Osiecznica (rzeka)

Osiecznica
Ilustracja
Osiecznica płynąca pod wiaduktem w okolicy Sierakowa i Tucholi
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Rzeka
Długość37,5 km
Powierzchnia zlewni

293,7 km²

Źródło
Miejscejez. Lubocześnickie we wsi Lubocześnica
Wysokość

96,6 m n.p.m.

Współrzędne

52°32′13″N 16°14′28″E/52,536944 16,241111

Ujście
Recypient

Warta

MiejsceSieraków
Wysokość

40 m n.p.m.

Współrzędne

52°39′33″N 16°05′51″E/52,659167 16,097500

Szlak
RiverIcon-Spring.svg37,5jez. Lubocześnickie we wsi Lubocześnica
96,6 m n.p.m.
RiverIcon-AffluentL.svgMianka
RiverIcon-AffluentL.svgStruga Białokoska
RiverIcon-AffluentL.svgKoszczyca
RiverIcon-AffluentL.svgLutomka
RiverIcon-delta.svg0
Sieraków
Położenie na mapie powiatu międzychodzkiego
Mapa konturowa powiatu międzychodzkiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „ujście”

Osiecznica[1] (pot. Oszczynica) – rzeka będąca lewobrzeżnym dopływem Warty o długości 37,5 km i powierzchnią zlewni 293,7 km²[2].

Historia

Osiecznicę ze wzmianek historycznych, najpewniej można identyfikować ze strugą widoczną na mapach topograficznych z roku 1950, jako jedną ze strug bez nazwy, przecinających na wschód od Sierakowa drogę do Poznania, a wypływających z północnego krańca Jeziora Lutomskiego[3].

W 1424 roku w ugodzie między Małgorzatą z Sierakowa i Wierzbietą z Rozbitka, a Dobrogostem z Sierakowa postanowiono m.in., że cała struga Osszecznicza i stojący na niej młyn Ryczywół, ma przynależeć do dóbr Sierakowa, a poszczególni jego współwłaściciele mają posiadać części strugi i młyna proporcjonalnie do wielkości swoich części w Sierakowie. W 1432 roku pełnomocnicy Femy, żony Wierzbięty z Sierakowa oraz Bodzęty i Jana z Lutomia zgadzają się przyjąć woźnego, który m.in. wbije nowy pal (obok starego) w strugę jako kopiec graniczny między Sierakowem a Lutomiem. W roku 1435, Jan z Sierakowa z braćmi, wygrywa proces z Bodzętą i Janem z Lutomia, którzy bez porozumienia z Janem z Sierakowa wbili w strugę Ossyeczna pal graniczny. Wyrok nakazuje oskarżonym zapłacić karę i usunąć wspomniany pal. W roku 1443 na mocy ugody Wierzbięta i jego małżonka mają odstąpić Wincentemu i Jakubowi dziedzicom w Sierakowie m.in. 3 części młyna zwanego Ryczywół, stojącego na strudze Ossyecznicza, a także 3 części tej strugi. W 1640 roku do szpitala Św. Ducha w Sierakowie należy rola czyli ostrów koło Osiesnicy, za mostem po lewej stronie drogi do Poznania, zaś w 1781 roku do kościoła parafialnego w Sierakowie należy pole koło strugi Osiesznica, leżące pomiędzy drogą do Poznania a polem uczc. Tomasza Wagnera.

Hydronimia

W czasach historycznych rzeka nosiła różne nazwy:

  • 1424 - Osszecznicza
  • 1435 - Ossyeczna,
  • 1443 - Ossyecznicza,
  • 1640 - Osiesnica,
  • 1781 - Osiesznica.

Przebieg rzeki

Osiecznica w Chrzypsku Wielkim

Wypływa z jeziora Lubocześnickiego, położonego we wsi o tej samej nazwie, uchodząc do Warty powyżej Sierakowa. W zlewni znajduje się wiele jezior, do największych należą: Białcz Wielki, Jez. Wielkie, Jez. Chrzypskie i Jez. Lutomskie. Większość terenów zlewni włączono w obręb Sierakowskiego Parku Krajobrazowego. Obszar zlewni w dużej mierze wykorzystywany jest do celów rekreacyjnych. Intensywne użytkowanie gruntów wpłynęło na uznanie zlewni jezior Chrzypskiego i Radziszewskiego za wrażliwe na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych. Obok spływów powierzchniowych potencjalnym źródłem zanieczyszczenia są fermy trzody chlewnej oraz liczne zakłady rolne. Stan wody znacznie się poprawił po dokonaniu remontu i modernizacji oczyszczalni ścieków w Chrzypsku Wielkim[4].

Zobacz też

Przypisy

  1. Komisja Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych: Hydronimy. Izabella Krauze-Tomczyk, Jerzy Ostrowski (oprac. red). T. 1. Cz. 1: Wody płynące, źródła, wodospady. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006. ISBN 83-239-9607-5.
  2. Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2004. s. 43. [dostęp 2010-04-18].
  3. Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu. s. różne źródła. [dostęp 2010-12-09].
  4. Iwona Paroń, Oczyszczalnia w Chrzypsku Wielkim po modernizacji, „miedzychod.naszemiasto.pl”, 26 czerwca 2014 [dostęp 2017-08-01] (pol.).

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
Greater Poland Voivodeship Relief location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.70 N
  • S: 51.05 N
  • W: 15.68 E
  • E: 19.19 E
RiverIcon-delta.svg
Icon for riverfloating diagrams. Informations on the Category Page
Powiat międzychodzki location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu międzychodzkiego, Polska
Oszczenica.JPG
Autor: Przemek88r, Licencja: CC BY-SA 4.0
Oszczynica w Chrzypsku Wielkim - most na drodze wojewódzkiej nr 133
Oszczynica 2.JPG
Autor: Przemek88r, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rzeka Oszczynica w okolicach Tucholi i Sierakowa