Chorować w USA (Sicko) | Michael Moore i Meghan O'Hara | |
Operacja: powrót do domu (Operation Homecoming: Writing the Wartime Experience) | Richard Robbins | |
Taniec wojenny (War Dance) | Sean Fine i Andrea Nix Fine | |
2008 (81.) | ||
Człowiek na linie (Man on Wire) | James Marsh i Simon Chinn | |
Ogród (The Garden) | Scott Hamilton Kennedy | |
Spotkania na krańcach świata (Encounters at the End of the World) | Werner Herzog i Henry Kaiser | |
Wzburzone wody (Trouble the Water) | Tia Lessin i Carl Deal | |
Zdrada (The Betrayal - Nerakhoon) | Ellen Kuras i Thavisouk Phrasavath | |
2009 (82.) | ||
Zatoka delfinów (The Cove) | Louie Psihoyos i Fisher Stevens | |
Birma VJ (Burma VJ) | Anders Østergaard i Lise Lense-Møller | |
Człowiek, który pokonał Pentagon (The Most Dangerous Man in America: Daniel Ellsberg and the Pentagon Papers) | Judith Ehrlich i Rick Goldsmith | |
Korporacyjna żywność (Food Inc.) | Robert Kenner i Elise Pearlstein | |
Którędy do domu? (Which Way Home) | Rebecca Cammisa |
Lata 2010–2019
Rok | Film | Nominowani |
---|---|---|
2010 (83.) | ||
Inside Job | Charles Ferguson i Audrey Marrs | |
Kraj gazem płynący (GasLand) | Josh Fox i Trish Adlesic | |
Śmietnisko (Waste Land) | Lucy Walker i Angus Aynsley | |
Wojna Restrepo (Restrepo) | Tim Hetherington i Sebastian Junger | |
Wyjście przez sklep z pamiątkami (Exit Through the Gift Shop) | Banksy i Jaimie D'Cruz | |
2011 (84.) | ||
Niepokonani (Undefeated) | T.J. Martin, Daniel Lindsay i Rich Middlemas | |
Gdy upada drzewo (If a Tree Falls: A Story of the Earth Liberation Front) | Marshall Curry i Sam Cullman | |
Piekło powraca (Hell and Back Again) | Danfung Dennis i Mike Lerner | |
Pina | Wim Wenders i Gian-Piero Ringel | |
Raj utracony 3: Czyściec (Paradise Lost 3: Purgatory) | Joe Berlinger i Bruce Sinofsky | |
2012 (85.) | ||
Sugar Man (Searching for Sugar Man) | Malik Bendjelloul i Simon Chinn | |
5 rozbitych kamer (5 Broken Cameras) | Emad Burnat i Guy Davidi | |
Jak przetrwać zarazę (How to Survive a Plague) | David France i Howard Gertler | |
Niewidzialna wojna (The Invisible War) | Kirby Dick i Amy Ziering | |
Szin Bet. Strażnicy Izraela (The Gatekeepers) | Dror Moreh, Estelle Fialon i Philippa Kowarsky | |
2013 (86.) | ||
O krok od sławy (Twenty Feet from Stardom) | Morgan Neville, Gil Friesen i Caitrin Rogers | |
Brudne wojny (Dirty Wars) | Richard Rowley i Jeremy Scahill | |
Piękna i bokser (Cutie and the Boxer) | Zachary Heinzerling i Lydia Dean Pilcher | |
Plac (Al midan) | Jehane Noujaim i Karim Amer | |
Scena zbrodni (The Act of Killing) | Joshua Oppenheimer i Signe Byrge Sørensen | |
2014 (87.) | ||
Citizenfour | Laura Poitras, Mathilde Bonnefoy i Dirk Wilutzky | |
Ostatnie dni w Wietnamie (Last Days in Vietnam) | Rory Kennedy i Kevin McAlester | |
Szukając Vivian Maier (Finding Vivian Maier) | John Maloof i Charlie Siskel | |
Sól ziemi (The Salt of the Earth) | Wim Wenders, Juliano Ribeiro Salgado i David Rosier | |
Virunga | Orlando von Einsiedel i Joanna Natasegara | |
2015 (88.) | ||
Amy | Asif Kapadia i James Gay-Rees | |
Scena ciszy (The Look of Silence) | Joshua Oppenheimer i Signe Byrge Sørensen | |
W krainie karteli (Cartel Land) | Matthew Heineman i Tom Yellin | |
