Osiedle Darzybór

Osiedle Darzybór – modelowe, pilotażowe[1] osiedle socjalne zlokalizowane w Poznaniu, w części Darzybór (Nowe Miasto). Projekt budowy jednostki jest realizowany z aktywnym udziałem osób wykluczonych społecznie na wszystkich etapach, od planowania do wykonania[1].

Historia

W 2002 miasto Poznań przekazało 5 hektarów ziemi Fundacji Pomocy Wzajemnej "Barka" celem stworzenia osiedla socjalnego. Prace nad budową pierwszego etapu zakończono w pierwszym kwartale 2006 (w trzech częściach budowę sfinansowały miasto, fundacja oraz Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, mimo że planowano zebrać te fundusze w drodze zbiórki w Polsce i poza jej granicami).

Architektura i urbanistyka

Na osiedle składają się cztery parterowe (łatwy dostęp dla osób niepełnosprawnych) domy socjalne zaprojektowane na rzucie litery L, po dwa naprzeciw siebie (32 gospodarstwa domowe). W każdym zlokalizowane jest osiem mieszkań (od 33,2 do 48 m²). Na dziedzińcach wydzielono miejsce na place zabaw dziecięcych. Pojedynczy obiekt w technice panelowej wznoszono w czasie 1-1,5 miesiąca[2], a system ten umożliwiał budowę nawet osobom niewykwalifikowanym[3]. Projekt był znacznie obszerniejszy i zakładał budowę osiedla na sto rodzin, czyli około 400-500 osób. Miał być zrealizowany w trzech etapach w terminie pięcioletnim. Lokale rozdysponowano dla rodzin znajdujących się w bardzo trudnej sytuacji i dla rodzin podopiecznych fundacji Barka uczestniczących w jej programach. Z zasady lokale miały mieć charakter przejściowy – maksymalnie trzy lata zamieszkiwania. W tym czasie rodziny miały uzyskać samodzielność materialną i społeczną. Umowę najmu odnawia się rokrocznie, a warunkiem z korzystania z osiedla jest uczestnictwo w programach aktywizacyjnych oraz terminowość w regulowaniu wszelkich opłat[4].

Urbanistycznie mieszkania miały zostać przestrzennie połączone z dziedzińcami, co wpłynąć miało na integrację lokalnej społeczności i generowanie wzajemnych relacji. Temu samemu celowi służyć miało przeszklenie ścian od strony dziedzińców. Powołano również Stowarzyszenie Mieszkańców Osiedla Darzybór[4].

Sytuacja społeczna

W praktyce osiedle zamieszkują w większości rodziny z dziećmi, doświadczone problemem niepełnosprawności jednego lub więcej członków. Zdecydowana większość mieszkańców korzysta z pomocy Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Poznaniu. W 2010 przeprowadzono na osiedlu badania społeczne, które wykazały, że w większości rodziny zajmują lokale od czterech lat, a więc dłużej niż zakładano. Dostrzeżono też silny, antagonistyczny podział na mieszkańców segmentów A i B oraz C i D (w C i D zamieszkiwać mieli ludzie pracujący, a w pozostałych dwóch osoby z różnorakimi problemami). Również układ osiedla i przeszklenie ścian, a więc koncepcja urbanistyczna, nie przyniosły pożądanego rezultatu – zamiast integracji ludzie czuli się skrępowani takim rozwiązaniem przestrzennym. Położenie osiedla na peryferiach miasta, według niektórych mieszkańców uniemożliwia skuteczne uczestniczenie w życiu społecznym i kulturalnym metropolii. Z budowlanego punktu widzenia osiedle posiadało liczne wady – przede wszystkim w zakresie niskiej jakości materiałów i niestaranności wykonania[4].

W odpowiedzi na zdiagnozowane problemy instytucje i organizacje prowadzące swoje działania na terenie osiedla, zaczęły współpracować w celu minimalizacji negatywnych stereotypów, realizacji programów integracyjnych i poprawy infrastruktury społecznej[5].

W 2008 na terenie osiedla działały dwie spółdzielnie socjalne[6].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b Fundacja Barka, Program dostępnego budownictwa - osiedla Darzybór. [dostęp 2017-09-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-05)].
  2. ↑ Miejska strategia rozwiązywania problemów społecznych (przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu), Burmistrz Miasta Oława, s.41
  3. ↑ Podlaskie Obserwatorium Polityki Społecznej, WUP Białystok, Kapitał społeczny województwa podlaskiego w kontekście funkcjonowania sektora non-profit, s.72
  4. ↑ a b c Zuzanna Rataj, Osiedle socjalne Darzybór w Poznaniu – założenia a realizacja, w: Praca Socjalna, nr 6/2013, s.81-95, ISSN 0860-3480
  5. ↑ Caritas Kielce, Raport z fazy diagnozy. Kondycja i dobre praktyki pomocy ludziom bezdomnym w sześciu obszarach: streetworking, praca socjalna, mieszkalnictwo i pomoc doraźna, partnerstwa lokalne, zdrowie, zatrudnienie i edukacja, s.252. [dostęp 2017-09-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-02)].
  6. ↑ red. Tomasz Sadowski, System wsparcia inicjatyw ekonomii społecznej w środowisku lokalnym na przykładzie Partnerstwa Ekonomia Społeczna w Praktyce, s.217 ISBN 978-83-927016-4-4