Osiedle Nadstawna

Osiedle Nadstawna

Osiedle Biłgoraja
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	biłgorajski
Miasto	Biłgoraj
Powierzchnia	ok. 0,37 km²
Tablice rejestracyjne	LBL
Położenie na mapie Biłgoraja Osiedle Nadstawna
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Osiedle Nadstawna
Położenie na mapie województwa lubelskiego Osiedle Nadstawna
Położenie na mapie powiatu biłgorajskiego Osiedle Nadstawna
50°32′17″N 22°43′01″E/50,538000 22,717000
Portal Polska

Osiedle Nadstawna – jedno z 12 osiedli (jednostek pomocniczych gminy), na jakie podzielone jest miasto Biłgoraj^[1].

Dane ogólne

Osiedle Nadstawna zlokalizowane jest w środkowej części miasta, pomiędzy Śródmieściem (od wschodu) i osiedlem im. Stefana Batorego (od zachodu).

Zachodnią granicą osiedla jest rzeka Biała Łada. Granicę wschodnią wyznacza ulica Nadstawna, a północną i południową – ulice Lubelska i Henryka Dąbrowskiego.

Obszar administracyjny osiedla obejmuje głównie blokowiska, znajdujące się między Białą Ładą i ulicą Nadstawną. W granicach znajduje się też niewielka liczba domów jednorodzinnych, a wzdłuż rzeki ciągną się łąki i nieużytki^[2]. Ze względu na bezpośrednie sąsiedztwo centrum miasta, ulica Nadstawna wraz z otoczeniem skupia pewną liczbę obiektów usługowych – handlowych i gastronomicznych.

Pomiędzy blokami osiedla zlokalizowany jest gmach Szkoły Podstawowej Nr 5 im. ks. Jana Twardowskiego. Wokół obiektów szkolnych znajdują się place sportowe – m.in. boiska i korty tenisowe – służące ogółowi mieszkańców najbliższej okolicy^[3]. Również w otoczeniu bloków, przy ul. Nadstawnej, zlokalizowany jest skansen Zagroda Sitarska – oddział Muzeum Ziemi Biłgorajskiej.

Na terenie osiedla Nadstawna od kilku lat powstaje prywatna inwestycja Miasteczko na Szlaku Kultur. Jest to osiedle mieszkalno-usługowe, które swoją architekturą nawiązuje do dawnej, tradycyjnej, drewnianej zabudowy Biłgoraja, istniejącej do 1939 r. W stanie na 2018 r. obejmuje ono kilka zamieszkanych kamienic, stylizowane pawilony handlowe oraz wierną rekonstrukcję drewnianej synagogi z Wołpy (obecnie miasta na Białorusi, przed 1939 r. w Polsce; sama synagoga została zniszczona przez hitlerowców)^[4]. Projektantem architektury Miasteczka jest Rudolf Buchalik.

Pod względem rozległości przestrzennej osiedle Nadstawna jest jedną z najmniejszych jednostek podziału administracyjnego miasta. Powierzchnia osiedla wynosi ok. 36,8 ha^[5].

Organem uchwałodawczym osiedla jako jednostki pomocniczej gminy miejskiej Biłgoraj jest Rada Osiedla. Organ wykonawczy to Zarząd Osiedla^[6].

Galeria

• 

  Skansen Zagroda Sitarska.

• 

  Szkoła Podstawowa Nr 5 im. ks. Jana Twardowskiego.

• 

  Obelisk w miejscu dawnej synagogi, zniszczonej przez hitlerowców.

• 

  Budowa Miasteczka na Szlaku Kultur – pawilony handlowe.

• 

  Budowa Miasteczka na Szlaku Kultur – rekonstrukcja synagogi z Wołpy.

Informacje historyczne

Ulica Nadstawna jest jedną z najstarszych ulic Biłgoraja. Od momentu lokacji w drugiej połowie XVI w. zamykała miasto, obiegając je od strony zachodniej. Poza zabudowaniami, dalej na zachód od ulicy, znajdowały się bagna i rozlewiska Białej Łady^[7].

Ulicę Nadstawną zamieszkiwali chrześcijanie, a w mniejszym stopniu Żydzi. Ci drudzy na północnym krańcu ulicy, przy skrzyżowaniu z ulicą Lubelską, posiadali zespół obiektów sakralnych, wśród których najważniejsza była synagoga. Budynki te zostały zniszczone przez hitlerowców w okresie okupacji niemieckiej 1939-1944.

Do 1939 r. wzdłuż ulicy zlokalizowane były drewniane domy, stanowiące przykład charakterystycznej, dawnej architektury biłgorajskiej. Duża część z nich stanowiła warsztaty, w których niegdyś pracowali przedstawiciele tradycyjnego rzemiosła miejskiego – sitarstwa. Budynki te zostały w większości zniszczone w toku walk wojny 1939 r. Po 1944 r. drewnianą zabudowę ulicy jeszcze odbudowywano, niemniej w latach 60. i 70. nastąpił jej kres, związany z wytyczeniem nowych ulic oraz budową osiedla bloków mieszkalnych. Jedynym pozostawionym gmachem drewnianym jest pochodzący z 1810 r. dom, w którym obecnie mieści się wymieniony wyżej skansen Zagroda Sitarska.

W czasach komunizmu w Polsce osiedle bloków, jak i sama ulica Nadstawna, nosiły imię Jana Krasickiego^[8]. Po upadku komunizmu władze miasta powróciły do dawnej, historycznej nazwy ulicy.

Osiedle Nadstawna jako obecną jednostkę podziału administracyjnego w sensie formalnym powołano do życia Uchwałą Rady Miasta w Biłgoraju z dnia 25 sierpnia 2004 r^[9].

Przypisy