What Happened, Miss Simone? | Liz Garbus, Amy Hobby i Justin Wilkes | |
Zima w ogniu (Winter on Fire: Ukraine's Fight for Freedom) | Jewgienij Afiniejewski i Den Tolmor | |
2016 (89.) | ||
O.J.: Made in America | Ezra Edelman i Caroline Waterlow | |
XIII poprawka (13th) | Ava DuVernay, Spencer Averick i Howard Barish | |
Fuocoammare. Ogień na morzu (Fuocoammare) | Gianfranco Rosi i Donatella Palermo | |
Nie jestem twoim murzynem (I Am Not Your Negro) | Raoul Peck, Rémi Grellety i Hébert Peck | |
Życie animowane (Life, Animated) | Roger Ross Williams i Julie Goldman | |
2017 (90.) | ||
Ikar (Icarus) | Bryan Fogel i Dan Cogan | |
Abacus (Abacus: Small Enough to Jail) | Steve James, Mark Mitten i Julie Goldman | |
Ostatni w Aleppo (De sidste mænd i Aleppo) | Feras Fayyad, Kareem Abeed i Søren Steen Jespersen | |
Strong Island | Yance Ford i Joslyn Barnes | |
Twarze, plaże (Visages villages) | Agnès Varda, JR i Rosalie Varda | |
2018 (91.) | ||
Free Solo: ekstremalna wspinaczka (Free Solo) | Elizabeth Chai Vasarhelyi, Jimmy Chin, Evan Hayes i Shannon Dill | |
Gdzieś w Alabamie, rano, wieczorem (Hale County This Morning, This Evening) | RaMell Ross, Joslyn Barnes i Su Kim | |
Jutro albo pojutrze (Minding the Gap) | Bing Liu i Diane Moy Quon | |
O ojcach i synach (Kinder des Kalifats) | Talal Derki, Ansgar Frerich, Eva Kemme i Tobias N. Siebert | |
RBG | Betsy West i Julie Cohen | |
2019 (92.) | ||
Amerykańska fabryka (American Factory) | Steven Bognar, Julia Reichert i Jeff Reichert | |
Dla Samy (For Sama) | Waad Al-Kateab i Edward Watts | |
Jaskinia (The Cave) | Feras Fayyad, Kirstine Barfod i Sigrid Dyekjær | |
Kraina miodu (Honeyland) | Ljubomir Stefanov, Tamara Kotevska i Atanas Georgiev | |
Krawędź demokracji (The Edge of Democracy) | Petra Costa, Joanna Natasegara, Shane Boris i Tiago Pavan |
Lata 2020–2029
Rok | Film | Nominowani |
---|---|---|
2020[4] (93.) | ||
Czego nauczyła mnie ośmiornica (My Octopus Teacher) | Pippa Ehrlich, James Reed i Craig Foster | |
Agent kret (El agente topo) | Maite Alberdi i Marcela Santibáñez | |
Kolektyw (Colectiv) | Alexander Nanau i Bianca Oana | |
Obóz godności: Rewolucja w życiu niepełnosprawnych (Crip Camp) | Nicole Newnham, Jim LeBrecht i Sara Bolder | |
Time | Garrett Bradley, Lauren Domino i Kellen Quinn | |
2021[5] (94.) | ||
Summer of Soul | Ahmir "Questlove" Thompson, Joseph Patel, Robert Fyvolent i David Dinerstein | |
Attica | Stanley Nelson i Traci A. Curry | |
Chiński sen (Ascension) | Jessica Kingdon, Kira Simon-Kennedy i Nathan Truesdell | |
Ogniem pisane (Writing with Fire) | Rintu Thomas i Sushmit Ghosh | |
Przeżyć (Flee) | Jonas Poher Rasmussen, Monica Hellström, Signe Byrge Sørensen i Charlotte de la Gournerie |
Przypisy
- ↑ Documentary: Branch Requirements. Oscars.org. [dostęp 2021-12-23]. (ang.).
- ↑ Susan King: A 40-year ‘peak period’. "Los Angeles Times", 25.01.2004. [dostęp 2021-12-23]. (ang.).
- ↑ Lorraine Wheat: Producer Arthur Cohn Reflects on His First Oscar. "Variety", 03.01.2020. [dostęp 2021-12-23]. (ang.).
- ↑ Oscary 2021 - Filmweb, www.filmweb.pl [dostęp 2022-08-18] .
- ↑ Oscary 2022 - Filmweb, www.filmweb.pl [dostęp 2022-08-18] .